پذیرش عضویت مجدد عربستان در شورای حقوق بشر در میان بهت و حیرت نهادهای بین‌المللی

بر این اساس، کشورهای برزیل، چین، کرواسی، کوبا، مصر، مجارستان، عراق، ژاپن، رواندا، عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، تونس، انگلستان و ایالات متحده آمریکا جزء 14 کشوری هستند که برای یک دوره سه ساله انتخاب شدند و از اول ژانویه 2017 کار خود را در این نهاد آغاز خواهند کرد.
از میان کشورهای آفریقایی، تونس با 189 رای، آفریقای جنوبی با 178 رای، رواندا با 176 رای، مصر با 173 رای؛ از منطقه آسیا پاسیفیک، چین با 180 رای، ژاپن با 177 رای، عراق با 173 رای، و عربستان با 152 رای؛ از اروپای شرقی، کشورهای مجارستان با 144 رای و کرواسی با 114 رای؛ از آمریکای لاتین و کشورهای حوزه کارائیب، کوبا با 160 رای و برزیل با 137 رای؛ و از اروپای غربی و دیگر کشورها، آمریکا با 175 رای و بریتانیا با 173 رای انتخاب شدند.
در این میان انتخاب مجدد عربستان به عضویت این نهاد، با آن همه فجایع ضدبشری، چه در داخل کشور خود و بر ضد حقوق اقلیت‌ها و زنان، و چه در بیرون مرزهایش بر ضد مردم یمن، ابتدا بهت و حیرت و سپس خشم نهادهای مستقل حقوق بشری را بر انگیخت.
این برای سومین‌بار است که به رغم انتقادهای فزاینده گروه‌های بین‌المللی حقوق بشر از عربستان، عضویت ریاض در شورای حقوق بشر سازمان ملل تمدید می‌شود.
تلاش برای حفظ حضور عربستان در شرایطی صورت پذیرفته که جنگنده‌های سعودی 8 اکتبر (17 مهر) در یکی از خونبارترین حملات خود به یمن، محل تجمع شرکت‌کنندگان در یک مراسم ختم در صنعا پایتخت یمن، را بمباران کردند که بیش از 140 کشته و دست‌کم 525 زخمی به جا گذاشت.
گذشته از این، این کشور به دلیل آمار بالای اعدام‌ها همواره با انتقادهایی تندی مواجه ‌است. "جیمز لینچ" نماینده مدیر عفو بین‌الملل در خاورمیانه و شمال آفریقا در این رابطه گفته است: «اعدام‌ها در عربستان در دو سال گذشته در حال افزایش بوده و این روال ناراحت‌کننده هیچ نشانه‌ای از کند شدن در خود ندارد».
عربستان، در زمینه رعایت حقوق زنان نیز سابقه ناامیدکننده‌ای دارد، هزاران سعودی اواخر ماه گذشته با امضای دادخواستی از ریاض خواستند با به رسمیت‌شناختن حقوق زنان و پایان‌دادن به نظام مردسالار خود، با زنان به عنوان یک شهروند کامل رفتار کند.
همچنین این کشور به عنوان یکی از حامیان اصلی تروریست‌های تکفیری شناخته می‌شود که در بسیاری مناطق جهان، به‌ویژه خاورمیانه ویرانی به بار می‌آورند.
ساعاتی پیش از برگزاری انتخابات، دیده‌بان حقوق بشر ضمن انتقاد از احتمال عضویت دوباره عربستان هشدار داده بود: «عربستان سعودی لیاقت عضویت در شورای حقوق بشر را ندارد، چرا که این کشور افراد غیرنظامی در یمن را هدف قرار می‌دهد.» به گفته آنها، این انتخاب قطعا اعتبار شورا را از میان می‌برد؛ زیرا بار دیگر نشان خواهد داد که دلارهای نفتی و سیاست حرف اول و آخر را در این انتخابات می‌زنند.
در این ارتباط، "لویس چاربونیو" مدیر امور حقوق بشر سازمان ملل تصریح کرد: «عضویت کشورهایی که از مسئولیت خود در قبال حقوق بشر شانه خالی می‌کنند، می‌تواند به توانایی و قدرت این سازمان لطمه بزند.»
گفتنی است، دیده‌بان حقوق بشر و سازمان عفو بین‌الملل تیرماه گذشته نیز از سازمان ملل خواستند به دلیل سابقه هولناک عربستان در زمینه حقوق بشر، عضویت این کشور را در این شورا فوراً به حالت تعلیق درآورد.
انتخاب مجدد عربستان در حالی صورت پذیرفته که روسیه به دلیل تاکید گروه‌های حقوق بشری بر نقش آن در جنگ در سوریه، از عضویت در این شورا بازماند.
خاطرنشان می‌شود، "عبدالله بن یحیی المعلمی" نماینده دائم عربستان در سازمان ملل، انتخاب مجدد این کشور را نشان‌دهنده "اعتماد" جامعه بین‌المللی به "نقش رهبری" پادشاهی عربستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد دانسته و اظهار داشت: «چنین انتخابی به این پادشاهی اجازه انجام مأموریت خود در دفاع از حقوق بشر در جهان عرب و جهان اسلام را می‌دهد».
در میان کشورهای عربی 4 کشور عربستان سعودی، عراق، مصر و تونس در این دوره حضور دارند.

مرضیه عزیزیان
پژوهشگر مسایل حقوق بشر