تصمیم اتحادیه اروپا در برچسب گذاری محصولات سرزمین‌های اشغالی

در روز ۱۱ نوامبر ۲۰۱۵، کمیسیون اروپا مصوبه‌ای تفسیری درباره منشأ کالاها از سرزمین‌های اشغالی به دست اسراییل پس از ژوئن ۱۹۶۷ (یعنی کرانه‌ باختری شامل بیت‌المقدس شرقی، غزه و بلندی‌های جولان) را به تصویب رسانید. براساس این مصوبه، از این پس برروی محصولات سرزمین‌های اشغالی می‌بایست برچسب‌هایی با عبارت "تولید شده در شهرک‌نشین‌های اسرائیلی" یا "تولید شده در شهرک‌نشین‌های ساکن در سرزمین‌های اشغالی فلسطین" نقش ببندد.
اتحادیه اروپا یادآوری کرد که این تصمیم به هیچ وجه تصمیم سیاسی نیست و تنها به دلایل حقوقی مربوط به محصولات تولیدی اتخاذ شده است. از نظر قوانین بین‌المللی و حتی سازمان ملل‌ متحد سرزمین‌هایی که در جنگ شش روزه ژوئن ۱۹۶۷ به تصرف اسرائیل درآمدند، تحت حاکمیت اسرائیل نبوده و بنابراین جزئی از خاک اسرائیل نیز محسوب نمی‌شوند و فرآورده‌های این مناطق هم نمی‌توانند مارک ساخت اسرائیل را داشته باشند.
به نظر مقامات اتحادیه اروپا این نوع مقررات حتی ایجاد کننده قوانین جدید حقوقی نیستند؛ هدف این قانون در واقع ایجاد روشی برای شناسایی و اطلاع‌رسانی درباره کشور مبدأ محصولات تولید شده است. به نظر کارشناسان "اتحادیه اروپا" مصرف‌کنندگان اروپایی حق دارند بدانند محصولات خوراکی یا فرآورده‌های تولیدی به کدام بخش از اسرائیل تعلق دارند.
اما بخشنامه جدید اتحادیه اروپا موجب نگرانی رژیم صهیونیستی را فراهم آورده است. در این رابطه این رژیم، وزیر خارجه اتحادیه اروپا را فرا خواند و گفت این نوع تصمیم‌ها تنها موجب تضعیف روابط اسرائیل و اتحادیه اروپا خواهد شد. نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز با غیرعادلانه، شرم‌آور و سیاسی برشمردن این مقررات، ابراز نگرانی کرد و گفت این سیاست‌ها در راستای حذف و به‌رسمیت نشناختن حاکمیت اسرائیل بر نوارغزه و کرانه باختری رود اردن صورت می‌گیرد. روزنامه صهیونیستی جروزالم پست، نیز پس از اجرایی شدن تصمیم اروپا نوشت: بنیامین نتانیاهو به وزارت خارجه دستور داده فورا روابط خود را با نهادهای اروپایی متوقف کند.
به‌هرحال گرچه روابط تجاری میان شهرک‌های اشغالی و اتحادیه اروپا، سهم اندکی را در حجم مبادلات تجاری این نهاد اروپایی در برمی‌گیرد، یعنی چیزی در حدود 13 میلیارد یورو صادرات اسرائیل و حدود 154 میلیون یورو یعنی تنها نیم درصد مربوط به صادرات سرزمین‌های اشغالی است؛ اما نقش نمادین آن در به‌رسمیت شناختن و شناسایی محصولات این سرزمین‌ها دارای اهمیت زیادی است.
مقررات اجرائی که قبلا در سال2012 میلادی به‌تصویب وزرای خارجه اتحادیه اروپا رسیده بود هم‌اکنون پس ازصدور بخشنامه جدید، ناظر بر کلیه معاهدات تجاری و صادراتی اروپا خواهدبود یعنی کشورهای صادرکننده کالا به اروپا از این پس مسئولیت کالاهای تولیدی خود را دارا هستند. ضمن آنکه به لحاظ سیاسی تمام تلاش‌های رژیم صهیونیستی برای به‌رسمیت شناختن حاکمیتش بر اراضی اشغالی تحت تاثیر این اقدام اروپا قرار خواهد گرفت.

دکتر الهام نوری
استادیار دانشگاه

منابع:
http://www.eeas.europa.eu/delegations/israel/documents/news/20151111_interpretative_notice_indication_of_origin_of_goods_en.pdf
http://asre-nou.net
http://www.irna.ir