مصاحبه‌‌های اختصاصی: مناقشه اسرائیل و فلسطین و وضعیت انسانی غزه

مصاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با دکتر یاسر الاشغر ،‌ استادیار مطالعات صلح بین‌المللی در ترینیتی کالج دوبلین، ایرلند با موضوع مناقشه اسرائیل و فلسطین و وضعیت انسانی غزه.

بیش از هفت دهه درگیری بین رژیم اسرائیل و فلسطین منجر شده تا نزدیک به 7 میلیون فلسطینی به‌سوی کشورهای دیگر از جمله اردن، لبنان، سوریه، ترکیه و سایر نقاط جهان آواره شوند، و علی‌رغم گذشت این زمان طولانی، چشم‌انداز حل معنی‌دار و پایدار این معضل به طرز ناامیدکننده‌ای همچنان تاریک به نظر می‌رسد. این مشکل بقدری بغرنج و کهنه شده است که آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد معضل آوارگان فلسطینی را "طولانی‌ترین و بزرگترین مشکل پناهندگی در جهان امروز" معرفی کرده‌ است. این درحالیست که برای حل این مشکل کهنه، تا کنون سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و آمریکا به طور متناوب نقش داوری را برای رسیدگی به درگیری‌های اسرائیل و فلسطین برعهده گرفته‌اند ولی هیچ‌کدام به نتیجه‌ ملموسی منتج نشده است.
با توجه به این توضیح و اهمیت مناقشه رژیم اسرائیل و فلسطین و رنج و مشقتی که فلسطینیان به ویژه در غزه متحمل می‌شوند، سازمان دفاع از قربانیان خشونت اقدام به برگزاری مصاحبه‌ای اختصاصی با آقای یاسر الاشغر استادیار مطالعات صلح بین‌المللی در کالج ترینیتی دوبلین نمود. وی در نوار غزه متولد شده و عضو دانشگاهی مرکز مطالعات فلسطین در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی در دانشگاه لندن نیز می‌باشد. دکتر الاشغر مقالات و آثار زیادی نیز در خصوص مناقشات اسرائیل و فلسطین به رشته تحریر درآورده و مشاهدات نزدیکی از وضعیت سرزمین‌های اشغالی و به طور خاص نوار غزه دارد. در ذیل بخش‌هایی از این مصاحبه را پیش‌رو داریم.

در ابتدای این مصاحبه از ایشان در خصوص نقش معامله قرن پیشنهادی توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا سئوال شد و اینکه آیا این طرح می‌تواند به هفت دهه مناقشه بین اسرائیل و فلسطین پایان دهد یا خیر؟ در این خصوص دکتر الاشغر اظهار داشت که آمریکا تحت ریاست جمهوری ترامپ، نسبت به فلسطینیان و با آرمان‌های ملی آنها خصومت نشان داده است. دولت ترامپ کمک‌های بشردوستانه به "آژانس امداد و اقدام برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک" را قطع کرده، دفتر نمایندگی سازمان آزادی‌بخش فلسطین در واشنگتن را تعطیل نموده و بیت‌المقدس را رسماً به عنوان پایتخت اسرائیل پذیرفته است. مخالفت با حقوق ملی و سیاسی فلسطینیان، و حق آنها برای داشتن یک دولت مستقل،‌ به واسطه‌ اتحاد فعلی اسرائیل و آمریکا، در حاکمیت اسرائیل و جامعه اسرائیلی تقویت شده است. ایالات متحده سیاست طولانی مدت خود در حمایت از اسرائیل را ادامه می‌دهد و در نزاع اسرائیل و فلسطین، به عنوان وکیل اسرائیل عمل می‌کند. لذا تعجبی ندارد که در نگاه بسیاری از ناظران فلسطینی و بین‌المللی،‌ ایالات متحده یک واسطه‌ صادق به شمار نمی‌آید. آمریکا با حمایت از رهبران راست‌گرای اسرائیل از سیاست های ناعادلانه آنها در قبال فلسطینیان حمایت می‎کند. این سیاست ها شامل مصادره زمین، گسترش سرزمین از طریق اقدامات استعماری، ایجاد اشغال دائمی سرزمین‌های فلسطین و تحمیل محاصره خفقان‌آور غزه است. به عقیده دکتر الاشغر طرح صلح ترامپ ، به نام "معامله قرن" دارای اشکالات بزرگی است. در این طرح در بسیاری از موضوعات مهم از جمله مسئله بیت‌المقدس، شهرک‌سازی اسرائیل در کرانه باختری، مسئله پناهندگان و استقلال ملی فلسطین، ایالات متحده از مواضع اسرائیل پشتیبانی می‌کند.

دکتر الاشغر در خصوص توافق‌های عادی‌سازی اخیر بین اسرائیل و دولت‌های امارات متحده عربی، بحرین و سودان و تأثیر آن بر معادلات سیاسی و امنیتی در خاورمیانه و شمال آفریقا نیز اظهار می‌دارد که هدف قراردادهای عادی‌سازی روابط اخیر که اسرائیل در منطقه امضا کرده، ایجاد یک نظم منطقه‌ای جدید است و بخش کلیدی این فرایند، ترویج منافع نظامی و اقتصادی آمریکا در خاورمیانه است. به عقیده ایشان حاصل قراردادهای عادی‌سازی روابط در خاورمیانه، نظامی‌تر شدن منطقه خاورمیانه خواهد بود.

وی در خصوص نقش جنبش‌های مردمی در این میان نیز می‌گوید که رهبران اسرائیل همواره ترس و اضطراب خود درباره بسیج شدن فلسطینیان و مبارزات غیرخشونت‌آمیز آنها را ابراز کرده‌اند. پاسخ اسرائیل به خیزش‌های مردمی فلسطینیان همواره استفاده از نیروی نظامی بوده است. دکتر الاشغر در مورد شرایط انسانی غزه نیز اظهار می‌دارد: «تصویری که می‌توانم از نوار غزه ترسیم کنم، یک تصویر محو است. بیش از 2 میلیون نفر تحت محاصره‌ شدید اسرائیل از سال 2008 زندگی کرده‌اند. آنها هدف حملات نظامی غیرانسانی بوده‌اند که قربانیان فراوانی گرفته و به زیرساخت‌های غیرنظامی این منطقه آسیب فراوان وارد کرده است. 80 درصد جمعیت وابسته به کمک‌های بشردوستانه از طرف سازمان ملل و کمک‌های بین‌المللی هستند و 95 درصد جمعیت هم دسترسی مستقیم به آب شرب سالم ندارند. دسترسی به برق محدود است و خانواده‌ها در طول روز تنها بین 5 تا 8 ساعت از نیروی برق بهره‌مند می‌شوند.» وی همچنین در خصوص نقش سازمان ملل متحد نیز می‌گوید که این سازمان از میل سیاسی و قدرت کافی اعمال قطعنامه‌هایش پیرامون مسئله فلسطین برخوردار نیست. از سوی دیگر به عقیده ایشان در حالی که اتحادیه‌ اروپا نیز از اهمیت قانون بین‌الملل و حقوق بشر سخن می‌گوید اما نمی‌تواند اسرائیل را به چالش بکشد، این مسئله یا به علت نفوذ ایالات متحده است یا به دلیل حس گناه تاریخی اتحادیه اروپا نسبت به یهودیان در اروپا نشأت می‌گیرد. به اعتقاد ایشان این مسائل توجیه‌کننده بی‌تفاوتی در زمینه موضوع فلسطین در سازمان ملل یا اتحادیه اروپا نیست،‌ بلکه تنها کمک می‌کند ما بتوانیم وضعیت فعلی را بهتر درک کنیم.

برای مطالعه متن کامل مصاحبه به زبان انگلیسی به اینجا مراجعه نمایید.