رویکرد تبعیض‌آمیز آمریکا و بریتانیا در موضوع پناه‌جویان افغانستانی و پناهندگان اوکراینی

روزنامه واشنگتن‌ پست، مؤسسه کوئینسی برای کشورداری مسئولانه و شبکه‌ خبری بی.بی.سی در گزارشاتی جداگانه به بررسی عملکرد دولت آمریکا و بریتانیا در برخورد تبعیض‌آمیزشان با پناه‌جویان افغانستانی در مقایسه با پناهندگان اوکراینی پرداخته‌اند. در این گزارش اشاره شده سیاست جو بایدن جهت پذیرش ۱۰۰ هزار پناه‌جوی اوکراینی، موجب رنجش مدافعان و کسانی‌ شده که از دولت وی درخواست کرده‌اند به تخلیه ده‌ها هزار تن از شهروندان افغانستانی، که مستأصل در انتظار گریز از حکومت طالبان هستند، کمک کند. بنا به گزارش، اگر چه این برنامه با استقبال مدافعان حقوق بشر مواجه شده، اما منتقدان این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا دولت بایدن چنین اقدامات اضطراری را در راستای کمک به مردم افغانستان به انجام نرسانده است. گزارش ضمن اشاره به برنامه دولت بایدن برای شهروندان اوکراینی موسوم به «اتحاد برای اوکراین» مبتنی بر تسهیل روند دریافت معافیت‌های بشردوستانه و سرعت و کارایی آن در اجرای این روند اشاره کرده است. بنا بر اظهارات مقامات دولت آمریکا، این کشور بیش از ۷۶ هزار تن از شهروندان افغانستانی را در سال گذشته و هم‌زمان با بازگشت نیروهای نظامی و دیپلمات‌ها به ایالات‌متحده تخلیه کرده و این روند با انتقال ۲ هزار شهروند افغانستانی دیگر در مراحل بعدی همراه بوده است.
طبق گزارش، چند هفته پیش از سقوط دولت افغانستان، دولت ۴۵ هزار درخواست دریافت معافیت بشردوستانه از سوی شهروندان افغانستانی که قادر به گریز از کشور خود از طریق پروازهای نظامی آمریکا نبوده‌اند، دریافت کرده، اما از آنجا که برنامه مدونی برای شهروندان افغانستانی وجود نداشته، درخواست‌های آن‌ها شامل هزینه ۵۷۵ دلار برای هر نفر می‌شد که بیش از درآمد متوسط سالانه شهروندان افغانستان پیش از خروج آمریکا از این کشور می‌باشد. به عبارت دیگر دولت بایدن بیش از ۲۵ میلیون دلار از پناه‌جویان مستأصل افغانستانی دریافت نموده تا نه تنها درخواست‌های آن‌ها را مورد پردازش و بررسی قرار ندهد، بلکه بسیاری از موارد بررسی شده را نیز مردود اعلام کند. مؤسسه کوئینسی برای کشورداری مسئولانه در گزارش تحلیلی خود ضمن تأکید بر عملکرد صحیح دولت بایدن در زمینه تسلیح اوکراین در قبال تخاصم روسیه و همچنین اجتناب از تقابل نظامی مستقیم با مسکو، به تأثیرات اقتصادی و سیاسی این جنگ بر خاورمیانه و همچنین تناقض‌های آشکار رویکرد جو بایدن در قبال این دو منطقه از جهان پرداخته است. بنا بر گزارش، ایالات‌متحده از یک‌سو، اقدام به تسلیح چندین میلیارد دلاری اوکراین جهت دفاع از خود در راستای حفظ دموکراسی و آزادی در قبال دیکتاتوری و جنگ غیرانسانی ولادیمیر پوتین نموده و از سوی دیگر در اقدامی متضاد و به‌رغم برخورداری رهبران دیکتاتور کشورهای عرب خاورمیانه از کارنامه خشونت‌بار حقوق بشری خود، میلیاردها دلار سلاح به آن‌ها فروخته است.
مطابق گزارش، جو بایدن به‌رغم تعهد خود به اولویت بخشیدن به حقوق بشر در دستور کار خود، همچنان با دیکتاتورهای خاورمیانه مدارا کرده و تنها به گفتمان‌های جاری در این زمینه اکتفاء کرده است؛ به عبارت دیگر مردم خاورمیانه تفاوت چندانی میان رویکرد دانلد ترامپ و جو بایدن در قبال رهبران کشورهای خود مشاهده نمی‌کنند. این گزارش در ادامه تأکید می‌کند که اقدامات متظاهرانه‌ای، همچون پیمان ابراهیم و بهبود تدریجی روابط میان رژیم اسرائیل و رژیم‌های عرب حاشیه خلیج فارس نباید موجب چشم‌پوشی از تناقض تعهد ایالات‌متحده در قبال حفظ حقوق بشر در اوکراین و گفتمان نه چندان مشتاقانه آن در حمایت از ارزش‌های دموکراتیک در کشورهای عرب شود. 
به گزارشی دیگر از شبکه خبری بی.بی.سی بسیاری از شهروندان افغانستان به‌رغم گذشت ۸ ماه از گریزشان از سیطره حکومت طالبان و ورود به بریتانیا، همچنان ناگزیر به اقامت در هتل‌های این کشور هستند. وزارت کشور بریتانیا در اوائل سال جاری میلادی اعلام کرد که حدود ۳۷ هزار مهاجر و پناهجوی افغانستانی در هتل‌های بریتانیا اقامت دارند که روزانه هزینه‌‌ای ۴.۷ میلیون پوندی را برای این کشور به همراه می‌آورد. گزارش بیان می‌کند بسیاری از شهروندان افغانستانی طرح دولت بریتانیا برای پناه‌جویان اوکراینی را به دقت پیگیری می‌کنند که بر اساس آن افراد و سازمان‌های بریتانیایی این امکان را می‌یابند تا به شهروندان اوکراینی گریزان از جنگ پناه دهند و در قبال آن ماهانه ۳۵۰ پوند دریافت نمایند. درحالی‌که چنین امکاناتی برای پناه‌جویان افغانستانی وجود ندارد، به‌رغم این‌که این کشور نیز بیش از ۳۰ سال است که در جنگ به سر می‌برد. شهروندان افغانستانی این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا رویکرد مردم جهان در قبال بحران اوکراین و مردم آن در قیاس با عملکردشان در قبال افغانستان و شهروندان آن این چنین متفاوت است.

تیم پژوهشی سازمان دفاع از قربانیان خشونت

https://www.washingtonpost.com/national-security/2022/04/28/biden-refugees-ukraine-afghanistan

https://responsiblestatecraft.org/2022/04/26/the-stark-contradictions-of-us-policy-in-ukraine-and-the-middle-east

https://www.bbc.com/persian/afghanistan-61204051