مصاحبه‌های اختصاصی: تغییرات اقلیمی و تأثیرات حقوق بشری آن

مصاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با پروفسور شریل کرشنبام،‌ نویسنده علمی و متخصص آکادمیک دانشگاه ایالتی میشیگان با موضوع تغییرات اقلیمی و تأثیرات حقوق بشری آن.

از تغییرات آب و هوایی به عنوان یکی از بزرگترین تهدیداتی که امروزه بشر با آن مواجه است یاد می‌شود. براساس گزارشات سازمان بهداشت جهانی، در حالی که بیشتر دولت‌ها منابع هنگفتی را برای تقویت ارتش‌های خود، مقابله با فقر، مدرن‌سازی شهرها و رهایی جوامع از فاجعه کووید19 اختصاص می‌دهند، وضعیت اضطراری آب‌وهوایی به طرز موذیانه‌ای «پنجاه سال پیشرفت در توسعه و بهداشت جهانی» را خنثی کرده و حتی فقر و نابرابری‌ها را نیز افزایش داده است. انتظار می‌رود بین سال‌های 2030 تا 2050، در نتیجه تغییرات آب و هوایی، سوء تغذیه، مالاریا، اسهال و استرس گرمایی افزایش یافته و این موارد مرگ دستکم 250000 نفر در سال را بدنبال داشته باشد. از نظر اقتصادی، هزینه‌های تغییرات آب و هوایی برای جوامع ما سرسام‌آور بوده است و اکثراً پرداخت هزینه‌های آن توسط کشورهای توسعه نیافته که برای حفظ اقتصاد خود دست و پا می‌زنند، غیرممکن است. براساس برآوردهای انجام شده در یک دوره دو ساله 2016-2018، بلایای مربوط به آب و هوا خساراتی بالغ بر 650 میلیارد دلار را به جهان تحمیل کرده است. اگرچه در بسیاری از کشورها، تأمین مالی اقدام اقلیمی به عنوان یک اولویت در نظر گرفته نمی‌شود یا صرفاً اراده سیاسی کافی برای پیوستن به پویش جهانی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و استقبال از فناوری های سبز وجود ندارد، کارشناسان سازمان ملل براین باورند که به ازای هر یک دلار سرمایه گذاری در اقدام اقلیمی، گردش مالی 4 دلاری بوجود خواهد آمد. با این حال، جوامعی که سهم عمده‌ای از بار مالی تغییرات آب و هوایی را به دوش می‌کشند، آن‌هایی هستند که کمترین سهم را در ایجاد وضعیت اضطراری آب‌وهوایی دارند، اما بیشترین آسیب را از آن متحمل می‌شوند. هزینه اثرات آب و هوایی در کشورهای در حال توسعه می‌تواند تا سال 2050 به 500 میلیارد دلار در سال برسد. پیامدهای حقوق بشری گرمایش جهانی نیز بسیار زیاد است و نادیده گرفتن آنها به سادگی کوته‌بینانه است. گزارش لانسنت کانت‌دون نشان می دهد که از سال 2000، مرگ و میر ناشی از گرما در افراد بالای 65 سال هر ساله 53.7 درصد افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود که 67 درصد از سیستم مراقبت‌های بهداشتی به دلیل اثرات مضر تغییرات آب و هوایی بر سلامت انسان در معرض فروپاشی قرار گیرند.

با توجه به مقدمه فوق و نیز پیامدهای تغییرات آب و هوایی به ویژه تأثیر آن بر حقوق بشر، سازمان دفاع از قربانیان خشونت مصاحبه‌ای را در این حوزه با پروفسور شریل کرشنبام انجام داد که در ذیل مهمترین بخش‌های این مصاحبه آورده شده است. پروفسور شریل کرشنبام، نویسنده علمی آمریکایی است که به عنوان متخصص دانشگاهی با دانشگاه ایالتی میشیگان کار می‌کند. او مدیر اجرایی مؤسسه «مجادله علمی» که یک ابتکار غیرانتفاعی است، می‌باشد. این مؤسسه سعی دارد که گفتمان عمومی را در مورد موضوعات علمی ترویج نموده و در عین حال برای درنظرگرفتن علم در تصمیم‌گیری سیاسی تلاش می‌کند. خانم کرشنبام از نویسندگان کتاب سال 2009 با عنوان "آمریکای غیرعلمی: چگونه بی‌سوادی علمی آینده ما را تهدید می‌کند" می‌باشد. ایشان نویسنده علمی باتجربه‌ای است که سال‌ها در زمینه تغییرات اقلیمی، پژوهش انجام داده و در این گفت‌وگو نیز ضمن تشریح مهمترین چالش‌های مربوط به تغییرات اقلیمی و تأثیرات حقوق بشری آن، به ابراز خوش‌بینی درباره بروز تغییرات عمده در سطح جهانی برای فاصله گرفتن از سوخت‌های فسیلی، حرکت به سمت انرژی‌های سبز و پاک و توجه بیشتر به گفتمان علمی درباره‌ تغییرات اقلیمی و کمرنگ شدن تبلیغات نفی‌کنندگان تغییرات اقلیمی پرداخته است.

در شروع بحث از ایشان در خصوص تضعیف و یا انکار شواهد علمی تغییرات اقلیمی توسط برخی افراد و گروه‌ها سئوال شد که وی اذعان داشت مخالفت با شواهد علمی درباره‌ تغییرات اقلیمی موضوع جدیدی نیست؛ اما شرایط، به طور خاص در ایالات متحده، بهبود یافته است. حدود 20 سال پیش، موضوع تغییرات اقلیمی به عنوان یک اولویت برای رأی‌دهندگان آمریکایی مطرح نبود و سیاستمداران و روزنامه‌نگاران اصلاً آن را طرح نمی‌کردند. گروه‌هایی که منافع خاصی را دنبال می‌کردند و همینطور لابی‌کنندگان در کنگره به طور مداوم این واقعیت را که تغییرات آب و هوایی در حال رخ دادن است، زیر سئوال می‌بردند. اما در حال حاضر این گفتمان به طور قابل توجهی تغییر کرده و اکثریت دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان، تصدیق می‌کنند که این اتفاق یک حقیقت است. وی همچنین ادامه می‌دهد که در اینجا دیگر بحث این نیست که آیا تغییرات اقلیمی واقعی است یا خیر، بلکه موضوع اصلی این است که دلایل آن چیست و آیا می‌توانیم کاری در مورد آن انجام دهیم؟

در خصوص پیمان آب و هوایی پاریس و احتمال تحقق آن نیز پروفسور کریشنبام اظهار داشتند که من باور ندارم که ما می‌توانیم اهداف پیمان آب و هوایی پاریس را محقق کنیم. این توافق، فشار برای اقدام و یک هدف قابل اندازه‌گیری را در دسترس قرار می‌دهد، اما در ارتباط با تغییرات اقلیمی، موضوع یک محاسبه همه یا هیچ بر این مبنا که می‌توانیم به آن دست یابیم یا نه، نیست. چالش‌هایی وجود دارد و رویدادهای آب و هوایی شدید همچون خشکسالی و سیلاب‌ها در حال رخ دادن هستند، اما هنوز برای پیشگیری کردن از بدترین اتفاقات، زمان وجود دارد. تغییرات اقلیمی، چالش‌های اجتماعی - اقتصادی که با آن مواجه هستیم را شدیدتر می‌کند. تغییرات آب و هوایی همگان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما همه به یک اندازه از این تغییرات متأثر نمی‌شوند. کسانی که در فقیرترین جوامع زندگی می‌کنند و به آب و سایر منابع دسترسی ندارند، بیشترین دشواری‌ را متحمل می‌شوند، به ویژه کسانی که در مناطق کم‌ارتفاع زندگی می‌کنند و با افزایش سطح آب‌ها، مشکل خواهند داشت.

در خصوص هزینه‌های تغییرات آب و هوایی نیز ایشان اظهار داشتند که تغییرات آب و هوایی هزینه های قابل توجهی را به همراه خواهد داشت. تغییر خطوط ساحلی، طوفان‌های شدید، سیل و دیگر معضلات زیست محیطی بر معیشت و دسترسی مردم به منابع تأثیر می‌گذارد و بی‌ثباتی ژئوپلیتیکی بیشتر به معنای درگیری بیشتر خواهد بود. علاوه بر این، تغییر اقلیمی، از جمله از بین رفتن جنگل‌ها می‌تواند باعث شیوع بیماری‌های همه‌گیر شود. بنابراین، درک هزینههای واقعی اثرات تغییرات اقلیمی دشوار است، از سوی دیگر آیا واقعاً می‌توانیم هزینه‌ای برای از دست دادن جان افراد تخمین بزنیم؟

در بخش دیگر از ایشان در خصوص اثرات نامطلوب تغییرات آب و هوایی بر حقوق کودکان، افراد دارای معلولیت، جوامع محلی، مهاجران و زنان سئوال شد که وی در پاسخ به این سئوال اظهار داشت در سال‌های اخیر تأکید بیشتری بر عدالت و برابری آب و هوایی شده است. در دانشگاه‌های ایالات متحده، واحدهایی حول این موضوعات سازمان‌دهی شده‌اند که بر نحوه تصمیم‌گیری انسان‌ها و نحوه توزیع منابع تمرکز دارند. البته راه درازی در پیش داریم، اما در مسیر درستی حرکت می‌کنیم. در عین حال به‌طور خاص، تغییرات آب و هوایی چالش‌های اجتماعی-اقتصادی را که ما در سطح جهانی با آن روبرو هستیم، شدیدتر می‌کند. لازم به تأکید مجدد است که در حالی که تغییرات آب و هوایی بر همه افراد تأثیر می‌گذارد، همه را به یک اندازه تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. کسانی که در فقیرترین جوامع بدون دسترسی منظم به آب و سایر منابع زندگی می‌کنند، با بدترین شرایط مواجه هستند، به ویژه در مناطق کم ارتفاع که با افزایش سطح دریا سروکار دارند. ما همچنین می‌بینیم که منابع محدود منجر به درگیری بیشتر می‌شود، به همین دلیل است که تغییرات آب و هوایی بی ثباتی ژئوپلیتیکی بیشتری ایجاد می‌کند. به نظر من زنان نقش فوق‌العاده‌ای در سیستم انرژی در سراسر جهان دارند. نحوه برخورد با آنها در جامعه، و همچنین تصمیمات آنها در مورد استفاده از انرژی، در مورد آینده آب و هوای جمعی ما بسیار مهم است.

در خصوص چشم‌انداز آتی بشری در استفاده از انرژی‌های نو، سبک زندگی و سیاست‌های دولتی در این حوزه پروفسور کرشنبام اظهار داشتند که برای مبارزه با تغییرات اقلیمی، اقداماتی در افق کوتاه‌مدت در حال رخ دادن است که باعث امیدواری است. فن‌آوری‌های کارآمد زیست محیطی، الگوهای مصرف انرژی ما را تغییر می‌دهند. گوشت‌های گیاه‌پایه در حال تغییر دادن رژیم‌های غذایی هستند تا کمتر بشر وابسته به گوشت‌ باشد. اقدامات مناسبی برای کاهش ضایعات غذایی در حال انجام است. حتی شرکت‌های بزرگ سوخت‌های فسیلی در حال تغییر دادن روش‌هایشان هستند، چرا که حذف کربن برای تجارت نیز مناسب است و از مطالبات جامعه نیز می‌باشد.

برای مطالعه متن کامل به زبان انگلیسی به اینجا مراجعه نمایید.