حبس و زندان پناهجویان در قبال درخواست کمک و حمایت از دولت کانادا

سازمان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر، در روز پنج‌شنبه ۲۷ خردادماه ۱۴۰۰، گزارشی مشترک در خصوص سوء‌استفاده و اعمال تبعیض در بازداشتگاه‌های مهاجرتی کانادا منتشر کرده‌اند. این گزارش مشترک ۱۰۰ صفحه‌ای به قلم سازمان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر در آستانه روز جهانی پناهندگان در روز ۲۰ ژوئن (یکشنبه ۳۰ خردادماه)، با عنوان ««احساس نمی‌کردم که انسان هستم؛ حبس مهاجران در کانادا و تأثیر آن بر سلامت روان» انتشار یافته‌است. براساس این گزارش، دولت کانادا در شرایط سوءاستفاده جویانه و به دلایل مهاجرتی، به حبس هزاران نفر در سال، از جمله افراد مبتلا به معلولیت، اقدام کرده‌است. گفتنی است که این پژوهش شامل ۹۰ مورد مصاحبه با مهاجران و پناه‌جویان زندانی و بستگان آن‌ها، کارشناسان سلامت روان، اساتید دانشگاه، وکلا، نمایندگان جامعه مدنی و مقام‌های دولتی می‌شود و محققان پژوهش مزبور همچنین به بررسی گزارش‌های مربوطه، اسناد سازمان ملل و اسناد منتشر نشده دولت نیز پرداخته‌اند.
این گزارش به مستند سازی در این زمینه می‌پردازد که چگونه به افراد محبوس در بازداشتگاه‌های مهاجرتی و افرادی که از آزار و اذیت گریخته و در جستجوی دریافت حمایت به کانادا پناه آورده‌اند دستنبد و پابند زده می‌شود و از تماس آن‌ها با جهان خارج جلوگیری می‌شود. این در حالی است که تاریخی برای آزادی آن‌ها مشخص نشده و ازاین‌رو مقام‌ها می‌توانند آن‌ها را برای ماه‌ها یا سال‌ها در حبس نگاه دارند. بر طبق این گزارش، بسیاری از این پناه‌جویان در زندان‌های استانی در کنار سایر زندانیان، و در اغلب موارد در معرض حبس انفرادی قرار می گیرند؛ گفتنی است که افراد مبتلا به معلولیت یا برخوردار از شرایط خاص روحی – روانی، در طول این فرآیند با تبعیض مواجه می‌شوند. بنا به اظهارات کِتی نیویابندی ، دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل در کانادا، بین نظام سوء‌استفاده‌جویانه حبس مهاجرتی در کانادا با ویژگی‌هایی چون، افزایش تنوع، وجود ارزش‌های برابر و عدالت که این کشور به برخورداری از آن‌ها در جهان شناخته می‌شود، تناقض آشکاری وجود دارد. در این گزارش، سازمان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر از مقام‌های کانادا درخواست کرده‌اند به رفتار غیرانسانی با مهاجران و پناه‌جویان و حبس این افراد خاتمه دهند.
بر اساس یافته‌های این گزارش، دولت کانادا از ماه آوریل سال ۲۰۱۹ تا ماه مارس سال ۲۰۲۰ میلادی، ۸۸۲۵ نفر از افراد بین ۱۵ تا ۸۳ سال را محبوس کرده که ۱۹۳۲نفر از آن‌ها در زندان‌های استانی حبس شده‌اند. این در حالی است که در همین برهه زمانی ۱۳۶ کودک، از جمله ۷۳ کودک زیر ۶ سال به‌منظور اجتناب از جدا شدن از والدین محبوسشان به همراه آن‌ها زندانی شدند. همچنین این دو نهاد حقوق بشری گزارش دادند که کانادا از سال ۲۰۱۶ تاکنون بیشتر از ۳۰۰ مهاجر زندانی را برای مدت بیش از یک سال محبوس کرده است. بنا به اظهارات سمر موسکاتی، معاون حقوق معلولان در سازمان دیده‌بان حقوق بشر، دولت کانادا در خصوص استقبال خود از پناه‌جویان و تازه‌واردان با آغوش باز احساس غرور می‌کند، درحالی‌که این کشور به عنوان یکی از کشورهای شمالی جهان، افرادی که برای کسب حمایت و امنیت به آن پناه آورده‌اند، به‌طور نامحدود محبوس می‌کند که این امر تأثیر مخربی بر سلامت روان پناه‌جویان دارد.
این دو نهاد حقوق بشری در گزارش مشترک خود به حبس افراد مبتلا به ناتوانی‌ها و معلولیت‌های روانی در زندان‌های استانی به‌جای بازداشتگاه‌های مهاجرتی و حتی حبس انفرادی اشاره کرده‌اند، این درحالی‌ است که به پناه‌جویان امکان تصمیم‌گیری مستقل در زمینه مسائل حقوقی‌شان داده نمی‌شود و نمایندگان حقوقی تعیین شده برای آن‌ها از سوی آن‌ها تصمیم‌ می‌گیرند. این گزارش همچنین به وجود موانع و ایجاد شرایط سخت‌گیرانه برای آزادی پناه‌جویان و بازداشت مجدد آن‌ها در صورت نقض این شرایط، تبعیض قائل شدن بین افراد دارای معلولیت در همه زمینه‌ها از سوی مقامات مهاجرتی کانادا نیز اشاره کرده‌است. گفتنی است این نهادها بر ضرورت اقدام دولت در فراهم کردن خدمات روان‌شناختی، حقوقی و سایر خدمات حمایتی برای افراد مبتلا به معلولیت‌های روانی، در راستای احترام به استقلال و کرامت آن‌ها، به جای مجازات با حبس در بازداشتگاه‌های مهاجرتی، تاکید کرده‌اند. سازمان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر، در گزارش خود به داشتن افکار خودکشی بسیاری از مهاجران و پناه‌جویان و از دست دادن امید برای آزاد شدن از این بازداشتگاه‌ها و دست‌وپنجه نرم کردن بسیاری از زندانیان سابق با آثار و پیامدهای ناشی از آسیب‌ها و ناتوانایی‌های روحی – روانی که در دوران حبس به آن مبتلا شدند، اشاره کرده‌اند. همچنین این گزارش عملکرد آژانس خدمات مرزی کانادا به‌عنوان تنها نهاد اجرای قانون این کشور که هیچ نظارت مستقل مدنی هم بر آن وجود ندارد و اقدامات فاقد نظارت این نهاد، به کرات منجر به موارد جدی نقض حقوق بشر در حوزه حبس‌های مهاجرتی شده است را نیز به چالش کشیده است.
از دیگر یافته‌های این گزارش، محبوس شدن مهاجران رنگین‌پوست، به‌ویژه سیاه‌پوستان، برای مدت‌زمان بیشتر و در بیشتر موارد در زندان‌های استانی می‌باشد. گفتنی است که در سال ۲۰۱۹ میلادی بزرگترین بخش از مهاجران زندانی که برای مدت‌زمان بیش از ۹۰ روز در حبس ماندند، از کشورهای آفریقایی آمده بودند. همچنین بر ضرورت رفع کامل نژادپرستی، ظلم و موارد نقض حقوق بشر در کانادا در قبال افرادی که در جستجوی امنیت و زندگی بهتر به این کشور پناه می‌آورند نیز تاکید شده‌است. همچنین این نهادها از مقام‌های کانادا درخواست کرده‌اند تا پروتکل اختیاری کنوانسیون منع شکنجه را امضا و تصویب کنند و درب بازداشتگاه‌ها را به روی بازرسی‌های بین‌المللی باز نمایند. در این گزارش از دولت کانادا خواسته شده‌ حبس افراد مبتلا به معلولیت‌های جسمی و روانی در زندان‌های مهاجرتی و انجام رفتار‌های مجازات‌گونه با مهاجران و پناه‌جویان، را متوقف کند. از طرفی دیگر به اقدام مقام‌های کانادا به آزاد کردن میزان بی‌سابقه‌ای از مهاجران زندانی از ابتدای شیوع بیماری کووید – ۱۹، در ماه مارس سال ۲۰۲۰ میلادی اشاره کرده و فراهم آمدن فرصتی برای دولت با تحت کنترل قرار گرفتن این همه‌گیری ، جهت حمایت از مهاجران و پناه‌جویان در راستای اولویت بخشیدن به سلامت روان و حقوق بشر، را یادآور شده‌است.

تیم پژوهشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت

Khttps://www.amnesty.org/en/latest/news/2021/06/canada-abuse-discrimination-immigration-detention
https://www.hrw.org/news/2021/06/17/canada-abuse-discrimination-immigration-detention