مصاحبه‌های اختصاصی: تغییرات اقلیمی و حقوق بشر

صاحبه اختصاصی سازمان دفاع از قربانیان خشونت با خانم دکتر پترا مینه‌روپ از دانشگاه دورهام با موضوع تغییرات اقلیمی و حقوق بشر.
در طول دو سال گذشته، همه‌گیری کرونا تلفات جانی و مشکلات اقتصادی زیادی را به بارآورده و منجر به تهی شدن منابع بسیاری از کشورها شد. اما با توجه به اینکه به تدریج از روزهای بحرانی و شیوع گسترده این ویروس فاصله می‌گیریم مجدداً در مقابل یکی از غیرقابل حل‌ترین چالش‌های پیش روی بشریت یعنی تغییرات اقلیمی قرار می‌گیریم. تغییرات اقلیمی یا آب و هوایی که توسط سازمان ملل متحد به عنوان فوری‌ترین تهدید حقوق بشر در سطح جهان توصیف می‌شود، تاکنون بیش از 1 میلیون گونه را در معرض خطر انقراض قرار داده است. 11 درصد از جمعیت جهان معادل نزدیک به 800 میلیون نفر به شدت در برابر مخاطرات حاصل از تغییرات آب و هوایی از جمله خشکسالی، سیل، موج گرما و تغییرات شدید آب و هوایی آسیب‌پذیر می‌باشند. اکوسیستم گیاهی جهان قربانی اصلی روند کنونی گرمایش جهانی است و سالانه 000/800 هکتار از جنگل‌های حرا/منگل از بین می‌رود و این بدان معناست که اگر کاهش آنها با این سرعت ادامه یابد، در قرن آتی جنگل حرایی باقی نخواهد ماند. اختلال در سیستم اقلیمی باعث می‌شود توسعه اجتماعی-اقتصادی نیز به‌طور قابل توجهی کند شود. لذا سرمایه‌گذاری برای حل چالش اقلیمی می‌تواند توسعه اجتماعی و اقتصادی را به دنبال داشته باشد. برای این اقدام سرمایه‌گذاری سالانه حداقل 140 میلیارد دلار نیاز است که در ابتدا خیره‌کننده به نظر می‌رسد، اما در واقع این بودجه کمتر از 0.2 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهد که برای غلبه بر بدترین اثرات تغییرات آب و هوایی از طریق اقدام جمعی جهانی ضروری به نظر می‌رسد.
با توجه به این مهم و اثرات بنیادین این موضوع بر بهره‌مندی افراد از حقوق بشر، سازمان دفاع از قربانیان خشونت اقدام به مصاحبه با خانم دکتر پترا مینه‌روپ دانشیار حقوق بینالملل در دانشکده حقوق دانشگاه دورهام نمود. ایشان عضو مرکز اخلاق و قانون دورهام در علوم زیستی، سرپرست دانشگاه دورهام برای « کنوانسیون تغییرات آب و هوای سازمان ملل متحد» و مدیر مرکز تحقیقات توسعه پایدار در این دانشگاه است. دکتر مینه‌روپ همچنین عضو کمیسیون جهانی حقوق محیط زیست می‌باشد. در این مصاحبه سازمان دفاع از قربانیان خشونت در مورد پیامدهای حقوق بشر تغییرات آب و هوایی، موانع پیشروی رسیدگی به وضعیت اضطراری آب و هوایی جهانی و چشم انداز تحقق اهداف توافقنامه پاریس از ایشان سئوال نمود که مهمترین بخش‌های این مصاحبه به شرح ذیل می‌باشد.

با توجه به مشکلات مالی کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه ناشی از شیوع کرونا، در خصوص اینکه چقدر می‌توان انتظار داشت که بودجه مربوط به کاهش گرمای زمین تأمین شود ایشان اظهار داشتند که این سوال دو مسئله کلیدی را مطرح می‌کند؛ یکی اینکه آیا کمک‌های تعیین شده ملی از طریق اقدامات ملی اجرا می‌شود یا خیر؟ دوم این که چگونه کمبود منابع مالی آب و هوایی چالش‌های کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته را بیشتر می‌کند؟ البته مشارکت تعیین شده ملی باید اجرا شود، این بخش اساسی از تمرین اعتمادسازی جمعی است. این اعتماد زیربنای همکاری بینالمللی است که توافقنامه پاریس به دنبال تسهیل در دستیابی به هدف دمایی است که همه طرف‌ها با آن موافقت کردند. به نظر من، اجرای کمک‌های تعیین شده ملی از طریق اقدامات مؤثر ملی نیز یک موضوع حاکمیت قانون است. البته امیدها این است که کنفرانس تغییرات اقلیمی ملل متحد بتواند منجر به افزایش کمک‌های مالی گردد.
با توجه به پیش‌بینی سازمان جهانی هواشناسی مبنی بر اینکه دوره 26-2022، گرم‌ترین دوره اقلیمی را داریم ایشان اظهار داشتند که باید در مورد نشانه‌های آشکار تغییرات اقلیمی و همینطور شواهد علمی درباره تحولات پنهان، نابرابری‌هایی که تغییرات اقلیمی باعث تشدید آنها می‌شوند و اینکه نسل‌های آینده باید در جهانی زندگی کنند که به طور بنیادین تغییر کرده، نگران بود.
در خصوص کشورهایی که غنی از منابع فسیلی هستند نیز ایشان اظهار داشتند که این کشورها باید تشویق شوند تا طبق ماده شش موافقتنامه پاریس از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کنند. کشورهای کمتر توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه اگر از ابزارهای بازارمحوری که در اختیار دارند به شکل پایدار استفاده کنند، می‌توانند به رهبران حقیقی در تحول انرژی تبدیل شوند. این ابزارها تدابیر اقلیمی و استراتژی‌های توسعه پایدار را ترکیب می‌کنند. در این راستا نیاز به توانمندسازی زنان در این کشورها برای تسهیل انتقال انرژی و همچنین تغییرات گسترده در این خصوص حیاتی به نظر‌ می‌رسد. به اعتقاد ایشان افزون بر نیاز به زیرساختها برای بهره‌برداری از سوخت‌های فسیلی برای کشورهایی که به طور خاص آسیبپذیر هستند، این مسئله هزینه بالایی خواهد داشت و منجر به تغییرات اقلیمی بیشتر نیز می‌شود.
با توجه به گسترش آلودگی‌های صنعتی و نیز استفاده از خودروهایی با آلایندگی زیاد در کشور در حال توسعه ایشان راه حل را در وضع استانداردهای ملی که محدودیتهایی برای آلودگی هوا و اهداف تعیین شده در قانون تعیین میکند میداند. به اعتقاد ایشان استانداردها و اهدافی که در قانون آمده، راه را برای بررسی و پاسخگویی قضایی هموار می‌کند.
به اعتقاد دکتر مینه‌روپ چاره جویی برای مشکل آلودگی هوا برای بحران‌های وابسته به آلودگی و تغییرات اقلیمی مفید خواهد بود و منجر به حفظ تنوع زیستی خواهد شد. وی در خصوص ارتباط تغییرات اقلیمی و حقوق بشر نیز می‌افزاید که در برزیل، دیوان عالی نخستین دادگاه جهان بود که در سال 2022 توافق آب و هوایی پاریس را به عنوان یک معاهده حقوق بشری به رسمیت شناخت. کسانی که در فقیرترین جوامع زندگی می‌کنند، بیشترین آسیب را از تغییرات اقلیمی می‌بینند و جوانان و همینطور افراد بالای 65 سال، در معرض بیشترین خطرات هستند.

برای مطالعه متن کامل این مصاحبه به زبان انگلیسی به اینجا مراجعه نمایید.