مصاحبه‌‌های اختصاصی: بحران یمن و سودی که تولیدکنندگان بین‌المللی سلاح از آن کسب می‌کنند

مصاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با حسن الطیب ،‌ لابی‌گر ارشد کمیته‌ دوستان برای قانون‌گذاری ملی، واشنگتن دی‌سی،‌ ایالات متحده با موضوع بحران یمن و سودسرشاری که تولیدکنندگان بین‌المللی سلاح از آن کسب می‌کنند.

درگیری‌ها در یمن در حالی ششمین سال خود را سپری می‌کند که سازمان ملل متحد نسبت به بحران انسانی در این کشور هشدار داد. اما علی‌رغم مداخله قدرت‌های جهانی و سازمان‌های بین المللی، هنوز این درگیری‌ها فروکش نکرده است. تعداد تلفات ناشی از درگیری، گرسنگی، بیماری‌ها و کمبود امکانات بهداشتی از 235،000 نفر فراتر رفته است. این درحالیست که نزدیک به 20 میلیون نفر، از جمله دو میلیون کودک زیر 5 سال، که حدود 70 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، از گرسنگی شدید و سوء تغذیه رنج می‌برند. محققان دانشگاه دنور تخمین می‌زنند که جنگ کنونی 89 میلیارد دلار برای اقتصاد ضعیف یمن هزینه بدنبال داشته است. در سال 2013، یک سال قبل از شروع درگیری، تولید ناخالص داخلی یمن 40.42 میلیارد دلار بود. پیش بینی می‌شود در سال 2020 تولید ناخالص داخلی به 24 میلیارد دلار برسد. عربستان سعودی با ائتلاف 9 کشور عربی، یک کارزار نظامی طولانی مدت علیه حوثی‌های یمن برای بازگرداندن دولت عبد ربه منصور هادی رئیس جمهور برکنار شده به راه انداخته است. از سوی دیگر قدرت های غربی نیز سلاح‌های پیشرفته ای را به عربستان سعودی که علیه این کشور جنگ زده استفاده می‌کند می‌فروشند. فقط در چهار سال اول درگیری، دولت انگلیس مجوز فروش 6.3 میلیارد پوند اسلحه به ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی را صادر کرد. در این میان، ایالات متحده برخلاف قطعنامه‌های کنگره، میلیاردها دلار هواپیمای ترابری، هواپیمای جنگی، بمب‌های هدایتشونده دقیق و تانک‌های تولید شده توسط ریتون، لاکهید مارتین، بوئینگ و جنرال دینامیک به عربستان سعودی صادر کرده است.
با توجه به این پیشینه و اهمیت موضوع، سازمان دفاع از قربانیان خشونت اقدام به مصاحبه با حسن الطیب، لابی‌گر ارشد کمیته دوستان برای قانون‌گذاری ملی، واشنگتن دی سی نمود. وی تفسیرهای زیادی را به رشته تحریر درآورده که در اخبار جهانی بی بی سی، هیل، الجزیره، هافینگتون پست، رهگیری و سایر رسانه‌های آنلاین و چاپی منتشر شده است. در این مصاحبه سعی شده است تا نظر ایشان در خصوص نقش قدرت‌های جهانی و سازمان‌های بین المللی در بحران یمن و نیز در پایان این مخاصمه مورد بحث و بررسی گیرد. در ذیل بخش‌هایی از این مصاحبه آورده شده است.
در ابتدا با توجه به اینکه یمن در حال حاضر یکی از فقیرترین کشورهای دنیاست و نیاز به کمک آژانس‌های مختلف سازمان ملل متحد دارد از ایشان سوال شد که با این وضعیت چه شد که یمن برای قدرت‌های مختلف صحنه منازعه و مداخله گردید؟ آقای حسن الطیب در این خصوص گفت که بی‌ثباتی سیاسی در یمن پس از بهار عربی در سال 2011 آغاز گردید. به دنبال آن علی عبدالله صالح از قدرت برکنار شد و عبدربوه منصور هادی، معاون رئیس جمهور، برای دوره‌ای دو ساله رئیس جمهور موقت یمن شد. در سال 2014، حوثی‌های یمن با شکایت بسیاری از یمنی‌های به دلیل فساد گسترده، بیکاری و افزایش قیمت سوخت یمن را تحت کنترل خود درآورده و در ماه سپتامبر با کمک صالح رئیس جمهور سابق وارد صنعا شدند. پس از آن هادی رئیس جمهور یمن به ریاض گریخت و سعودی‌ها ادعا کردند که وی از عربستان درخواست حمایت نظامی کرده است. با این حال، هادی در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که از اینکه سعودی‌ها قصد دارند بمباران یمن را شروع کنند آگاهی نداشته است. حسن الطیب ادامه می‌دهد که جنگ ائتلاف سعودی-اماراتی علیه یمن، حمایت بی‌چون و چرای نظامی از سوی ایالات متحده، بریتانیا،‌ فرانسه و سایر کشورهای غربی را داشته است. ایشان معتقد است که دولت آمریکا اغلب منافع اقتصادی و شغل‌های ایجادشده به واسطه‌ی فروش سلاح به عربستان و امارات را به عنوان توجیهی برای ادامه حمایت از جنگ علیه یمن ذکر می‌کند. وی به نقل از سرهنگ لارنس ویلکرسون، یک مقام سابق دولت بوش می‌گوید "ایران، رقیب عربستان... تا حدی از حوثی‌ها پشتیبانی کرده است، اما بسیار کمتر از آنچه عربستان سعودی و شرکای آن ادعا کرده‌اند." وی معتقد است که جنگ علیه حوثی‌ها به بخشی از استراتژی فشار حداکثری ایالات متحده علیه ایران و گروه های مورد حمایتش در منطقه تبدیل شده است. عربستان سعودی، به همراه امارات، تهدید ایران در یمن را بزرگ‌نمایی کرده‌اند تا ایالات متحده را به صورت دایمی در منطقه درگیر نگاه دارند و از مزایای چتر امنیتی آمریکا استفاده کنند.
ایشان در مورد نقش سازمان‌های بین‌المللی در کاهش رنج و درد مردم یمن نیز می‌گوید که اقدامات بشردوستانه در یمن حقیقتاً‌ حیاتی هستند. 4 میلیون نفر آواره شده‌اند و 80 درصد جمعیت کشور به نوعی به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند تا بتوانند دوام بیاورند. در شرایطی که رنج انسانی بی‌اندازه در یمن در حال رخ دادن است،‌ دولت ترامپ کمک‌های بین‌المللی به یمن را به شکل قابل توجهی از جمله با قطع 73 میلیون دلار کمک به آژانس توسعه‌ بین‌المللی ایالات متحده (USAID) کاهش داده است. سال گذشته،‌ سازمان ملل گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد با ارایه‌ کمک‌های نظامی،‌ اطلاعاتی، پشتیبانی و تسلیحاتی به جنگ در یمن به رهبری عربستان، ایالات متحده،‌ بریتانیا و فرانسه می‌توانند شریک جرایم جنگی باشند. حسن الطیب بر این باور است آمریکا و سایر شرکای ائتلاف می‌توانند با پایان دادن حمایت خود از عربستان و فشار بر طرف‌های درگیر برای رسیدن به صلحی پایدار، به یمن کمک کنند. از سوی دیگر وی معتقد است که یارگیری گروه القاعده در شبه‌جزیره‌ی عرب به واسطه جنگ یمن گسترش یافته است. تا زمانی که جنگ ادامه داشته باشد،‌ القاعده در شبه‌جزیره‌ عرب فضاهای فراوانی برای بقا خواهد یافت و یمنی‌های زیادی خواهند بود که خسته از جنگ،‌ محاصره و بیماری،‌ آمادگی پیوستن به این گروه تروریستی خواهند داشت.
وی معتقد است که عاجل‌ترین اقدامی که جامعه‌ جهانی باید انجام دهد این است که تمامی حمایت های نظامی و تسلیحاتی از عربستان و امارات متحده عربی را متوقف کند. زمانی که آنها احساس کنند خطر جدی از دست دادن حمایت بین‌المللی وجود دارد، دست به اقدام می‌زنند تا جنگ را متوقف کنند. سازمان‌ها و قدرت‌های جهانی نشان دادند که اگر بخواهند می‌توانند این جنگ را متوقف کنند. مثلاً در توافق استکهلم 2018 شاهد آتش بس در بندر حدیده بودیم، یعنی زمانی که کنگره آمریکا قانونی را برای پایان دادن به پشتیبانی نظامی از جنگ تحت رهبری عربستان در یمن تصویب کرد. در سال 2019 نیز کاهش چشمگیری در خشونت‌های مرزی بین سعودی‌ها و حوثی‌ها بودیم که علت آن نیز توجه کنگره آمریکا به این موضوع بود. اما پس از آنکه ترامپ لایجه کنگره را وتو نمود، دیپلماسی شکست خورد و خشونت‌ها افزایش یافت و به طور محسوسی حملات هوایی سعودی‌ها علیه یمن نیز افزایش یافت. آنچه مهم است این نکته است که بازیگران بین‌المللی باید سوخت‌رسانی به این جنگ را متوقف کنند تا طرف‌های درگیر به صلحی پایدار دست یابند.

برای مطالعه متن کامل مصاحبه به زبان انگلیسی به اینجا مراجعه نمایید.