نگاهی به جدیدترین آمار در خصوص میزان تجارت جهانی اسلحه

درآمد
مجمع عمومی سازمان ملل متحد متن معاهده تجارت اسلحه (ATT) را در آوریل ۲۰۱۳ تصویب نمود و این پیمان در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۴ لازم‌الاجرا گردید. با این‌حال به اعتقاد فعالان حقوق بشر، با گذشت ۵ سال از پیمان تجارت جهانی اسلحه، این تجارت هنوز در حال افزایش است. بر اساس این معاهده جهانی، کشورهای صادر کننده نمی‌توانند برخلاف ممنوعیت‌های تسلیحاتی اسلحه صادر کنند و از اسلحه صادراتی نباید برای نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی استفاده شود. با این‌حال، علی‌رغم تعهد آنها به تنظیم تجارت غیرمجاز تسلیحات، بسیاری از دولت‌های عضو کلیدی این معاهده همچنان به فروش اسلحه به دولت‌هایی که مرتکب نقض جدی حقوق بشر می‌شوند ادامه می‌دهند. گزارش ۲۳ اوت ۲۰۱۹، سازمان عفو بین‌الملل، در مورد تجارت جهانی اسلحه، بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده توسط “موسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهلم ( SIPRI)”، “بررسی اسلحه کوچک” و “برنامه داده‌های درگیری اوپسالا” نکات مهمی دارد که در ذیل به محورهای اصلی آن اشاره می‌شود:

هزینه‌های جهانی اسلحه
- بر طبق تخمین‌های موسسه بین‌المللی صلح استکهلم، ارزش کل تجارت جهانی اسلحه در سال ۲۰۱۷ حداقل ۹۵ میلیارد دلار بوده است.
- ۱۰۰ شرکت برتر تسلیحاتی در سال ۲۰۱۷ حدود ۳۹۸.۲ میلیارد دلار فروش داشته‌اند.
- در این میان ایالات متحده، ۳۶ درصد از هزینه‌های نظامی جهان در سال ۲۰۱۸ را به خود اختصاص داده است.

صادر و وارد کنندگان عمده جهانی سلاح‌های متعارف
ایالات متحده آمریکا، روسیه، فرانسه، آلمان و چین پنج کشور بزرگ صادر کننده اسلحه در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ می‌باشند که ۷۵ درصد از صادرات جهانی تسلیحات را به خود اختصاص داده‌اند. ایالات متحده بزرگترین صادرکننده تسلیحات در جهان است و بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ میلادی عربستان سعودی اصلی‌ترین مشتری این کشور بوده و ۲۲ درصد از صادرات ایالات متحده را به خود اختصاص داده است. عربستان، هند، مصر، استرالیا و الجزایر بزرگترین واردکنندگان تسلیحات در جهان در این دوره زمانی بودند. آن‌ها در مجموع ۳۵ درصد از کل واردات اسلحه را تشکیل می‌دادند. در بین سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۸، برترین مشتریانِ ۵ صادرکننده اسلحه به ترتیب عبارتند از:
۱- عربستان سعودی، استرالیا و امارات متحده از ایالات متحده؛ ۲- هند و الجزایر از روسیه؛ ۳- مصر، هند و عربستان از فرانسه؛ ۴- کره جنوبی، یونان و رژیم اسرائیل از آلمان؛ ۵- پاکستان، بنگلادش و الجزایر از چین

نقل و انتقالات تسلیحات به خاورمیانه 

میزان نقل و انتقالات تسلیحات به خاورمیانه در بین سال¬های ۲۰۰۹-۲۰۱۳ و ۲۰۱۴-۲۰۱۸، به میزان ۸۷ درصد رشد کرده است و بیش از نیمی از صادرات ایالات متحده و ۵۹ درصد صادرات انگلیس در سال¬های ۲۰۱۴-۲۰۱۸ به خاورمیانه رفته است. گفتنی است بخش عمده آن به هواپیماهای جنگی عربستان سعودی و عمان اختصاص دارد.

عربستان سعودی و یمن

در طی سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۸، عربستان سعودی بزرگترین وارد‌کننده اسلحه در جهان شد که ایالات متحده و انگلیس به مراتب بزرگترین تأمین‌کنندگان آن هستند. در همین بازه زمانی بیش از ۴۰۰۰ دستگاه زره‌پوش از اتریش، کانادا، فرانسه، گرجستان، آفریقای جنوبی و ترکیه و ۳۳۸ تانک نیز از ایالات متحده به عربستان تحویل داده شد. واردات تسلیحات ِاین کشور همچنین در سال‌های ۲۰۱۳-۲۰۱۷، ۲۲۵ درصد افزایش یافت.

سلاح‌های کوچک و سبک

بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیش از یک میلیارد سلاح گرم در جهان وجود دارد که بخش اعظم آن به‌ دست غیرنظامیان است. برای هر ۱۰۰ نفر در ایالات متحده ۲۱، یمن ۵۳، ۳۹ در مونته‌نگرو و صربستان و ۳۵ نفر در کانادا و اروگوئه سلاح وجود دارد. ونزوئلا و السالوادور در سال ۲۰۱۷، بیشترین میزان مرگ و میرهای خشونت‌آمیز از طریق سلاح‌های گرم را داشته‌اند.

هزینه‌های انسانی

بر اساس برنامه داده‌های درگیری اوپسالا، از سال ۱۹۸۹ در درگیری‌های مسلحانه ۲.۴۳۶.۳۵۱ نفر جان خود را از دست داده‌اند که ۷۷۳۲۰ نفر از آنها در سال ۲۰۱۸ کشته شده‌اند. شایان ذکر است در سال ۲۰۱۷ تقریبا ۵۸۹۰۰۰ هزار نفر در جهان به‌دلیل خشونت جان خود را از دست دادند. بیشترین تأثیرات منفی افزایش خشونت‌های مسلحانه مرگبار بر آفریقای جنوبی، مرکزی و کارائیب بوده است.

تیم کارشناسی سازمان دفاع از قربانیان خشونت