درخواست کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد از فرانسه؛ تجدید نظر در ممنوعیت پوشش برقع

فرانسه پوشش کامل صورت را خطری برای همزیستی مسالمت‌آمیز مردم در جامعه خوانده و آن را با تصویب قانونی در سال 2010 میلادی به عنوان اولین کشور اروپایی ممنوع کرده است. طبق این قانون زنانی که از برقع استفاده کنند موظف به پرداخت ۱۵۰ یورو جریمه هستند. دادگاه اروپایی حقوق بشر نیز در سال ۲۰۱۴ اعلام این ممنوعیت از سوی فرانسه را قانونی خواند.
در همین راستا کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد در خصوص ممنوعیت پوشیدن برقع با صدور بیانیه‌ای در ابتدای آبان‌ماه، از استدلال این کشور "مبنی بر فراهم آوردن شرایط همزیستی مسالمت‌آمیز مردم در جامعه با ضروری بودن ممنوعیت پوشش کامل صورت" انتقاد کرد(۱). سازمان ملل متحد در این بیانیه از فرانسه خواسته است در ممنوعیت پوشش برقع در اماکن عمومی تجدید نظر کند. یوال شانی، رئیس کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد در ارتباط با پوشیدن برقع گفت: اگر چه او و سایر اعضای این کمیته در پوشش نقاب "نوعی سرکوب و اعمال فشار بر زنان" می‌بینند، اما این قانون حق آزادی مذهب را نقض می‌کند و می‌تواند منجر به آن شود که زنان برقع پوش کلاً از رفتن به معابر و اماکن عمومی خودداری کنند و خانه‌نشین شوند.
صدور این بیانیه پاسخ کارشناسان مستقل کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد به شکایت دو زن مسلمان فرانسوی از دولت فرانسه به سبب ممنوعیت استفاده از روبنده و داشتن حجاب سراسری بوده است. این کمیته استفاده از این قانون را برای زنان مسلمان این کشور افراط‌گرایانه و ناقض حقوق انسانی ایشان دانست. این کارشناسان با اشاره به تضییع شدن حق این دو زن مسلمان برای ابراز آزادانه باور‌های دینی خود با توجه به منع کامل استفاده از برقع و انتساب ماهیت کیفری به نادیده‌گرفتن این ممنوعیت در قانون مصوب سال 2010، دلایل دولت فرانسه برای ضرورت اجرایی شدن چنین ممنوعیتی را به دلیل عدم ارائه دلایل متقاعد کننده ناکافی دانست.
این بیانیه یادآور می‌شود که منع پوشش کامل صورت زنان به مثابه نقض آشکار آزادی‌های فردی و مذهبی برای مسلمانان فرانسوی و فعالان حقوق بشر است. آزادی‌هایی که قانون اساسی فرانسه صراحتاً بر ضرورت حفظ آن‌ها تأکید می‌کند(۲).(۳)
کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد از کارشناسان مستقل تشکیل شده است. اجرای توصیه‌های این کمیته از لحاظ قانونی الزام‌آور نیست. اما فرانسه در یک توافق‌نامه متعهد شده است که با "حسن نیت" نسبت به توصیه‌های این کمیته عمل کند.

تیم پژوهشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت

1. https://www.dw.com/fa-ir/world/a-46022510
2. بیانیه کمیته‌ حقوق بشر سازمان ملل متحد. قابل بازیابی در لینک: https://news.un.org/en/story/2018/10/1023872
3. شایان ذکر است که قانون مصوب فرانسه در سال 2010، استفاده از روبنده و هرگونه پوشش سراسری بدن در فضای عمومی را ممنوع می‌کند. فرانسه با 5 میلیون مسلمان، بزرگ‌ترین جامعه اقلیت مسلمان اروپا را دارد، اما از کلّ جمعیت زنان محجبه این کشور، تنها حدود دو هزار نفر از پوشش روبنده استفاده می‌کنند. پس از فرانسه، بلژیک نیز در سال 2011 پوشیدن نقاب و برقع را در اماکن عمومی ممنوع اعلام کرد و این ممنوعیت در سال 2016 در بلغارستان و در سال 2017 در اتریش نیز اجرایی شد. این در حالی است که دانمارک نیز در ماه‌های اخیر به جمع کشورهای اروپایی ممنوع‌کننده استفاده از برقع و روبنده پیوسته است.