وضعیت بهت‌آور زندانیان فلسطینی و اردنی‌تبار محبوس در زندان‌های سعودی

سازمان دیده‌بان حقوق بشر اروپا – مدیترانه، در فروردین‌ماه ۱۴۰۰، گزارشی را در خصوص شهادت‌های تکان‌دهنده زندانیان فلسطینی و اردنی‌تبار محبوس در زندان‌های سعودی منتشر کرده است. در این گزارش آمده که وضعیت سلامتی تعدادی از زندانیان فلسطینی و اردنی‌تبار در زندان‌های عربستان رو به وخامت رفته است. این زندانیان بیش از دو سال می‌باشد که بدون توجه به تشریفات قانونیِ قضایی بازداشت شده‌اند. شهادت‌های زندانیان حاکی از وقوع موارد جدی نقض حقوق بشر علیه زندانیان فلسطینی و اردنی‌تبار در زندان‌های سعودی، از جمله حبس خودسرانه، شکنجه فیزیکی، حبس انفرادی و بی‌اعتنایی‌های عامدانه پزشکی بوده است.
بیش از ۶۰ فلسطینی و اردنی‌تبار ساکن این کشور، به بهانه حمایت مالی این افراد از جناح‌های فلسطینی توسط نهادهای امنیتی عربستان دستگیر و بازداشت شده‌اند. گفتنی است که این افراد در زندان‌های مختلف این کشور، از جمله الحائر، ذهبان، شعار، دمام و عسیر محبوس بوده و از حق دفاع از خود محروم هستند. در این گزارش آمده است که حکومت سعودی اقدام به منزوی ساختن این زندانیان - که دانشجو، استاد دانشگاه، تاجر و از کارمندان نهادهای امدادرسان هستند – از جهان خارج برای ماه‌های متمادی، بستن حساب‌های مالی آن‌ها و مصادره پول‌های‌شان کرده‌اند. شهادت زندانیان سابق و خانواده‌های زندانیان کنونی نشان می‌دهد که زندانیان در معرض نقض جدی حقوق بشر، اعمال شکنجه و شرایط طاقت‌فرسای زندان قرار گرفته‌اند.
در این گزارش آمده است پس از آن‌که مقامات سعودی در ماه فوریه سال ۲۰۱۹ میلادی اقدام به راه‌اندازی کارزار دستگیری‌های خودسرانه نمودند، یک‌بار دیگر نیز در فوریه ۲۰۲۰ میلادی نیز این کار را انجام داده‌اند. این کارزار دومین بار به منظور مورد هدف قرار دادن تعداد دیگری از شهروندان فلسطینیِ ساکن این کشور، بر اساس اتهامات مشابهی چون “گردآوری کمک‌های مالی به نفع اراضی فلسطینی و حمایت از جناح‌های این کشور” صورت پذیرفته است. این نهاد حقوق بشری در گزارش خود به هراسِ از رو به وخامت نهادن وضعیت سلامتی شماری از زندانیانی که وضعیت سلامتی آن‌ها در شرایط بسیار مخاطره‌آمیز قرار دارد، به ویژه با توجه به شرایط ناگوار زندان‌ها اشاره کرده است. همچنین علاوه بر این موارد به شهادت‌های اعضاء خانواده دکتر محمد الخضری، ۸۳ ساله و اهل فلسطین و عبدالرحمان فرحانه، روزنامه‌نگار ۶۴ ساله و اهل اردن، مبنی بر رو به وخامت نهادن وضعیت سلامتی این دو زندانی در ماه‌های اخیر، با توجه به اقدام عامدانه مدیریت زندان به نادیده گرفتن شرایط آن‌ها نیز اشاره نموده است.
مقامات سعودی اقدام به برگزاری دادگاه‌ها و محاکمه‌های گروهی پنهانی برای زندانیان فلسطینی و اردنی‌تبار، در روز ۸ مارس سال ۲۰۲۰ میلادی نموده‌اند. این دادگاه‌ کیفری ویژه در ریاض، به مدت یک‌سال به طول انجامیده و زندانیان به مجموعه‌ای از اتهامات، شامل وابستگی به نهادی تروریستی و کمک به سازمانی تروریستی، بدون ارائه توضیح در مورد ساختار و عملکرد این نهاد متهم گردیده‌اند. همچنین در این گزارش به برگزاری آخرین جلسه از این محاکمه‌ها، در روز ۱۵ فوریه سال جاری میلادی که قرار بوده جلسه صدور حکم نهایی در فاصله دو هفته از این روز برگزار شود، اما ناگهان برگزاری آن ۴ ماه به تعویق افتاده و به روز ۲۱ ژوئن سال جاری موکول شده، اشاره شده است. همچنن به غیرقابل توجیه بودن این تاخیر به لحاظ حقوقی و با توجه به، به طول انجامیدن برگزاری این محاکمه‌ها و آغاز آن یک سال پس از حبس بدون محاکمه زندانیان که از راهکارهای حقوقی لازم برای دفاع از خود برخوردار نبوده‌اند نیز اشاره شده است.
به گزارش دیده¬بان حقوق بشر تمام اتهامات زندانیان بر مجموعه‌ای از بندهای قانون ضدتروریسم عربستان – مصوب سال ۲۰۱۷ میلادی- است که شامل تعاریف مبهم و بسیار گسترده از تروریسم و فعالیت‌های مرتبط با آن بوده است و تاکید بر این فرضیه هستند که مقام‌های سعودی از این قانون برای متهم نمودن افراد استفاده می‌کنند. شایان ذکر است در ادامه این گزارش به متناقض بودن این اقداماتِ خودسرانه با قوانین بین‌المللی و منشور حقوق بشر عرب که عربستان سعودی در سال ۲۰۰۹ میلادی به تصویب رسانده – سندی که متضمن حق آزادی و حق دادخواهی زندانیان در مدت زمانی مشخص می‌باشد- نیز اشاره گردیده است. در انتها سازمان دیده‌بان حقوق بشر اروپا – مدیترانه، بر ضرورت اقدام کارگروه حبس خودسرانه سازمان ملل به مداخله اضطراری در این زمینه، به منظور پرده برداشتن از سرنوشت زندانیان، بررسی شرایط و دلایل حبس آن‌ها و تحقیق در مورد قرار گرفتن‌شان در معرض موارد جدی نقض حقوق بشر در زندان‌ها نیز تاکید کرده است .

تیم پژوهشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت

 https://euromedmonitor.org/en/article/4272/New-report:-Shocking-testimonies-of-Palestinian-and-Jordanian-detainees-in-Saudi-prisons