مسلمانان روهینگیا؛ مردمی در برابرخطر نسل کشی

اقلیت مسلمان میانمار سال‌هاست که توسط دولت و بودائی‌های افراطی مورد شکنجه و آزار قرار گرفته‌اند. از آتش‌زدن روستاها، مساجد و مقابر مسلمانان گرفته تا قتل‌عام و زنده سوزاندن انسانها؛ که موجب نگرانی روزافزون سازمان‌های حقوق‌بشری شده است.
اخیرا مقامات سازمان ملل و گروه‌های مستقل حقوق‌بشری با ارائه اسناد، مدارک و شواهد موجود، دخالت مستقیم دولت میانمار در پاک‌سازی قومی و نقض شدید حقوق‌بشر، من‌جمله مسدودکردن کمک‌های بشردوستانه برای مسلمانان و تحریک غیرمسلمانان برای انجام خشونت بر ضد مسلمانان این کشور را گزارش کرده و نسبت به وخیم‌تر شدن اوضاع ابراز نگرانی کرده‌اند.
با این‌حال ما هر روز شاهد گسترش روابط برخی از کشورها و جامعه بین‌الملل با دولت میانمار هستیم. بسیاری از تحریم‌ها برداشته شده، دیپلمات‌های سطح بالای آن به نقاط مختلف دنیا سفر داشته و همکاری‌های اقتصادی و نظامی همچنان در حال افزایش است. این در شرایطی است که بیشتر جمعیت یک میلیون و صدهزار نفری روهینگیا همچنان از حق شهروندی میانمار محرومند و در شرایطی مشابه با آپارتاید زندگی می‌کنند. براساس گزارش‌ها، از زمان شروع درگیری مسلمانان با قوم بودایی «راخینه» در سال ۲۰۱۲ بیش از ۱۴۰ هزار نفر از آنها به مناطق دیگر آواره شده‌ و بسیاری از آنان بالاجبار توسط بودائیان به اردوگاههای کثیف منتقل شده و مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. به‌طوری که سازمانهای حقوق‌بشری از خطر نسل‌کشی وشرایط بوجود آمده درایالت راخین ابراز نگرانی کرده‌اند. پس از درگیری‌های قومی و مذهبی در این کشور و کشتار مسلمانان، که اوج آن سال 2012 بود بسیاری از این افراد به کشورهای همجوار مانند اندونزی، مالزی، تایلند مهاجرت کردند که متاسفانه سرنوشت خوبی نداشتند، یا به قتل رسیدند یا در دام قاچاقچیان انسان گرفتار شدند.
در چنین وضعیت‌هایی است که حمایت از حقوق بشر و اعلام وضعیت فوق‌العاده حقوق‌بشری توسط سازمان‌های بین‌المللی از اهمیت خاصی برخوردار است، در ناآرامی‌های داخلی، مانند وضعیت مسلمانان میانمار که ممکن است رژیم‌های سرکوب‌گر علاوه بر خشونت باعث بروز نقض‌های جدی حقوق‌بشری نیز شوند سازمان‌های حقوق بشری می‌توانند، ابتکاراتی را انجام دهند که حداقل موازین حقوق بشردوستانه اجرا شود . (مثل امدادرسانی توسط صلیب سرخ جهانی). درگذشته نیز سازمان‌های بین‌المللی غیردولتی طرفدار حقوق‌بشرکوشش کرده‌اند که در این‌گونه موارد از بیشترین افراد آسیب‌دیده در مقابل حکومت‌هایشان حمایت کنند. زیرا همان‌گونه که در اجلاس جهانی 2005 سازمان ملل، دولت‌ها اعلام کردند در مواردی که دولتی علیه جمعیت خود اقدام به نسل‌کشی، جرایم جنگی، پاکسازی قومی و جرایم علیه بشریت کند، سایر دولت‌ها مسؤولیت حمایت از شهروندان را پذیرفته و بر اساس فصول شش و هفت منشور برای حمایت از بشریت، اقدامات حمایتی را انجام خواهند داد.
در این‌گونه موارد نیز سازمان ملل به عنوان یک سازمان فراملی حامی ملت‌ها و دولت‌ها وظیفه تحقیق، تفحص، بررسی و حتی در مقام تجویز به شورای امنیت، حق توسل به زور را داراست. خوشبختانه به تازگی شورای امنیت سازمان ملل‌متحد با برگزاری اولین جلسه محرمانه خود که در تاریخ 9 نوامبر سال جاری، به همراه یک ارتباط ویدئویی از طریق گزارش کمیسرعالی حقوق‌بشر سازمان ملل صورت گرفت، به بررسی وضعیت تأثربرانگیز مسلمانان میانمار پرداخت، که امید است با حمایت فعالان حقوق بشری و سازمان ملل به اوضاع آنها رسیدگی شود.

دکتر الهام نوری
استادیار دانشگاه

منابع:
http://endgenocide.org/conflict-areas/burma
http://www.economist.com/news/asia
www.wikkipedia.org
http://www.mehrnameh.ir
www.irna.ir
www.mehrnews.com