افزایش قیمت انسولین در ایالات متحده و محرومیت افراد از حق بر سلامت

سازمان دیده‌بان حقوق بشر، در روز سه‌شنبه ۲۳ فروردین‌ماه ۱۴۰۱، گزارشی در خصوص عدم دسترسی بیماران دیابتی به انسولین در ایالات‌متحده آمریکا و به‌مخاطره افتادن زندگی آن‌ها منتشر کرده است. در این گزارش ۹۲ صفحه‌ای به ناکارآمدی دولت ایالات‌متحده در زمینه کسب اطمینان از دسترسی برابر و مقرون‌به‌صرفه بیماران دیابتی به انسولین، و نقض حق این بیماران در زمینه بهره‌مندی از سلامت، اشاره شده است. بر اساس یافته‌های این گزارش، بهای گزاف داروی انسولین و پوشش ناکافی بیمه‌های درمانی در آمریکا باعث شده مردم این کشور هزینه‌ای بیش از توان اقتصادی‌شان برای دستیابی به این دارو صرف کنند و این بیماران به میزان کمتری از این دارو استفاده و از برخی نیازهای اساسی خود صرف‌نظر کنند که این امر باعث اثرگذاری نامناسب بر روی اقشار ضعیف و به حاشیه رانده شده می‌شود. طبق یافته‌های گزارش، در سال ۲۰۱۶ میلادی، روزانه حدود ۳۵۶ تن از افراد مبتلا به دیابت در ایالات‌متحده ناگزیر به انجام جراحی قطع عضو شده‌اند و میزان سیاه‌پوستان بزرگسال که این روند را تجربه کرده‌اند بیش از دو برابر افراد سفیدپوست بوده است. همچنین می‌افزاید، عدم اقدام دولت آمریکا به تنظیم بهای انسولین یا کسب اطمینان از پوشش کافی بیمه‌های درمانی جهت پرداخت هزینه این دارو، باعث می‌شود تعداد زیادی از مردم که امکان پرداخت بهای آن را ندارند، سلامتی، زندگی و معیشت‌شان به مخاطره ‌افتد.

بر اساس گزارش، حدود ۲۷ میلیون تن از جمعیت بزرگسال ایالات‌متحده به بیماری دیابت مبتلا هستند و حدود ۸ میلیون تن از آن‌ها از یک یا چند نوع انسولین به‌منظور تنظیم قند خون‌شان استفاده می‌کنند. این در حالی است که هزینه یک شیشه معمولی‌ این دارو بیش از ۳۰۰ دلار آمریکا می‌باشد و برای کسانی که به بیمه دسترسی ندارند در ماه به بیش از هزار دلار می‌رسد. در این گزارش به دلایل بالا بودن بهای انسولین در ایالات‌متحده که از اعضاء سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به شمار می‌آید، اشاره شده از جمله: عدم تنظیم مستقیم بهای دارو، فقدان نظامی ثابت جهت تعیین قیمت منصفانه داروها پیش از ورود آن‌ها به بازار که موجب شده قیمت انسولین در آمریکا بیش از ۸ برابر بهای متوسط آن در ۳۲ کشور جهان باشد. به گفته گزارش، شرکت‌های دارویی چند ملیتی تولیدکننده انسولین که به‌طور مشترک انحصار این دارو در سطح جهان را در اختیار دارند – شامل یک شرکت آمریکایی، یک شرکت دانمارکی و یک شرکت فرانسوی– اقدام به افزایش صدها درصدی بهای انسولین از زمان ورود این دارو به بازار در پایان دهه ۱۹۹۰ میلادی تا اوایل دهه ۲۰۰۰، به منظور سازگاری با میزان تورم اقتصادی نموده‌اند. گفتنی است در سال‌های اخیر به دلیل نظارت‌های موشکافانه سیاست‌گذاران، بیماران، وکلا و رسانه‌های گروهی تا حدودی از روند سریع افزایش بهای انسولین جلوگیری شده اما تداوم گرانی این دارو زندگی افراد زیادی را تحت تأثیر قرار داده است.
گزارش می‌افزاید، عدم دسترسی به داروی انسولین موجب تضعیف حقوق بشر ازجمله حق بهره‌مندی از بالاترین معیار سلامتی قابل دسترس، حق دسترسی برابر و مقرون‌به‌صرفه به داروهای ضروری، حق برخورداری از حمایت برابر در قبال قانون و عدم تبعیض و حق بهره‌مندی از معیار‌های لازم معیشتی می‌شود. این گزارش ضرورت اقدام دولت آمریکا به اجرای سیاست‌هایی در راستای حصول اطمینان از دسترسی تمامی بیماران، صرف‌نظر از برخورداری‌ از بیمه، ثروت یا وضعیت شهروندی‌شان، به داروهای ضروری چون انسولین، تاکید کرده است. همچنین بر روند بهره‌مندی از بیمه درمانی مقرون‌به‌صرفه و در دسترس برای شهروندان با درآمد پایین یا متوسط توسط کنگره نیز تاکید شده است. در انتها گزارش یادآوری می‌کند، تمامی کسب‌وکارها در قبال احترام به حقوق بشر و کسب اطمینان از عدم ارتکاب‌شان به موارد نقض حقوق انسانی بر اساس اصول راهنمای سازمان ملل در زمینه کسب‌وکار و حقوق بشر مسئول هستند.

تیم پژوهشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت