عربستان سعودی و نقض حقوق بشر

در این راستا گزارش شده که دولت عربستان، آزادی بیان و اجتماعات را به‌ شدت محدود ساخته و هرگونه اختلاف عقیده و نگاه نقادانه‌ای را بالاخص از طرف حامیان و مدافعان حقوق بشر محدود ساخته و به‌ شدت با آن برخورد می‌کند. از این‌رو، بسیاری از محکومان قبل از موعد مقرر در دادگاه‌، به صورت ناعادلانه‌ای محکوم به مرگ می‌شوند، بسیاری از نویسندگان منتقد یا مقیم کشورهای دیگرند و یا سال‌های طولانی است که در زندان‌های مملو از جمعیت رژیم بدون نام و نشان به‌ سر می‌برند که از آنها با عنوان "زندانیان فراموش شده" یاد می‌شود. رادیو، تلویزیون و مطبوعات نیز به‌ شدت توسط مقامات حکومتی نظارت شده و تعداد روزنامه‌های فعال در این کشور که روزانه چاپ می‌شوند به تعداد انگشت‌های دست هم نمی‌رسد.
نقض حقوق بشر زنان، از جمله عمده‌ترین موارد نقض حقوق بشر در عربستان است. زنان عربستانی از مشارکت در بسیاری از امور اجتماعی، سیاسی و فرهنگی محرومند؛ امروزه عربستان تنها کشوری است که هنوز به زنان اجازه رانندگی نداده و زنان تنها در کنار محارمشان می‌توانند در اجتماع حضور یابند. تنها گامی که عربستان در راستای ارتقاء حقوق زنان برداشته، دادن حق رأی و حق کاندیداتوری به زنان این کشور است که در سپتامبر 2011 توسط ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق عربستان به زنان داده شد و هم اکنون پس از چهار سال برای نخستین بار این امر محقق می‌شود. (دولت عربستان قرار است 424 مرکز رای گیری از مجموع 1623 مرکز خود را برای رأی دادن زنان در انتخابات ماه دسامبر در نظر بگیرد).
فرقه‌گرائی و عدم توجه به حقوق گروه‌های مختلف اجتماعی مانند مسیحیان و یا شیعیان نیز از موارد دیگر نقض حقوق بشر در عربستان به شمار می‌رود. شیعیان حدود 13 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند اما از فقر شدید، اذیت و آزار، تبعیض در آموزش، اشتغال و حقوق اجتماعی رنج می‌برند. در سال 1988 عبدالعزیز بن عبدالله از مفتیان اهل سنت و از هواداران اصلی اندیشه سلفی‌گری فتوایی مبنی بر مرتد بودن شیعه اعلام کرد که تأثیرات زیادی بر موقعیت اجتماعی شیعیان این کشور گذاشت. از آن زمان بود که شیعیان به‌ راحتی نمی‌توانستند در مساجد خود به اقامه نماز بپردازند و یا از مرخصی در روزهای مهم و شرکت در مراسم مذهبی، مثل روز عاشورا برخوردار شوند. ضمن اینکه در هیچ‌ یک از پست‌های مهم دولتی مانند وزارتخانه‌ها، شهرداری‌ها، نیروهای مسلح و حتی پلیس نمی‌توانند مشغول به‌ کار شوند.
از دیگر موارد نقض حقوق بشر در این کشور، مطرود شدن شهروندان مبتلا به بیماری‌های خاص مانند (HIV) است که طبق قانون می‌بایست از خدمات اجتماعی و بهداشتی بهره‌مند شوند؛ اما عملاً توسط مراکز پزشکی و بیمارستان‌ها طرد شده و از پذیرش محروم هستند. مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز دولتی نیز از حضور اجتماعی آنها خودداری می‌ورزند. در این رابطه خارجیانی که در این کشور هستند اگر مبتلا به بیماری‌های خاص شوند به کشورشان بازگردانده می‌شوند.
از دیگر موارد نقض حقوق بشر توسط دولت عربستان، اعزام نیروهای نظامی رژیم آل سعود به بحرین به منظور سرکوب تظاهرات مردمی در این کشور و ادامه حملات هوایی به یمن است که نتیجه آن کشته، زخمی و آوارگی هزاران نفر از شهروندان یمنی به همراه تخریب 80 درصد از تاسیسات زیر بنایی این کشور است که نشان از بی‌اعتنایی عربستان به حقوق بشر و حقوق بین‌الملل بوده و منجر به نگرانی نهادهای بین‌المللی به خصوص کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل شده است. در همین راستا استیفن اوبراین معاون دبیر کل سازمان ملل با انتقاد شدید از حمله جنگنده‌های سعودی به یمن، آن را نقض آشکار «حقوق بشردوستانه» از سوی سعودی‌ها خواند و در تاریخ 19 اوت به شورای امنیت گزارش داد از هر 5 یمنی 4 نفر از آنها یعنی حدود 21 میلیون تن نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند و حدود 1.5 میلیون نفر نیز در داخل یمن به علت حملات هوایی عربستان آواره شده‌اند که مغایر با قوانین بشردوستانه بین‌المللی است.
با این وجود، انتقادها از ناتوانی شورای حقوق بشر سازمان ملل برای تشکیل کمیته تحقیق در حمایت از مردم یمن که با صدور قطعنامه‌ای عجیب در اجلاس سی‌ام شورای حقوق بشر تداوم یافت، همچنان از سوی گروه‌های مستقل حقوق بشری ادامه دارد.

دکتر الهام نوری
استادیار دانشگاه

منابع

http://www.humanrights-iran.ir/news

http://www.shia-news.com

https://www.amnesty.org/en/countries/middle-east-and-north-africa/saudi-arabia/

https://en.wikipedia.org/wiki/Human_rights_in_Saudi_Arabia 

http://www.presstv.ir