لزوم مداخله جدی‌تر شورای امنیت در بحران روهینگیا

سازمان عفو بین‌الملل، با انتشار بیانیه‌ای در تاریخ 11 دسامبر (20 آذر)، خواستار مداخله ژاپن به عنوان رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد در مساله جنایات مداوم علیه بشریت و هدف قرار دادن مسلمانان روهینگیا در ایالت شمالی راخین در میانمار، پس از سه ماه و نیم وقفه در رسیدگی به آن شد. طبق اعلام این سازمان، شورای امنیت سازمان ملل روز سه شنبه 12 دسامبر (21 آذر) و تنها یک هفته پس از آن‌که شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، باصدور قطعنامه‌ای نقض مداوم حقوق مسلمانان روهینگیا و سایر اقلیت‌های قومی در میانمار را محکوم کرد، در مورد وضعیت آنها نشستی برگزار کرد. صدور این قطعنامه با هشدار جدی کمیساریای عالی حقوق بشر همراه بود که اذعان داشته بود عملیات نظامی اخیر در ایالت غربی راخین می‌تواند شامل عناصری از نسل‌کشی باشد.
در این قطعنامه که هفته گذشته تصویب شد، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نقض سیستماتیک و شدید حقوق بشر در میانمار خصوصا در ارتباط با مسلمانان روهینگیا را محکوم کرد؛ برزیل، چین و فیلیپین به این قطعنامه رای منفی دادند، ولی 33 کشور دیگر به آن رای مثبت داده و 9 کشور از جمله ژاپن رای ممتنع دادند. طبق اعلام شورای حقوق بشر، کشتار شمار زیادی از زنان، مردان و کودکان؛ تجاوز به زنان و دختران؛ نصب مین‌های زمینی در مرز این کشور با بنگلادش؛ و سوزاندن کل روستاهای روهینگیا، بخشی از جرائم دولت میانمار است. بر طبق گزارش سازمان عفو بین‌الملل نیز، نظامیان میانمار تنها به فراری دادن اقلیت روهینگیا از طریق اعمال خشونت بسنده نکرده و به دنبال راه‌هایی هستند که از بازگشت آنان جلوگیری کنند.
شرین تادروس، رئیس دفتر سازمان عفو بین الملل در نیویورک در این ارتباط گفت: «پاسخ شورای امنیت سازمان ملل متحد به این بحران، به طرز ناخوشایندی شرم‌آور بوده است. از اواخر ماه اوت، بیش از 620،000 نفر از مردم روهینگیا به دلیل افزایش خشونت و از ترس جان خود، به بنگلادش فرار کرده‌اند؛ با این حال شورای امنیت تنها یک بیانیه در این ارتباط صادر کرده است. این امر نمی‌تواند مطابق با دشواری وضعیت موجود در این منطقه باشد».
وی ادامه داد: «اکنون برای ژاپن، به عنوان رئیس شورای امنیت، لحظه مواجهه با حقیقت است. آیا این کشور نیز همچون گذشتگان، اقدامی نخواهد کرد، در حالی که صدها هزار روهینگیایی تحت حکومتی که برپایه تبعیض و آپارتاید بنا شده است، به مدت طولانی به پاکسازی قومی مشغول بوده است؟» به گفته این مقام مسئول، شورای امنیت باید بر اساس قطعنامه هفته گذشته شورای حقوق بشر، تحریم‌های تسلیحاتی و هدفمندی علیه رهبری نظامی میانمار اعمال نماید.
همچنین در بیانیه عفو بین‌الملل آمده است، مقامات میانمار باید بلافاصله اجازه دسترسی نامحدود به مأموان حقیقت‌یاب سازمان ملل به ایالت راخین را بدهند و امکان ارسال کمک‌های بشردوستانه و نظارت کارشناسان مستقل حقوق بشر را بر این کشور ، فراهم آورند؛ این امر برای افشای حقیقت ضروری است و زمینه را برای پاسخگویی به جنایات صورت پذیرفته علیه زنان، مردان و کودکان روهینگیایی فراهم می‌کند و امکان بازگشت داوطلبانه، ایمن و مقتدرانه صدها هزار تن از پناهندگان روهینگیایی را میسر می‌کند.
سازمان عفو بین الملل همچنین پس از تماس با گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد خشونت جنسی و کمیساریای عالی حقوق بشر طی هفته گذشته در ژنو، از شورای امنیت سازمان ملل خواستار برداشتن گام‌های مشخصی جهت حصول اطمینان از پاسخگویی به جنایات علیه بشریت در میانمار شد. در همین ارتباط، رئیس سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز با انتشار پیامی از ناکارآمدی سازمان ملل و شورای امنیت در خصوص توقف خشونت‌ها علیه مسلمانان روهینگیا انتقاد کرد. کنت راث، در این خصوص گفت: «گروه‌های حقوق بشری معتقدند که اقدام شورای امنیت در محکوم کردن اقدامات میانمار کافی نیست و اکنون زمان اعمال تحریم‌های تسلیحاتی و تحریم‌های هدفمند علیه میانمار با هدف توقف خشونت‌ها علیه مسلمانان روهینگیا است.»

مرضیه عزیزیان

پژوهشگر مسایل حقوق‌بشر

عکس: news.vice