مصاحبه‌های اختصاصی: چالش‌های مربوط به حقوق کودکان در جهان

مصاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با پروفسور جاناتان تادرس، استاد دانشگاه ایالتی جورجیا با ‌موضوع چالش‌های مربوط به حقوق کودکان در جهان.

کودکان به عنوان آینده‌سازان هر جامعه‌ای، وارث منابع، دارایی‌ها و فرصت‌هایی خواهند بود که امروزه در اختیار ماست، لذا آنها مستحق برخورداری از آموزش و دسترسی به وسایل رفاهی بوده و همچنین می‌بایستی آنها را در برابر هرگونه ناملایمات اجتماعی یا اقتصادی که سلامت روحی و جسمی آنها را به مخاطره می‌اندازد، محافظت نمائیم. در این راستا، کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد که توسط 196 کشور جهان امضاء شده است یکی از مهمترین معاهدات حقوق بشری در تاریخ شناخته می‌شود که علی‌رغم تمامی مشکلات و شکاف‌های موجود، کشورها را متعهد به حفاظت از حقوق کودکان می‌نماید.

اما علی‌رغم تمامی تلاش‌های سیاسی برای حمایت از حقوق کودکان و تأکید رهبران جهانی، همچنان به ویژه با همه‌گیری کرونا، شاهد هستیم که کودکان یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در هر جامعه‌ای بوده و بیش از بقیه گروه‌ها در معرض تبعیض و آسیب قرار دارند. براساس آمارها تقریباً هر دو ثانیه یکبار ازدواج کودکان اتفاق می‌افتد و سالانه 12 میلیون دختر قبل از رسیدن به سن 18 سالگی ازدواج می‌کنند. در فقیرترین کشورها، تقریباً از هر چهار کودک، یک کودک مشغول کار خطرناک و استثماری است که برای سلامتی ایشان مضر است. همچنین تخمین زده می‌شود که حدود 263 میلیون کودک در سراسر جهان در حال حاضر به مدرسه و آموزش استاندارد دسترسی ندارند، این درحالیست که شیوع کرونا این مسئله را بیش از پیش بحرانی نموده است. موضوع نگران کننده‌تر این است که روزانه بیش از 800 کودک در اثر بیماری‌های قابل پیشگیری ناشی از کمبود آب و عدم دسترسی به سرویسهای بهداشتی جان خود را از دست می‌دهند.

با توجه به این مقدمه و اهمیت رعایت حقوق کودک و حفاظت از این آینده‌سازان، سازمان دفاع از قربانیان خشونت اقدام به مصاحبه با پروفسور جاناتان تادرس استاد حقوق در کالج حقوق دانشگاه ایالتی جورجیا نمود. پروفسور تادرس پژوهشگری شناخته‌شده و باتجربه در زمینه حقوق بشر و حقوق کودکان و از جمله مؤلفان کتاب "جلوگیری از قاچاق کودکان: رویکرد بهداشت عمومی" است که در سال 2019 منتشر شد. ایشان در این گفت‌وگو با تحلیل‌های دقیق و مبتنی بر آمار روزآمد واقعیت‌های پژوهش‌شده،‌ به آسیب‌شناسی چالش‌های پیشروی کودکان، به ویژه با نگاهی به همه‌گیری کرونا و آثار آن بر کیفیت آموزش و سلامت روان کودکان پرداخت. ایشان در خصوص مهمترین‌ چالش‌های پیش‌روی کودکان، ضمن ارایه راه‌حل‌هایی در زمینه‌ ارتقای سطح حمایت از حقوق کودکان در سراسر جهان، مسئولیت‌های دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در ارتباط با این حقوق بنیادین را مورد بحث و بررسی قرار دادند که بخش‌هایی از این مصاحبه به شرح ذیل ارائه می‌شود.

در ابتدای این مصاحبه با توجه به اینکه در حال حاضر حداقل 152 میلیون کودک در سراسر جهان مشغول کار هستند و 41 درصد از دختران در کشورهای توسعه نیافته قبل از رسیدن به سن 18 سالگی ازدواج می کنند، و اینکه چگونه کشورها مسئولیت این مشکلات را بدوش نمی‌کشند و آیا قوانین بین‌المللی قادر هستند که از این مشکلات پیشگیری نمایند، نظر پروفسور تادرس را جویا شدیم. در این باره ایشان تأکید کردند که هیچ کشوری نتوانسته است به احقاق کامل همه حقوق کودکان دست یابد، هر کشوری در این حوزه نقص‌هایی دارد که می‌بایستی آنها را اصلاح کند. وی می‌افزاید: «من فکر می‌کنم این مهم است که بدانیم قانون ضروری است اما کافی نیست. قانون تنها به اندازه‌ اراده برای اجرا و اعمال آن، قدرتمند است و هنگامی که ما قانون را توسعه می‌دهیم، باید اطمینان حاصل کنیم که قوانین مربوط به مسائل ساختاری، آداب و رسوم و مسائل محلی را نیز دربرمی‌گیرد. برای مثال کار کودکان را در نظر بگیرید. واقعیت این است که در هر کشوری کودکانی وجود دارند که باید برای کمک به خانواده خود کار کنند تا خانواده‌هایشان بتوانند زنده بمانند. تصویب قانونی که تمامی اَشکال کار کودکان را منع می‌کند کافی نیست و ممکن است عواقب ناخواسته‌ای را نیز بدنبال داشته باشد و کودکان را به سمت مشاغل پرخطر ترغیب کند. اگر می‌خواهیم از کار کودکان در محیطهای مضر و سایر شرایط کاری - پرخطر - که بر آموزش و رفاه آنها تأثیر منفی می‌گذارد جلوگیری کنیم، به سیاست‌ها و برنامه‌های جامع‌تری نیاز داریم که خانواده‌ها را قادر سازد نیازهای اولیه خود را برآورده کرده و بدون نیاز به کار کودکان بتوانند گذران زندگی کرده و پیشرفت کنند.

از پروفسور تادرس در خصوص ارائه فرصت‌های آموزشی از سوی دولت‌ها و نقش سازمان‌های بین‌المللی نیز سئوال شد که وی در پاسخ به این سئوال گفت: "در حالی که ما در زمینه آموزش کودکان طی 30 سال گذشته پیشرفتهایی داشته‌ایم، این نگران کننده است که تعداد زیادی از کودکان هنوز از رفتن به مدرسه محروم هستند. ما باید اطمینان حاصل کنیم که مدارس برای همه کودکان قابل دسترس است. این بدان معناست که دولتها باید کودکان را در اولویت قرار دهند. اغلب دولت‌ها از مراقبت از کودکان صحبت می‌کنند، اما بودجه و اولویتهای سیاست آنها تأییدی بر این مدعا نیست. سازمان‌های بینالمللی نقش خود را ایفا می کنند. اما در نهایت، ما به تعهدات بسیار بیشتر و پایدارتری از سوی دولت ها نیاز داریم. آموزش بسیار مهم است، هم به عنوان یک حق و هم به این دلیل که به جوانان کمک می‌کند تا به حقوق دیگر خود دست پیدا کنند." ایشان همچنین در خصوص همه‌گیری کرونا و تأثیر آن بر وضعیت حقوق کودکان نیز اظهار داشتند که "کرونا تأثیرات ژرفی را بر روی کودکان داشته است. نه تنها آموزش‌شان را تحت‌الشعاع قرار داده بلکه فقر، عدم امنیت مسکن، نگرانی‌های مربوط به سلامت روان و آسیب‌پذیری حقوق آنها را نیز افزایش داده است. این درحالیست که بیشتر دولت‌ها نگاه خود را بیشتر معطوف به حمایت از مشاغل نموده‌اند تا حمایت از حقوق کودکان."

پروفسور تادرس در خصوص تنوع فرهنگی نیز تأکید کردند که "تکثر و تنوع فرهنگی یک امر فوق‌العاده است. مرزها را در هم می‌شکند، نوآوری را تشویق می‌کند، و امکانات جدیدی را به‌وجود می‌آورد. اما می‌بینیم که امروزه برخی افراد در مقابل آن، حتی با خشونت مقاومت می‌کنند. ما باید تهدیدات مستقیمی که متوجه مهاجران و سایر گروه‌های در معرض آسیب است را پاسخ دهیم. اما در عین حال باید متعهد به ایجاد جوامعی باشیم که در آن به حقوق انسان‌ها احترام گذاشته می‌شود. این به معنای تعهد به آموزش حقوق بشر است." وی ادامه می‌دهد که "ما به یک برنامه پیچیده و جامع برای تعامل کودکان با جهان دیجیتال احتیاج داریم؛ برنامه‌ای که اجازه دهد کودکان از مزیت‌های دنیای آنلاین بهره‌مند شوند بدون اینکه در معرض آسیب‌های آن باشند."

 برای مطالعه متن کامل مصاحبه به زبان انگلیسی به اینجا مراجعه نمایید.