انتقادات گسترده از سیاست "تحمل صفر" دولت ترامپ در ارتباط با مهاجران

دونالد ترامپ به مأموران مرزی آمریکا دستور داده تا بزرگسالانی که قصد دارند وارد آمریکا شوند را به دلیل مهاجرت غیرقانونی به آمریکا بازداشت کرده و آنها را روانه بازداشت‌گاه‌های موقت کنند. از آنجا که در آمریکا بازداشت کودکان به همراه والدینشان ممنوع است، این سیاست به جدایی کودکان خردسال از والدینشان منجر شده است. سرپرستی کودکان همراه این مهاجران نیز به وزارت سلامت و بهزیستی سپرده می‌شود. بر همین اساس، طبق اعلام وزارت امنیت داخلی آمریکا از ۵ می (۱۵ اردیبهشت‌ماه) تا ۹ ژوئن (۱۹ خردادماه) حدود ۲۵۰۰ کودک عمدتا اهل آمریکای مرکزی و جنوبی که به همراه خانواده‌هایشان از مرز مکزیک قصد ورود به آمریکا را داشتند، توسط مأموران مرزی آمریکایی از والدینشان جدا شده و برای نگهداری به قفس‌های تعبیه شده منتقل شدند. گفته شده از این تعداد بیش از ۱۰۰ کودک، کمتر از ۴ سال سن دارند.
این سیاست، نه تنها موجب واکنش‌های منفی بین‌المللی شده است، بلکه موج انتقادات را به درون حلقه‌های درونی قدرت و سیاست آمریکا نیز کشانده است. در همین ارتباط، هفده ایالت آمریکا به همراه ناحیه کلمبیا بابت اجرای سیاست ضدمهاجرتی «تحمل صفر» و در تلاش برای متوقف ساختن سیاست مهاجرتی «ظالمانه و غیرقانونی» کاخ سفید، شکایت نامه‌ای علیه دولت کنونی آمریکا تنظیم و به دادگاه فدرال تسلیم کردند. ایالت‌های مزبور فرمان اجرایی دونالد ترامپ در 20 ژوئن (30 خرداد) که ظاهراً این جداسازی را به تعویق می‌اندازد، را «گول زننده» خواندند.
در شکایت‌نامه مزبور آمده است که این سیاست دولت آمریکا خلاف موازین قانون اساسی است؛ زیرا «با انگیزه عنادورزی و میل و شهوت برای آسیب‌رساندن» به مهاجرینی که عمدتاً از مکزیک و یا سایر کشورهای آمریکای لاتین به خاک آمریکا وارد می‌شوند، وضع شده است. گفتنی است ارائه این دادخواست نخستین اقدام حقوقی در آمریکا علیه دولت ترامپ بابت جدا‌ کردن کودکان مهاجر از والدینشان است. سناتور جف مرکلی، یکی از نمایندگان دموکرات مجلس آمریکا نیز که از کودکان بازداشت شده در جنوب تگزاس بازدید کرده بود، در این ارتباط گفته است: «بسیاری از این کودکان که از والدین‌شان جدا نگه داشته شده‌اند، دچار آسیب‌های روحی و روانی شده‌اند» .
طبق آنچه گفته شد، دونالد ترامپ بالاخره در روز 20 ژوئن، پس از افزایش اعتراضات و واکنش‌های خشمگینانه افکار عمومی، فرمان توقف جداسازی کودکان از خانواده‌ها را امضا کرد. با این حال، هنوز حدود 2 هزار کودک مهاجر از پدر و مادرشان جدا به سر می‌برند. همچنین رسانه‌های آمریکا گزارش داده‌اند تا ماه اوت شمار کودکان خانواده‌های مهاجر که پس از بازداشت والدین آنها سرپرستی‌شان در اختیار دولت آمریکا قرار می‌گیرد، ممکن است به 30 هزار نفر برسد. در ارتباط با سیاست ضدمهاجرتی دولت ترامپ نیز نهادهای مدافع حقوق بشر اخیراً بیانیه‌هایی را صادر کرده‌اند.
در این ارتباط، سازمان عفو بین‌الملل در تاریخ 26 ژوئن با انتشار بیانیه‌ای در واکنش به تأیید ممنوعیت مسافرتی دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا از سوی دیوان عالی این کشور، این سیاست را نفرت‌انگیز و فاجعه‌بار خواند و اظهار داشت، این موضوع نه تنها برای آنان که می‌خواهند به آمریکا سفر کنند یا در آنجا کار و تحصیل نمایند، بلکه برای آنان که به دنبال امنیت هستند نیز تاسف برانگیز است و "در هیچ نقطه‌ای" از جهان متمدن وجود ندارد. این بیانیه تأکید دارد، این تصمیم در عین حال که از ورود مهاجران جلوگیری نمی‌کند، موجب می‌شود که مردم در کشورهای گرفتار ناآرامی‌ حبس شوند و آنان را از یافتن امنیت در آمریکا و یا پیوستن به خانواده‌هایشان باز می‌دارد.
در ادامه این بیانیه آمده است، برخی از آنان که به موجب این سیاست از سفر به آمریکا محروم شده‌اند، از درگیری‌هایی فرار می‌کنند که آمریکا به طور مستقیم در ایجاد یا تداوم آنها نقش داشته است؛ همچون یمن و سوریه. چنین مواردی مانند این است که خانه را آتش بزنیم و درهای خروج را قفل ‌کنیم. عفو با اشاره به دستور ترامپ مبنی بر ممانعت از ورود مهاجران از پنج کشور عمدتاً مسلمان، عنوان می‌کند: این ممنوعیت و احساسات مسلمان سیتزانه‌ای که این تصمیم از آن برخاسته است، در کشوری که مدعی احترام به حقوق بشر است، جایی ندارد.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز با انتشار بیانیه جداگانه‌ای در تاریخ 29 ژوئن ضمن انتقاد از سیاست‌های اخیر دونالد ترامپ تأکید کرد، دولت آمریکا در حوزه سیاست داخلی و خارجی به مساله حقوق بشر پشت کرده است. این بیانیه با ابراز نارضایتی از خروج آمریکا از شورای حقوق بشر، از سیاست‌های مهاجرتی دونالد ترامپ نیز انتقاد نمود و اظهار داشت، پیشتر کمسیر حقوق بشر سازمان ملل متحد از اقدام دولت آمریکا در جداسازی اجباری کودکان از والدین مهاجر و پناهجوی خود در مرزهای این کشور به شدت انتقاد کرده بود.
این نهاد تاکید نمود، آمریکا همچنین به دنبال افزایش مراکز بازداشت مهاجران است و بودجه ای بیشتر برای تامین امنیت مرزی و توان تاسیساتی برای بازداشت مهاجران را خواستار شده است؛ این در حالی است که، براساس طرح‌های جدید بودجه دولت، افراد بیشتری از جمله کودکان و خانواده‌ها در معرض خطر بازداشت ناشی از مهاجرت قرار می‌گیرند. گفتنی است دیده‌بان حقوق بشر اخیرا در یک گزارش مشترک به پیامدهای مرگبار فقدان مراقبت‌های پزشکی از مهاجران در زمان بازداشت نیز پرداخته است.
شایان ذکر است که ترامپ روز یکشنبه (۲۴ ژوئن) در یک پیام توئیتری با اشاره به مهاجران اعلام کرد: «نمی‌توانیم بگذاریم این مهاجمان به کشور ما یورش بیاورند! وقتی این افراد به کشور ما می‌آیند، باید بدون نیاز به قاضی یا دادگاه آنها را به همان جائی که بودند، بازگردانیم. نظام مهاجرتی ما تحت وضعیت کنونی مایه ریشخند و تمسخر است.»

مرضیه عزیزیان

پژوهشگر مسایل حقوق بشر