تحولات مربوط به نقض حقوق بشر در عربستان و بحرین (۳)

بر اساس مقالات، گزارش‌ها، بیانیه‌ها و اخبار به دست‌آمده از سازمان‌های حقوق بشری مردم‌نهاد و بین‌المللی و همچنین رسانه‌های گروهی در آذرماه 1397، مهم‌ترین موارد نقض حقوق بشر در عربستان سعودی و بحرین به شرح زیر است:
عربستان سعودی
- مرکز حمایت از حقوق بشر القسط ، در روز دوشنبه ۱۹ آذرماه ۱۳۹۷، به مناسبت روز جهانی حقوق بشر و به منظور ارزیابی وضعیت حقوق بشر در عربستان، با مشارکت نمایندگانی از سازمان عفو بین‌الملل، سازمان حقوق بشر اروپا-عربستان، مرکز حقوق بشر خلیج (فارس)، دیده‌بان حقوق بشر، فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر، گروه حقوق بشر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و گزارشگران بدون مرز کنفرانسی را در خصوص درخواست از مقامات عربستان سعودی برای اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم جهت بهبود بخشیدن به وضعیت حقوق بشر در این کشور برگزار نمود. بنابر گزارش سازمان حقوق بشر اروپا - عربستان در روز چهارشنبه ۲۱ آذرماه ۱۳۹۷، در این کنفرانس، نمایندگان این سازمان‌ها خواستار لزوم پایبندی به آزادی بیان و برگزاری تجمعات، متعهد بودن به موازین بین‌المللی در عرصه مدیریت و اجرای عدالت، پایان بخشیدن به اعمال شکنجه و دیگر رفتارهای بی‌رحمانه غیرانسانی، توسعه دادن و بهبود بخشیدن به حقوق زنان، لغو مجازات اعدام، تضمین نمودن حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین به هنگام مبارزه با تروریسم، ارتقاء بخشیدن فرهنگ احترام به حقوق بشر و رعایت کردن تمامی موازین حقوق بشری و قانون بشردوستانه بین‌المللی در رابطه با جنگ یمن از عربستان شدند.
- بنابر انتشار گزارش از سوی شبکه الجزیره، در روز چهارشنبه ۲۱ آذرماه ۱۳۹۷، کمیته مبارزه با شکنجه سازمان ملل، از مقامات عربستان سعودی درخواست خاتمه بخشیدن به روند شکنجه فعالان حقوق بشر و آزاد کردن آنها از زندان را نموده است. در این گزارش به متهم شدن ریاض، در نامه ارسالی از سوی این نهاد حقوق بشر سازمان ملل، در ۲۰ آذر ماه ۱۳۹۷ به اِعمال شکنجه و آزار و اذیت جنسی علیه ده‌ها فعال زندانی در زندان ذهبان اشاره گردیده است. کمیته مبارزه با شکنجه از حکومت عربستان درخواست آزادی هر چه سریع‌تر این فعالان حقوق بشر را که به دلیل ابراز عقیده در راستای مخالفت با نظام پادشاهی عربستان در فضای مجازی زندانی شده و تحت مجازات قرار می‌گیرند را کرده است.
- دیده‌بان حقوق بشر، در روز ۱۵ آذر ماه ۱۳۹۷، در مورد شکنجه و آزار و اذیت زندانیان، درخواست صدور بی‌درنگ مجوز برای ملاقات ناظران مستقل بین‌المللی با مدافعان حقوق زنانِ محبوس در زندان‌های این کشور از ماه مه سال جاری و اطمینان از سلامت و امنیت آنها گزارشی را منتشر کرده است. در این گزارش به مواردی چون رفتار عاملان، مسئولان شکنجه، سوء¬رفتار و پذیرفتن مسئولیت اَعمال خود با زندانیان، جبران خسارات و آسیب‌های وارده به زندانیان، فراهم آوردن امکان دسترسی بلامانع زنان زندانی به وکلا و ملاقات با اعضاء خانواده و آزاد کردن تمامی زندانیان محبوس شده تنها به دلیل حمایت مسالمت‌آمیز از اجرای اصلاحات اشاره شده است.

بحرین
روزنامه‌نگاران، آزادی بیان و سرکوب
- سایت بحرین میرور، در روز دوشنبه ۲۴ آذرماه ۱۳۹۷، در مورد گزارش سالانه کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران، در ۲۲ آذرماه ۱۳۹۷ گزارشی را منتشر نموده است. کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران، به حبس دست‌کم ۲۵۱ روزنامه‌نگار در زندان‌های حکومتی کشورهای جهان (صرف‌نظر از روزنامه‌نگاران ناپدید شده و یا اسارت توسط کنشگران غیردولتی) به جرم عمل به وظایف حرفه‌ای خود اشاره کرده است که ۶ نفر از جمله عبدالجلیل السِنکِیس، احمد هومیدان، علی معراج، حسن قنبر، محمود الجزیری، سید احمد الموسوی روزنامه‌نگاران بحرینی هستند. شایان ذکر است جوئل سایمون، مدیر اجرایی کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران به تشدید یافتن حملات علیه روزنامه‌نگاران در سطح جهان، در سال‌های گذشته و فقدان نشانه‌هایی دال بر کاهش یافتن این روند و همچنین غیرقابل پذیرش بودن این تعداد روزنامه‌نگار زندانی تنها به‌ دلیل پوشش دادن تحولات و رویدادهای جاری اشاره و بیانیه‌ای را صادر نموده است.
- روزنامه گاردین در روز جمعه ۲۳ آذرماه ۱۳۹۷ نسبت به درخواست حامیان حکیم العریبی، (فوتبالیست سابق و پناهجوی مقیم در استرالیا که به جرم سیاسی متهم و محکوم شده است) از سازمان ملل برای فراهم کردن امکانات لازم جهت آزادی این شهروند بحرینی از زندان تایلند و همچنین محل نگهداری کنونی تا زمان استرداد احتمالی وی گزارشی منتشر کرد. این فوتبالیست در دادگاهی در بحرین، در سال ۲۰۱۴ میلادی بر اساس اعترافات اجباری برادرش، عماد علی محمد العریبی، به علت تخریب و آسیب رساندن به پاسگاه پلیس به همراه ۱۵۰ تن دیگر مورد محکومیت غیابی قرار گرفت.
گفتنی است العریبی به همراه همسرش عازم تایلند بود که بیش از دو هفته در فرودگاه بانکوک تحت بازداشت قرار گرفت. دادگاه برای بررسی درخواست دولت بحرین جهت تحویل دادن این فوتبالیست سابق، مدت بازداشت وی را ۶۰ روز دیگر تمدید کرد. این در حالی است که دولت استرالیا خواستار بازگرداندن العریبی به این کشور شده است. همچنین گروه‌های حقوق بشری از جمله مرکز آمریکا برای دموکراسی و حقوق بشر در بحرین و مؤسسه حقوق و دموکراسی بحرین، خطاب به دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل و دیگر مقامات بلند پایه سازمان ملل همچون گزارشگر ویژه شکنجه و گروه ویژه بازداشت‌های خودسرانه در مورد استرداد العریبی به بحرین به‌ عنوان اقدامی غیرقانونی و منافی تعهدات بین‌المللی حقوقی تایلند با توجه به در معرض شکنجه قرار گرفتن وی در صورت بازگردانده شدن به بحرین طومارهای اضطراری تهیه نمودند.
فیل رابرتسون، معاون بخش آسیایی دیده‌بان حقوق بشر، اظهاراتی را بنا به درخواست کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل از دولت تایلند در مورد آزاد کردن این فوتبالیست پناه‌جو بیان داشته است. همچنین سفارت‌خانه‌های ایالات متحده، سوئد و آلمان نیز تلاش‌هایی را برای آزادی وی انجام داده‌اند.

ساناز معززی 

کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل

1- گزارش سازمان حقوق بشر اروپا – عربستان. قابل بازیابی در لینک: http://www.esohr.org/en/?p=2066
2- گزارش شبکه خبری الجزیره. قابل بازیابی در لینک: https://www.aljazeera.com/news/2018/12/panel-urges-saudi-arabia-stop-torture-free-activists-181212140204122.html
3- گزارش دیده‌بان حقوق بشر. قابل بازیابی در لینک: https://www.hrw.org/news/2018/12/06/saudi-arabia-allow-access-detained-women-activists
4- گزارش سایت بحرین میرور. قابل بازیابی در لینک: http://www.bahrainmirror.com/en/news/51529.html
5- گزارش روزنامه گاردین. قابل بازیابی در لینک: https://www.theguardian.com/world/2018/dec/15/un-urged-to-seek-australia-based-hakeem-al-araibis-freedom-from-thai-jail