مواضع سازمان‌های حقوق بشری در قبال معامله تسلیحاتی بزرگ آمریکا با عربستان

گروه‌های مدافع حقوق بشر از دولت دونالد ترامپ، به دلیل انعقاد چنین قراردادی، بدون در نظر گرفتن نقض حقوق بشر از سوی این کشور به شدت انتقاد کردند. این انتقادها بیشتر از آن جهت است که عربستان سعودی طی بیش از دو سال حمله بی‌رحمانه به یمن و به خاک و خون کشیدن هزاران شهروند این کشور، از حمایت‌های کامل لجستیکی و اطلاعاتی آمریکا برخوردار بوده است.
مقامات کاخ سفید در این باره ادعا نموده‌اند که این امر به منظور تقویت توانایی عربستان برای کمک به عملیات ضد‌تروریستی در سراسر منطقه خاورمیانه و کمک به ارتش ایالات‌متحده برای پیشبرد چنین عملیات‌هایی صورت گرفته است؛ اما فعالان حقوق بشر اعلام کرده‌اند که ترامپ تنها به دنبال رونق‌دادن به فعالیت کارخانه‌ها و ایجاد اشتغال در آمریکا است.
به گفته رسانه‌های غربی در حالی که بخش عظیمی از این معامله، مبتنی بر تعهدات دولت قبلی آمریکا انجام گرفته است، اما بنا به گزارش‌ها فروش سلاح‌های خاصی نیز برای کمک به عملیات هوایی در حال انجام در جنگ خونین یمن، به آن افزوده شده است.
جنگ میان ائتلاف به رهبری عربستان و حوثیان در حالی در این کشور ادامه دارد که هم اکنون یمن در آستانه قحطی، با هزاران کشته و زخمی رو‌به‌رو است. بدین ترتیب عربستان متهم به تشدید بحران انسانی در این کشور است. به گفته سازمان ملل از زمان آغاز درگیری ها دست کم 4773 غیر نظامی کشته و 8272 نفر زخمی شده اند که اکثر این جنایات توسط حملات هوایی ائتلاف عربستان صورت گرفته است. این در حالی است که یمن فقیرترین کشور خاورمیانه است و این جنگ آن را به سمت فاجعه انسانی پیش برده است.
در این ارتباط سازمان عفو بین‌الملل در آغاز سفر دونالد ترامپ هشدار داده بود که بی‌توجهی خیره‌کننده به مسائل حقوق بشری در دستورکار رئیس جمهور آمریکا در این سفر، تنها نقض بیشتر حقوق بشردوستانه بین‌المللی را تقویت می‌نماید.
مارگارت هوانگ، مدیر سازمان عفو بین‌الملل در آمریکا در این خصوص تصریح کرد: «حقوق بشر در خلیج فارس تحت حملات مداوم قرار دارد.» وی افزود: «عربستان سعودی و برخی دیگر از کشورهای این منطقه به بهانه مقابله با تروریسم، دست به سرکوب بیرحمانه و آزار و اذیت منتقدان، مخالفان و مدافعان حقوق بشر می‌زنند».
به گفته این مقام مسئول، ائتلاف به رهبری عربستان با استفاده از سلاح‌هایی که در سطح بین‌المللی ممنوع است، بسیاری از شهروندان یمنی را در داخل خانه‌های خود مورد هدف قرار داده و به قتل رسانده است. هوانگ تاکید کرد: «این بی‌اعتنایی بی‌شرمانه به حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه، تنها منجر به تشویق آن دسته از کشورهایی می‌گردد که در خلیج فارس و در سراسر جهان، به قیمت تضییع حقوق اساسی دیگر افراد، در پی تامین امنیت خود هستند».
اریک فرِرو، مدیر ارتباطات سازمان عفو بین‌الملل نیز این قرارداد را به ریختن بنزین بر روی خانه‌ای که آتش گرفته است، تشبیه کرد. وی با اشاره به این که آمریکا علی‌رغم نادیده گرفتن کشتار هزاران شهروند یمنی توسط عربستان، مردم آن کشور را در شمار مردم کشورهای مسلمانی قرار داده است که از ورودشان به خاک آمریکا جلوگیری می‌شود، افزود: «محدود کردن سفر مردم یمن به آمریکا بی‌وجدانی است، چرا که شواهد محکمی از جنایات جنگی عربستان در یمن وجود دارد».
سازمان عفو بین‌الملل همچنین با ارائه مستنداتی واشنگتن را متهم کرده است که با انجام حداقل 81 حمله هوایی در یمن، مرتکب جنایت جنگی در این کشور شده است. دیده‌بان حقوق بشر نیز طی گزارشی با اشاره به کشتار شهروندان یمنی به‌دست نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان بیان داشت، دونالد ترامپ در اولین سفر خارجی خود به عنوان رییس جمهور، پیام بسیار نگران کننده و کاملا متفاوتی به سعودی ها ابلاغ نموده است. به گفته این نهاد رییس جمهور آمریکا در واقع با انعقاد چنین معاهده ای به عربستان در قبال ارتکاب جنایات جنگی پاداش داده است.
این نهاد در دو سال گذشته 81 مورد حمله غیرقانونی و جرائم جنگی از ائتلاف عربستان گزارش کرده و اذعان داشته در حدود 25 مورد از این حملات از سلاح های آمریکایی استفاده شده بود. دیده‌بان حقوق بشر تاکید کرد، ترامپ باید سعودی ها را به تغییر مسییر و رعایت قوانین جنگ تشویق کند و مسئولان جنایات گذشته را به پای میز محاکمه بکشانند. اما در عوض، با این قرارداد راه را برای پیشروی سعودی ها در همین مسیر باز گذاشته و به آن ها می گوید " اصلاً نگران نباشید؛ سلاح های آمریکا تا هر وقتی که بخواهید در اختیارتان خواهد بود.
این نهاد در خاتمه گزارش خود آورده است، ترامپ با این کار آمریکایی ها را نیز در خطر قرار می دهد؛ ادامه فروش سلاح به کشوری که بارها و بارها قوانین جنگی را نقض کرده، مقامات آمریکا را برای کمک به جنایات جنگی تحت مسئولیت قانونی قرار می دهد.

 مرضیه عزیزیان 

پژوهشگر مسایل حقوق بشر