مصاحبه‌های اختصاصی: خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های یکجانبه این کشور علیه ایران

مصاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با جان اف. تیرنی، عضو سابق مجلس نمایندگان آمریکا با موضوع خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های یکجانبه این کشور علیه ایران.

در ژوئیه سال 2015 ، ایران و قدرت‌های بزرگ جهانی به توافق‌نامه‌ای کامل و جامعی دست یافتند که به سال‌ها مشاجره بر سر فعالیت‌های هسته‌ای ایران پایان می‌داد. این سند 159 صفحه‌ای به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام شناخته شد؛ محدودیت‌های خاصی را در مورد جنبه‌های مختلف برنامه هسته‌ای ایران وضع کرد و در عوض، ایران را از بند‌های تحریم‌های بین‌المللی که برای ده‌ها سال اقتصاد آن را دربر گرفته بود، رهایی بخشید. اما در ماه مه سال 2018 ، رئیس جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، که به مناسبت‌های مختلف، این توافق را به عنوان "بدترین معامله تاکنون" محکوم می‌کرد، ایالات متحده را یک طرفه از این توافق‌نامه خارج کرد و متعاقب آن تحریم‌هایی را که با توافق‌نامه برجام برداشته شده بود مجدداً احیاء نموده و حتی تحریم‌های گسترده‌تری را نیز علیه ایران وضع کرد. این درحالیست که گزارش جدید دیده‌بان حقوق بشر نشان داد که ماهیت گسترده تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده علیه ایران، حق مردم ایران را در دسترسی به دارو و درمان، و دیگر کالاهای بشردوستانه با محدودیت مواجه کرده است. در این راستا، سازمان دفاع از قربانیان خشونت اقدام به مصاحبه با آقای جان تیرنی، سیاستمدار دموکرات آمریکایی که از سال 1997 تا 2015 عضو مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا از ماساچوست بوده، نموده است که بخش‌هایی از این مصاحبه به صورت خلاصه به شرح ذیل ارائه شده است.

آقای تیرنی معتقد است در حالی که رئیس جمهور دونالد ترامپ با هدف متقاعد کردن جمهوری اسلامی برای امضای توافق‌نامه جدید از برجام خارج شد اما این "سیاست" به طرز رقت‌باری شکست خورده و تا زمانی که از سوی دو طرف، تمایلی برای رسیدن به سازش وجود نداشته باشد، اوضاع کنونی بهبود پیدا نمی‌کند. این درحالیست که برجام ضوابطی بسیار گسترده برای راستی‌آزمایی و بازرسی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران تعیین کرده بود و لذا از هر توافق پادمانی دیگری در دنیا قوی‌تر بود و زمینه‌ها را برای گفت‌وگوهای آتی بین ایران و آمریکا درباره‌ مسایلی که در این توافق گنجانده نشده بودند، آماده می‌کرد. این سیاست ترامپ باعث شد که ایالات متحده به عنوان کشوری که مایل به ایستادن در برابر تعهدات خود نیست شناخته شده و اما از سوی دیگر ابراز همدردی‌های بین‌المللی برای ایران را به دنبال داشت. به اعتقاد آقای تیرنی "فشار حداکثری" دولت ترامپ ایران را وادار به تسلیم در برابر شروط 12 گانه آمریکا نخواهد کرد. به نظر می‌رسد مخالفت ترامپ نسبت به توافق هسته‌ای با ایران، ریشه در احساسات شخصی وی نسبت به رییس جمهور قبلی آمریکا دارد. با اینکه بقیه امضاء‌کنندگان برجام همچنان در این توافق‌نامه باقی مانده‌اند اما بسیاری از شرکت‌ها برای دادوستد با ایران از آمریکا هراس دارند. در شرایط عادی، از یک شریک و متحد در یک توافق چندجانبه مبتنی بر همکاری انتظار نمی‌رود کارزاری اینچنین شدید علیه سایر امضاکنندگان توافق که آن را نقض نکرده‌اند، به راه بیندازد، اما این دولت یک دولت عادی نیست و زمانه‌ ما نیز زمانه‌ای عادی محسوب نمی‌شود.

تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران، تأثیرات منفی بر اوضاع انسانی این کشور داشته‌اند اما در عین حال منتج به یک توافق جدید نیز نشده است. سیاست فشار حداکثری ترامپ هم در مهیا کردن شرایط برای مذاکرات جدید شکست خورده و هم دیدگاه‌های منفی نسبت به آمریکا را در میان شهروندان ایرانی افزایش داده است. خروج دولت ترامپ از یکسری از معاهدات بین‌المللی نشان داد که او پیشینه کمی در سیاست خارجی و امنیت بین‌الملل دارد و اولویت اول او تنها آمریکاست. از سوی دیگر وی در مقابل اجرای برنامه‌های چندجانبه صبر کمی از خود بخرج می‌دهد. طرفین باقی مانده در توافق هسته‌ای تلاش کرده‌اند تا آن را حفظ و حراست کنند، اما فشار از سوی واشنگتن و تهران بیش از آن چیزی است که این توافق بتواند بربتابد. برخی امیدوارند که مکرون راه حل میانه‌ای برای این موضوع پیدا کند که البته این راه حل نیز بدون همراهی آمریکا میسر نخواهد بود.

آقای تیرنی در خصوص چشم‌انداز آتی در روابط ایران و آمریکا و حل مشکل فعلی معتقد است که وقتی آمریکا و ایران تصمیم گرفتند که دیپلماسی برای حل بحران هسته‌ای ایران گزینه‌ی بهتری نسبت به درگیری است، ما موفق شدیم به یک توافق چندجانبه دست پیدا کنیم که برای همه‌ی طرفین رضایت‌بخش بود. می‌توان این کار را بار دیگر انجام داد.

برای مطالعه متن کامل می‌توانید به اینجا مراجعه نمایید.