نگاهی به جزییات قطعنامه پارلمان اروپا در خصوص مدافعان حقوق زنان در عربستان سعودی

در اقدامی قابل تأمل پارلمان اروپا قطعنامه‌ای را در تاریخ 8 خردادماه 1397، در خصوص نقض حقوق مدافعان حقوق زنان در عربستان سعودی به تصویب می‌رساند، که در آن به مواردی نظیر:
اوضاع مخاطره‌آمیز حقوق‌بشر به ‌ویژه در ارتباط با فقدان حقوق دموکراتیک و وجود تبعیض علیه زنان، تنبیه بدنی و مجازات اعدام،
دستگیری و بازداشت خودسرانه تعدادی از وکلا، فعالان حقوق‌بشر و حقوق‌زنان به دلیل مبارزه علیه ممنوعیت رانندگی برای زنان در عربستان و حمایت از ریشه‌کن ساختن نظام قیومیت مردسالارانه،
لزوم ایجاد تغییرات گسترده در حوزه تساوی جنسیتی،
تضمین حقوق زنان و رفع قوانین تبعیض‌آمیز نظام حقوقی عربستان در قبال زنان،
سانسور شدید اینترنت و کسب رتبه 169 از 180 در فهرست شاخص آزادی مطبوعات در سال 2018 بر اساس گزارش گزارشگران بدون مرز،
زندانی‌شدن و یا فراری شدن برجسته‌ترین و مستقل‌ترین مدافعان حقوق‌بشر عربستان به دلیل دستگیری‌‌های گسترده، حبس‌های طولانی و غیرقانوی و مجازات اعدام اشاره شده است.

پارلمان اروپا به تصویب قطعنامه علیه عربستان به دلیل نقض آشکار حقوق‌‌زنان اکتفا نمی‌کند و درخواست‌هایی را پیرامون نقض مکرر حقوق‌بشر توسط عربستان سعودی به اتحادیه اروپا می‌فرستد که در ذیل به مواردی از آنها اشاره می شود.

 اعلام یکپارچگی پارلمان اروپا با مدافعان حقوق‌‌زنان که به تازگی توسط حکومت عربستان بازداشت شده‌اند، از جمله لجین الهذلول، ایمان النفجان، عزیزه الیوسف، محمد الربیعه، حساء الشیخ و عبدالعزیز المشعل و تمامی فعالان مورد تهدید و یا بازداشت قرار گرفته از سوی مقامات سعودی.
 درخواست از مقامات حکومت عربستان برای آزاد کردن بی قید و شرط تمامی فعالان، از جمله مدافعان حقوق‌بشر و زندانیان سیاسی و تأکید بر لزوم برخورد انسانی و شرافتمندانه با تمامی زندانیان دربند.
 درخواست پارلمان از اتحادیه اروپا و کشورهای عضو برای اتخاذ مواضعی محکم در قبال موارد فاحش نقض حقوق‌بشر در عربستان. همچنین درخواست از هیأت نمایندگی اتحادیه اروپا در ریاض برای فراهم آوردن تمامی حمایت‌های لازم از مدافعان حقوق زنان زندانی همچون مجوز ملاقات، نظارت بر جلسات محاکمه و ارایه کمک‌ها و توصیه‌های حقوقی به زندانیان و خانواده‌های آن‌ها.
 محکوم کردن نقض مداوم و سازمان‌دهی شده حقوق زنان و ابراز تأسف در خصوص سیاست‌های ریاکارانه مقامات سعودی در رابطه با تلاش برای ایجاد اصلاحات از یک‌سو و سرکوب خشونت‌بار مدافعان حقوق زنان در هفته‌های اخیر، از سوی دیگر.
 محکوم کردن شدید نظام مردسالارانه، تبعیض‌های موجود علیه حقوق زنان و فقدان نظام حمایتی در خصوص خشونت‌های جنسی و ازدواج اجباری یا زودهنگام کودکان.
 درخواست از اتحادیه اروپا برای قرار دادن مباحث حقوق‌بشری در دستور کار اجلاس سالانه میان اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج (فارس) و ابراز تأسف از گزینش عربستان سعودی، به‌عنوان یکی از اعضای کمیسیون وضعیت زنان سازمان ملل و حمایت کشورهای عضو اتحادیه اروپا از این امر؛
 درخواست از اتحادیه اروپا برای اطمینان حاصل کردن از اجرای کامل دستورالعمل‌های این سازمان در زمینه مدافعان حقوق‌بشر، به‌ویژه مدافعان حقوق زنان و فراهم آوردن ابزار و راه‌کارهای ویژه برای حمایت و حفاظت از مدافعان حقوق زنان در شرایط مخاطره‌آمیز؛
 درخواست از مقامات سعودی برای تجدید نظر در زمینه قانون مبارزه با تروریسم، قانون مبارزه با جرائم سایبری و قوانین انتشاراتی و مطبوعاتی کشور؛
 درخواست مجدد از مقامات عربستان برای آزاد کردن سریع و بدون قید و شرط رائف بدوی، وبلاگ‌نویس و فعال حقوق‌بشر دربند و
 درخواست از اتحادیه اروپا برای محکوم کردن معاملات تسلیحاتی کشورهای عضو این نهاد با عربستان سعودی به دلیل کشتار مردم بی‌گناه یمن و بحرین. همچنین تأکید بر ایجاد سازوکارهای منع صادرات، فروش، نگهداری و به ‌روز ‌رسانی تمامی تجهیزات امنیتی مورد استفاده از سوی مقامات عربستان در سرکوب‌های داخلی علیه معترضان به نقض حقوق‌بشر(1).

در مجموع نگاهی به جزییات این قطعنامه و موارد نقض حقوق بشر صورت گرفته توسط عربستان در داخل و خارج این کشور نشان می‌دهد بازنمایی و تبلیغات صورت گرفته توسط رسانه‌های جمعی در خصوص اصلاحات حقوقی اجتماعی ولیعهد جدید عربستان، با واقعیات موجود در این کشور تفاوت چشمگیری دارد و زمان لازم است تا مشخص شود این اصلاحات حقیقی و ریشه‌دار بوده یا صرفاً نمایشی است برای رهایی عربستان از ابزارهای انتقادی نهادهای بین‌المللی.

۱. گزارش سایت پارلمان اروپا. قابل بازیابی در لینک:

http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B8-2018-0261&format=XML&language=EN

تیم پژوهشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت