مصاحبه‌های اختصاصی: تاریخ نژادپرستی در کانادا

مصاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با پروفسور یاسمین جیوانی ،‌ استاد مطالعات ارتباطات دانشگاه کنکوردیای کانادا با موضوع تاریخ نژادپرستی در کانادا.

کانادا به عنوان کشوری که در آن مردمی از فرهنگ‌ها و نژادهای مختلف زندگی می‌کنند شهره است. در همین راستا، دولت لیبرال جاستین ترودو نیز که از سال 2015 به قدرت رسیده در تلاش است تا کانادا را به عنوان کشوری پذیرای نیروی کار ماهر و دانشجویان بینالمللی که قصد دارند آینده خود را در یک محیط چند فرهنگی، الهام بخش و شاد بسازند، نشان دهد. اما برخلاف خرد متعارف، کانادا گرفتار آفت نژادپرستی است، در حالی که رسانه‌های بزرگ سعی دارند نشان دهند که برخلاف دیگر همسایگان، از جمله ایالات متحده، این کشور در مقابل تعصبات نژادی نفوذناپذیر است. نظرسنجی ایپسوس در ژوئیه 2020 نشان داد که تقریباً یک سوم کانادایی‌ها، یعنی 28 درصد آنها، می‌گویند که در سال گذشته شخصاً نژادپرستی را تجربه کرده‌اند و 60 درصد کانادایی‌ها نیز معتقدند نژادپرستی یک مشکل جدی در کشورشان است. از سوی دیگر با توجه به همه‌گیری کرونا و تأثیر منفی آن بر اقتصاد، نگرش مردم کانادا نسبت به اقلیت‌ها سخت‌تر شده است. بر اساس نتایج نظرسنجی ملی توسط دانشگاه مک مستر و تحقیقات دیناتا، 20 درصد از پاسخ دهندگان گفتند که درک منفی بیشتری از مهاجران داشته‌اند و تنها 22 درصد از آنها اظهار داشتند که احساس می‌کنند مهاجرت یکی از مؤلفه‌های اساسی بهبود اقتصادی کشور است. احساسات ضد مسلمانان نیز در این کشور در حال افزایش است. در این خصوص شورای ملی مسلمانان کانادا 51 جنایت مختلف علیه مسلمان را در سال 2019 در قالب حملات فیزیکی، سوءاستفاده لفظی، تخریب، تهدید و حملات آنلاین ثبت کرده است.

با توجه به این توضیحات، پیچیدگی و نیز جنبه‌های پنهان نژادپرستی در کانادا، سازمان دفاع از قربانیان خشونت مصاحبه‌ اختصاصی با پروفسور یاسمین جیوانی، استاد مطالعات ارتباطات دانشگاه کنکوردیای کانادا ترتیب داد تا این مسئله به صورت دقیق‌تر و علمی‌تری مورد کنکاش قرار گیرد. دکتر جیوانی تقارن نژادی و جنسیتی را در زمینه بازنمایی خشونت علیه زنان و اقلیتها در رسانه‌ها بررسی می‌کند. ایشان چندین مقاله، مجله و کتاب درمورد تبعیض نژادی و جنسیتی و روایتهای رسانه‌ای گروه‌های نژادی را تألیف کرده است. از جمله تألیفات ایشان می‌توان به کتاب منتشر شده وی در سال 2006 با عنوان "گفتمان‌های انکار: مداخلات نژادی، جنسیتی و خشونت" اشاره نمود. در ذیل بخش‌هایی از مصاحبه با ایشان را پیش‌رو داریم.

با توجه به روی کار آمدن جو بایدن، به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، در ابتدا تأثیر این رویداد بر نگرش مردم کانادا نسبت به مسلمانان و مسئله نژادپرستی را جویا شدیم. دکتر جیوانی در این خصوص اظهار داشتند که روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا منجر به از بین رفتن فوری احساسات اسلام‌هراسانه در کانادا نمی‌شود. این رویکردها قبل از ترامپ و حتی قبل از حوادث 11 سپتامبر نیز وجود داشتند. تغییر این فضا به زمان نیاز خواهد داشت. هرچند کانادا به عنوان کشوری چندفرهنگی و پذیرای نژادهای مختلف است، اما برخی از استان‌های این کشور قوانینی وضع کرده‌اند که مشکلات و محدودیت‌هایی را به ویژه برای مسلمانان ایجاد کرده و ممکن است تشدید اسلام‌هراسی را نیز به دنبال داشته باشد. در این خصوص دکتر جیوانی توضیح می‌دهد که بحث کردن درباره اوضاع اسلام‌هراسی در کانادا به این بستگی دارد که درباره کدام استان صحبت می‌کنیم. در ایالت کبک،‌ اسلام از منظر ملی‌گرایی کبکی یک قربانی محسوب می‌شود و این رویکرد به نوعی از آنچه که در فرانسه اتفاق می‌افتد، ناشی می‌شود. وی همچنین در مورد حمله به یک مسجد در کبک که منجر به کشته شدن 9 نمازگزار و زخمی شدن 19 نفر دیگر شد نیز توضیح می‌دهد که بر اساس گفت‌وگوهایم با اعضای مسجد بزرگ کبک،‌ می‌توانم بگویم که پلیس در انجام وظایف خود در محافظت کردن از جوامع آسیب‌پذیر مسلمان،‌ سهل‌انگاری کرده است.

در حالی که در سال 2015 حدود 80 تا 100 گروه نژادپرست و مخالف اقلیت‌ها در کانادا فعالیت داشته است، در حال حاضر این تعداد به 300 گروه افزایش یافته است، در این خصوص نظر دکتر جیوانی را جویا شدیم، ایشان توضیح دادند که هشدارها درباره گروه‌های برتری‌جوی نژاد سفید اکنون نسبت به گذشته بیشتر جدی گرفته می‌شوند. آگاهی یافتن از اینکه اعضای این گروه‌ها به درون ارتش و نیروهای پلیس نفوذ کرده‌اند، نشان می‌دهد که نسبت به آنها، یک رویکرد انفعالی اتخاذ شده است. این درحالیست که رسانه‌ها نیز در صورتی که اقلیت‌ها عمل مجرمانه‌ای را مرتکب شوند آن را به صورت گسترده پوشش می‌دهند در حالی که عمل مشابه توسط دیگر شهروندان با پوشش و توجه کمی مواجه است. به عقیده ایشان از آنجایی که اکثر رسانه‌ها در کانادا توسط سفیدپوستان اداره می‌شوند،‌ بازنمایی جوامع اقلیت در این رسانه‌ها همواره مبتنی بر کلیشه‌ها است. یک رویکرد اسلام‌هراسانه در پوشش دادن به مسایل مسلمانان در رسانه‌های کانادا وجود دارد. در رسانه‌های راست‌گرا، این رویکرد آشکار و صریح است، در حالی که در رسانه‌های جریان اصلی، ضمنی و مخفی است.

با توجه به اینکه کانادا از سال 1990 تا کنون میزبان بیش از شش میلیون مهاجر بوده است و دولت این کشور نیز همواره سعی کرده شرایط برابری برای آنها فراهم کند، اما تجربیات مهاجران با شرایطی که عنوان می‌شود متفاوت است. براساس نظرسنجی اخیر مؤسسه شهروندی کانادا 64 درصد از افرادی که به تازگی شهروندی کانادا را دریافت کرده‌اند از افزایش تبعیض علیه خود اظهار نگرانی کرده‌اند، لذا در این خصوص از دکتر جیوانی درخواست شد دیدگاه خود را بیان دارند. در این راستا ایشان توضیح دادند که همکاران من که در زمینه ارتباط نژادها و اقتصاد پژوهش کرده‌اند می‌گویند در ساختار نیروی کار کانادا،‌ یک ساختار سلسله‌مراتبی نژادی وجود دارد. این اتفاق جدیدی نیست و دهه‌ها در این کشور وجود داشته است. نژادپرستی یقیناً در کانادا وجود دارد،‌ اما همانطور که من در پژوهش‌هایم مطرح کرده‌ام، نسخه کانادایی نژادپرستی ساختار متفاوتی دارد. در کبک، این شرایط واضح و آشکار است، در حالی که در باقی نقاط کشور، یعنی در کانادای انگلیسی، نژادپرستی ظریف‌تر، پنهان‌تر و مؤدبانه‌تر است. آگاهی کمی درباره تاریخچه نژادپرستی در کانادا وجود دارد.

برای مطالعه متن کامل به زبان انگلیسی می‌توانید به اینجا مراجعه نمایید.