به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل، ناقض حقوق فلسطینیان است

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، در تاریخ 6 دسامبر  (15 آذر) طی یک سخنرانی تلویزیونی از کاخ سفید، بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل به رسمیت شناخت. این تصمیم رئیس جمهور آمریکا در کنار اعلام انتقال سفارت این کشور به قدس، بلافاصله از سوی دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی با واکنش‌های منفی روبرو شد.  وی در این سخنرانی گفت: «من به این قطعیت رسیدم که باید سفارت آمریکا را از تل آویو به قدس منتقل کنیم؛ بسیاری از وزارتخانه‌های اسرائیل، مقر کنست، و دفتر نخست‌وزیری در این مکان استقرار دارند و سال‌هاست که دیپلمات‌های آمریکایی با همتایان اسرائیلی خود در بیت‌المقدس ملاقات کرده‌اند؛ اکنون بیت‌المقدس، قلب یکی از موفق‌ترین کشورهای دموکراتیک در جهان است.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در این رابطه اعلام کرد، تصمیم ترامپ گفت‌وگوهای صلح میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها را مختل خواهد کرد. وی تاکید کرد: «هیچگونه جایگزینی برای راه حل دو دولت میان اسرائیل و فلسطینیان وجود ندارد و موضوع بیت المقدس باید به عنوان یک موضوع نهایی از مجرای گفتگوهای مستقیم حل و فصل شود.» دبیرکل سازمان ملل در ادامه گفت: «من از تمام قدرت و اختیار خود برای حمایت از بازگشت رهبران اسرائیلی و فلسطینیان به مذاکرات هدفمند استفاده خواهم کرد».
به دنبال این اقدام ایالات متحده، سازمان عفو بین‌الملل نیز در تاریخ 7 دسامبر (16 آذر) با انتشار بیانیه‌ای، به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی را اقدامی بی‌ملاحظه خواند و آن را نشان دهنده بی‌توجهی به حقوق بین‌الملل و حقوق فلسطینیان دانست. رائد جرار، مدیر بخش خاورمیانه سازمان عفو بین‌الملل، در این باره گفت: «این تصمیمی بی‌ملاحظه و تحریک‌برانگیز از سوی دولت ترامپ است که حقوق مردم فلسطین را تضعیف می‌کند و احتمال دارد تنش‌ها را در سراسر منطقه افزایش دهد».
وی افزود: «با به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و اعلام جابجایی سفارت آمریکا از تل آویو به قدس اشغالی، ترامپ بار دیگر بی‌توجهی آشکار خود را به حقوق بین‌الملل نشان داده است. یک اجماع جهانی وجود دارد که شامل قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل نیز می‌شود و در رابطه با غیرقانونی بودن الحاق قدس شرقی به خاک اسرائیل است. با این حرکت، آمریکا تعهدات قانونی خود در به رسمیت نشناختن و کمک نکردن به یک وضع غیرقانونی را نقض می‌کند و تضمین احترام به کنوانسیون‌های ژنو را زیرپا می‌گذارد.»
جرار تاکید کرد: «هیچ کشوری در جهان، الحاق قدس شرقی به خاک اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد و همین مساله به رسمیت شناختن تصمیم آمریکا را عمیقا دچار مشکل می‌کند. نه تنها این تصمیم به تضعیف اصول حقوق بین‌الملل می‌انجامد، بلکه حاکی از بی توجهی کامل به انبوه موارد نقض حقوق بشر است که فلسطینی‌ها در نتیجه سیاست‌های الحاقی رژیم صهیونیستی با آن مواجه هستند». گفتنی است، اکثر رهبران جهان از جمله ایران، مصر، اردن، عربستان سعودی، ترکیه، بریتانیا، فرانسه، کانادا، مراکش، آلمان، و... از پذیرش تصمیم دونالد ترامپ اجتناب کردند. مقامات مختلف بیشتر کشورهای جهان مخالفت صریح خود را با تصمیم رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده‌اند. این تصمیم یک جانبه و تاسفبار آمریکا روند صلح در خاورمیانه را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.

مرضیه عزیزیان 

پژوهشگر مسایل حقوق‌بشر