تحولات مربوط به نقض حقوق بشر در کشورهای کانادا و فرانسه

براساس مقالات، گزارش‌ها، بیانیه‌ها و اخبار به دست‌آمده از سازمان‌های حقوق بشری مردم‌نهاد و بین‌المللی و همچنین، رسانه‌های گروهی در نیمه دوم دی ماه 1397، مهم ترین موارد نقض حقوق بشر در کشورهای کانادا و فرانسه، به شرح زیر است:

۱- کانادا:
۱-۱- نقض حقوق بومیان:
براساس گزارش منتشر شده از سوی شبکه خبری سی.بی.سی در روز پنج‌شنبه 27 دی و هفته‌نامه جورجیا استریت (چاپ ونکوور)، در روز سه‌شنبه 25 دی‌ماه 1397، 3 نامه از سوی کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل به دولت کانادا در ماه دسامبر سال گذشته میلادی (2018) پیرامون ناکامی‌های مقامات این کشور در رابطه با محقق ساختن تعهدات خود در قبال جوامع بومی ارسال شده است. براساس این گزارش دو مورد از این نامه‌ها به زیان‌ها و مخاطرات دو پروژه زیرساختی در حال اجرا در استان بریتیش کلمبیا برای بومیان منطقه اختصاص یافته است. همچنین نامه سوم به اقدامات جاستین ترودو (نخست‌وزیر کانادا) در رابطه با به رسمیت شناختن و به اجرا در آوردن حقوق جوامع بومی در قانون فدرال کشور و ناموفق بودن وی در عملی کردن به تعهدات خود مربوط می‌شود.
شایان ذکر است براساس اظهارات کنث راث ( مدیر اجرایی دیده‌بان حقوق بشر) در گزارش سالانه این نهاد پیرامون وضعیت حقوق بشری در صد کشور جهان، چالش‌های دولت ترودو در زمینه اعمال تبعیض علیه بومیان کانادا و مورد سوء‌استفاده واقع‌شدن این جوامع از سوی کمپانی‌های برون‌مرزی کانادایی ادامه دارد. همچنین بومیان این کشور به‌رغم تلاش‌های نخست‌وزیر کانادا برای پیشبرد مبانی حقوق بشری در داخل و خارج از کشور کماکان با بحران آب و عدم شفافیت در خصوص پرونده‌های حقوقی زنان و دختران به قتل رسیده و کشته شده بومی مواجه هستند.

۱-۲- اعمال تبعیض علیه زنان و دختران جوامع بومی:
براساس گزارش شبکه خبری سی.بی.سی، در روز پنج‌شنبه 27 دی‌ماه 1397 کمیته حقوق بشر سازمان ملل از تداوم اقدامات دولت کانادا در زمینه اعمال تبعیض علیه زنان و دختران جوامع بومی خبر داده و با صدور بیانیه‌ای خواستار ملزم شدن کانادا به رفع تمامی موارد تبعیض و حصول اطمینان از برخورداری زنان بومی و فرزندان دختر آن‌ها از وضعیت شهروندی بومیِ همسان با مردان بومی و فرزندان ذکورشان شد.
شایان ذکر است کمیته حقوق بشر سازمان ملل با اقدام به ارسال پیام صریحی از مقامات کانادا خواسته تا بی‌درنگ به اعمال تبعیض علیه زنان جوامع بومی و جبران خسارات و زیان‌های آن‌ها خاتمه دهند. گفتنی است که بر این اساس به دولت کانادا 180 روز فرصت داده شده تا تدابیر لازم در این زمینه را اتخاذ و گزارش آن را به اطلاع نهاد حقوق بشری سازمان ملل برساند.

۲- فرانسه
۲-۱- نقض حق برگزاری تجمعات صلح آمیز:
براساس گزارش منتشر شده از سوی شبکه خبری یورونیوز، در روز شنبه 29 دی و نیز خبرگزاری فرانسه در روز پنج‌شنبه 27 دی و سایت شورای اروپا در روز دوشنبه 24 دی‌ماه 1397، لازم است تا مأموران پلیس فرانسه از استفاده از سلاح‌های متخاصمانه و خشونت‌آمیز بر علیه تظاهرات‌کنندگان و روزنامه نگاران خودداری کنند.
اظهارات ژَک توبُن، (رئیس نهاد مستقل متصدی حقوق بشر فرانسه) ضرورت اقدام دولت مبنی بر ممانعت به عمل آوردن از کاربرد سلاح‌های بحث‌برانگیز توسط مأموران و نیروهای پلیس در شورش‌ها و تظاهرات اعتراضی دو ماه گذشته را به‌منظور پرهیز از بروز صدمات و مخاطرات بیشتر، مورد تایید قرار می‌دهد.
در این گزارش‌ها موارد مهمی چون مجهز بودن پلیس فرانسه به سلاحی موسوم به «فلش بال» (سلاح شلیک‌کننده گلوله‌های پلاستیکی دفاعی)، تأثیر کاربرد این سلاح از سوی مأموران امنیتی و پلیس بر رو به‌وخامت گراییدن تنش‌ها، مجروح شدن جدی نزدیک به 100 نفر از شهروندان فرانسوی بر اثر اصابت گلوله‌های پلاستیکی و رد‌شدن درخواست یک وکیل فرانسوی از سوی دادگاه حقوق بشر اروپا مبنی بر صدور حکم ممنوعیت موقت در زمینه استفاده از گلوله‌های پلاستیکی اشاره شده است. همچنین در این گزارش ضمن اشاره به اظهارات دوشنبه 24 دی‌ما توربیورن یاگلند( دبیرکل شورای اروپا) اقدامات معترضان فرانسوی مبنی بر تهدید، حمله و ضرب و شتم خبرنگاران و روزنامه‌نگاران و مورد حمله قرار دادن دموکراسی و آزادی بیان به شدت مورد انتقاد گرفت. لازم به ذکر است که در تظاهرات روز شنبه 22 دی‌ماه 1397، روزنامه‌نگاران و خبرنگاران از سوی برخی از معترضان مورد ضرب و شتم قرارگرفته و تهدید به تجاوز شدند.
شایان ذکر است که در تظاهرات روز شنبه 29 دی‌ماه 1397، پلاکاردهای تظاهرکنندگان حاوی شعارهایی بود که در چند هفته اخیر بیشتر و بیشتر دیده می‌شوند. شعارهایی نظیر: «ماکرون، ماکرون، استعفا استعفا!» یا «آزادی، برابری، فلش‌بال» که به ارزش‌های ملی فرانسه و برخورد خشن پلیس با تظاهرکنندگان اشاره دارد. همچنین شعارهای تندی علیه وزیر کشور فرانسه داده شده است. چرا که وی در روز جمعه، 28 دی‌ماه 1397 با دفاع از تصمیمش برای اجازه‌دادن به نیروی پلیس در استفاده از گلوله‌های پلاستیکی گفت که چاره دیگری نیست و بدون این سلاح‌ها پلیس ناگزیر از «برخورد فیزیکی» خواهد بود که «مجروحان بسیار بیشتری» برجای خواهد گذاشت. این در حالی است که تظاهرات شنبه گذشته شاهد صحنه‌های خشونت‌بار بوده است.

2-۳- نقض حقوق کودکان مهاجر و پناهجو:
براساس گزارش شبکه خبری دویچه وله، در روز شنبه 22 دی‌ماه 1397، کودکان مهاجر و پناهجو در مناطق شمالی فرانسه با مرگ دست‌وپنجه نرم می کنند.
این گزارش از وضعیت بسیار ناگوار 250 کودک مهاجر بدون سرپرست از کشورهایی چون افغانستان که در دمای زیر صفرِ سواحل شمال فرانسه – کَلِه و دانکِرک در اردوگاه‌‌های چادری ساکن هستند و یا در خیابان‌ها بدون دسترسی به غذای مناسب آواره‌اند خبر می‌دهد. همچنین این گزارش به افزایش تعداد مهاجران در این شهر ساحلی در زمستان سال گذشته میلادی و تلاش آن‌ها برای عبور از کانال انگلیس توسط قایق جهت رساندن خود به مرز‌های بریتانیا اشاره می‌کند.
در کنار این تهدیدات این پناه‌جویان کودک و نوجوان از سوی نیروهای پلیس نیز مورد اذیت و آزار قرار می‌گیرند تا جایی که 244 مورد نقض حقوق بشر شامل آزار و اذیت‌ها و سوء‌استفاده‌های فیزیکی و روحی، تخریب روزانه چادرهای اسکان، مصادره نمودن لوازم شخصی ضروری، ضرب و شتم، مورد حمله قرار گرفتن با سگ‌های پلیس، اسپری‌های شیمیایی و وایتکس و بازداشت نسبت به این افراد برای روزهای متوالی گزارش شده است.
همچنین با توجه به شرایط وخیم زندگی این کودکان و یا مورد خشونت واقع‌شدن آنان از سوی نیروهای پلیس طبق آمارهای ارائه شده از سوی سازمان‌های امدادرسان، در فاصله ماه‌های ژوئن تا دسامبر سال 2018 ، 53 کودک بدون سرپرست به دلیل مبتلا شدن به بیمارهایی چون سل، به اورژانس بیمارستان مرکزی کَلِه انتقال یافته اند.
شایان ذکر است با توجه به فقدان اراده سیاسی لازم از سوی دولت محلی فرانسه برای یاری‌رساندن به این پناه‌جویان، وقوع تمامی این موارد منجر به ابراز نگرانی نهادهای امدادرسان و حقوق بشری در خصوص امکان سوء‌استفاده جنسی، قرار گرفتن در دام قاچاقچیان انسانِ وابسته به گروه‌های مافیایی فعال در این منطقه و ابتلا به بیماری‌ها و اختلالات روانی شده است.

دکتر سارا بلخ

پژوهشگر مسایل حقوق بشر

1.گزارش‌های شبکه خبری سی.بی.سی و هفته‌نامه جورجیا استریت. قابل بازیابی در لینک‌های 
https://www.cbc.ca/news/world/human-rights-watch-report-1.4981559
https://www.straight.com/news/1188336/un-human-rights-commission-cautions-bc-megaprojects-risk-infringing-rights-indigenous
2.گزارش شبکه خبری سی.بی.سی. قابل بازیابی در لینک
https://www.cbc.ca/news/indigenous/indian-act-sex-discrimination-un-committee-1.4982330
3.گزارش‌های خبرگزاری فرانسه، شبکه خبری یورونیوز و سایت شورای اروپا. قابل بازیابی در لینک‌های
https://sg.news.yahoo.com/france-halt-controversial-riot-guns-rights-chief-140643803.html
https://fa.euronews.com/2019/01/19/the-tenth-week-of-the-yellow-vests-protest-in-france
https://www.coe.int/en/web/media-freedom/-/demonstrations-in-france-council-of-europe-condemns-attacks-on-journalists
4.گزارش شبکه خبری دویچه وله. قابل بازیابی در لینک
https://www.dw.com/en/child-migrants-struggle-to-survive-northern-france/a-47043822