بحران پناهندگی در اروپا

پناهندگی و مهاجرت فاجعه انسانی است که گویا نمی خواهد هیچ گاه دست از دامان بشریت بر دارد. جنگ و مناقشات سیاسی اجتماعی که انسان همواره با آن درگیر است مسبب اصلی پناهندگی و آوارگی میلیون ها انسان در طول تاریخ معاصر و یا حتی قبل از آن می باشد.
آن چه که امروز اتحادیه اروپا با آن مواجه گردیده، به گفته دبیر کل سازمان ملل از بعد جنگ جهانی دوم در اروپا بی سابقه است. بیش از 300000 هزار نفر جان خود را به خطر انداخته وسعی در عبور از دریای مدیترانه به قصد رسیدن به سواحل اروپا را داشته اند؛ که از این بین 2600 نفر تا کنون هیچ گاه به آن سوی دریا نرسیده و مانند کودک سه ساله سوری (آیلان) جان باخته و امروز نمادی از چهره سیاه و تلخ پناهندگی ناشی از جنگ های فرسایشی و ناآرامی های منطقه بحران زده خاور میانه و آفریقا می باشند.
مورد ضروری که در حال حاضر جهان و مخصوصاً اتحادیه اروپا بدان نیازمند است اهتمام و تلاش و اقدام جمعی است و کلیه کشورهای اروپایی می بایستی پاسخگوی این نیاز باشند. هر چند پایان جنگ و خشونت در مناطق بحران زده راه کار اصلی پایان این ماجراست، اما در کوتاه مدت جامعه اروپا باید به دنبال را ه حل مؤثردیگری باشد و آن تنها بر عهده یک کشور نیست و هیچ کشوری نمی تواند به تنهایی و با تکیه بر امکانات خود از این بحران عبور کند.
اروپا امروز با یک واقعیت روبروست وآن یک مساله مهاجرتی ساده نیست، بحران آوارگی است که هر روز مرزهای ارو پا را در می نوردد. آوارگانی که از ترس جان خود هر روز کیلومترها راه را با پای پیاده می پیمایند تا بتوانند حداقل امنیت را برای خود و خانواده هایشان تأمین کنند، می بایست بتوانند از حقوق اولیه انسانی خود برخوردار شوند و اروپا نمی تواند بصورت تدریجی، محتاطانه و به سادگی با همان صورتی که با مسأله پناهندگی در گذشته رفتار می نمود برخورد نماید. در چند روز اخیر در میان این بحران که امروز اروپا را به خود درگیر نموده است، نکته قابل توجه تا ثیر اقدامات انسان دوستانه مردم در راستای کمک به پناهندگان می باشد. اقدام خود جوش مردم عادی و سازمان های غیردولتی، کشورهایی نظیر آلمان و اتریش را وادار به پذیرش تعداد زیادی از این آوارگان نموده و در مجارستان که در مسیر پناهندگان به سوی آلمان و اتریش می باشد بر اثر فشارهای مردمی و غیردولتی در روزهای گذشته اقداماتی در راستا ی عبور آوارگان از مرز انجام داده، گرفته و همکاری بهتری در حال انجام می باشد.
مسلماً در این بین آنچه که بر پناهندگان در مسیرهای مهاجرتی از خاک صربستان و مجارستان می گذرد غیر قابل وصف بوده وسرما، ناامنی و خشونت مأموران دولتی مجارستان ذهن هر کاوشگر اجتماعی را به خود درگیر می نماید و این سوال را مطرح می کند که چگونه کلیه قوانین و کنوانسیون های بین المللی در عمل نا کار آمد و ناکافی می باشد. بحران امروز اروپا و ناتوانی اتحادیه اروپا در ایجاد هماهنگی و به وجود آوردن یک سیاست مشترک در برخورد انسانی با پناهندگان لزوم حضور سازمان های مردم نهاد در سطح مناقشات سیاسی- اجتماعی به طور فعال را هر چه بیشتر نمایان می کند و تأثیر خود را در صحنه مسایل بین المللی نشان می دهد.
وضعیت امروز پناهندگان در اروپا فصل جدیدی از تأثیر مردم بر حقوق بین الملل و افزایش چشمگیر مطالبات مردمی در جهت حمایت از آرمان های حقوق بشر را آغاز می نماید. در پی همین مطالبات سازمان ملل متحد نیز از اتحادیه اروپا خواست که برای پذیرش دویست هزار آواره در بین کشورهای اروپایی اقدامات فوری را انجام دهد. هر چند تعداد معدودی از کشورهای اروپایی از جمله آلمان و اتریش به این درخواست سازمان ملل پاسخ مثبت داده اند؛ اما با گسترش تلاش های اجتماعی سیاسی سازمان های غیر دولتی و مردم امید آن می رود که دیگر اعضای اتحادیه اروپا نیز به این اقدام انسانی دسته جمعی پیوسته و علاوه بر رسیدگی کوتاه مدت به وضعیت بحرانی امروز پناهندگان، سعی در دست یافتن به راه کاری سیاسی و مؤثر برای پایان دادن به مناقشاتی که مسبب آوارگی میلیون ها انسان و از بین رفتن ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی این کشورها است را داشته باشند.
بدیهی است نقش سازمان ملل متحد برای پایان دادن به این بحران بسیار می تواند تأثیر گذار باشد که متأسفانه به دلیل ناهماهنگی سیاست های کشورهای قدرتمند و طرف درگیر این مناقشات و تضاد در سیاست های منطقه ای در برخورد با گرو ه های تروریستی نظیر داعش بسیار کمرنگ و بی تأثیر بوده است.

زهرا میرابیان
کارشناس علوم سیاسی

منابع : 

http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=51797#.Ve1GoupjHqB

http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=51797#.Ve1IHupjHqC