نقض حقوق بشر در اسپانیا

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، اسپانیا حدود 46 میلیون نفر جمعیت دارد. این کشور دارای حکومت پادشاهی مشروطه است. در این گزارش به بررسی وضعیت نقض حقوق بشر توسط دولت این کشور در برخی حوزه ها ذیل پرداخته می شود. لازم به ذکر است این گزارش بر مبنای اخبار و اطلاعات منتشره توسط شورای حقوق بشر، عفو بین الملل و دیده بان حقوق بشر می باشد.

•1. آزادی بیان

بر اساس گزارش عفو بین الملل در فروردین 1394، صدها نفر از شهروندان اسپانیایی به خاطر شرکت در تجمعات صلح آمیز دستگیر و بازداشت شدند. با اینکه در قانون اسپانیا حق آزادی بیان و تجمعات مسالمت آمیز به صراحت به رسمیت شناخته شده است، اما دولت اسپانیا بارها و به ویژه در زمان برگزاری تجمعات مسالمت آمیز این حق مردم را نقض می کند. از بارزیترین اقدامات دولت در نقض آزادی بیان و به خطر انداختن این حق مردم، ارائه لایحه "حفاظت از اموال دولتی" می باشد که هم اکنون در مجلس اسپانیا مورد بحث و بررسی جهت تصویب است. دولت در این قانون 21 جرم جدید را درخصوص خسارت به اموال عمومی، اختلال در نظم عمومی و آلوده نمودن اماکن تعریف و جرایم سنگینی را برای آنان وضع نموده است. این لایحه با اعتراض گسترده فعالان مدنی و حقوق بشری مواجه شد. آنان معتقدند دولت با این اقدام، راه هرگونه تجمع و ابراز اعتراض را سد می کند؛ چرا که در اکثر تجمعات و اعتراضات احتمال رخ دادن موارد فوق وجود دارد. این اقدام دولت اسپانیا با واکنش شورای حقوق بشر، عفو بین الملل و دیده بان حقوق بشر همراه شد که با صدور بیانیه های جداگانه اعتراض و نگرانی خود را ابراز داشتند.

•2. بکارگیری بیش از حد زور

استفاده از زور و خشونت بیش از حد، اقدامی رایج توسط پلیس اسپانیا در انجام مأموریت های خود و سرکوب معترضین می باشد. بر اساس گزارش عفو بین الملل در آوریل 2014 (فروردین 93) و در پی ضرب و شتم شدید افراد به دست پلیس که به مجروح شدن تعداد زیادی انجامید، پارلمان اسپانیا استفاده از گلوله های لاستیکی را توسط افسران پلیس جهت متفرق نمودن جمعیت ممنوع نمود. با این حال و در پی برگزاری چندین راهپیمایی و تجمع اعتراضی مردم، مأموران پلیس و نیروهای امنیتی اسپانیا تجمع کنندگان را با استفاده از گلوله های پلاستیکی و باتوم مورد ضرب و شتم قرار داده و خبرنگارانی را که درحال انجام وظیفه خود بودند تهدید به دستگیری و اقدام تلافی جویانه نمودند. در یکی از این تجمعات، یک دختر جوان بر اثر برخورد گلوله پلاستیکی چشم چپ خود را از دست داد.

•3. اقدامات امنیتی و ضد تروریسم

یکی دیگر از موضوعاتی که توسط نهادهای حقوق بشری مورد اعتراض و انتقاد می باشد، بی توجهی دولت اسپانیا به قوانین بین المللی موجود در مبارزه با تروریسم و اقدامات امنیتی است. یکی از این موارد، نپذیرفتن توصیه های نهادهای حقوق بشری بین المللی جهت عدم بازداشت افراد مشکوک به اقدامات تروریستی در سلول های انفرادی می باشد. در همین رابطه دادگاه اروپایی حقوق بشر ضمن صدور حکم آزادی 63 نفر از افراد مظنون به تروریست در اسپانیا، دولت این کشور را به دلیل نقض حق آزادی و همچنین مجازات غیرقانونی محکوم نمود.

•4. تبعیض

تبعیض یکی از مشکلات ریشه دار در جامعه اسپانیا می باشد و دولت نه تنها اقدام مناسب و کافی را جهت رفع این مشکل انجام نمی دهد، بلکه در بسیاری از موارد خود عامل ایجاد تبعیض و انجام رویه های تبعیض آمیز می باشد. بر اساس گزارش دیده بان حقوق بشر در اسفند 93، پلیس اسپانیا کماکان بازرسی های خود را بر مبنای مشخصات قومی و نژادی انجام می دهد. بر اساس گزارش منتشره توسط وزارت کشور اسپانیا، در سال 2013 تعداد 1172 جرم تبعیض آمیز به ثبت رسید که اکثر آنها مربوط به تبعیض نژادی بودند. براساس همین آمار، تبعیض علیه زنان در رده دوم اقدامات تبعیض آمیز در اسپانیا قرار دارد. آمار مذکور آماری است که به طور رسمی و توسط وزارت کشور منتشر شده است. دیده بان حقوق بشر ضمن انتقاد از اینکه پلیس اسپانیا سازوکار مناسبی را جهت ثبت شکایات و همچنین رسیدگی به اقدامات تبعیض آمیز ایجاد نکرده است، افزود: آمار واقعی اقدامات تبعیض آمیز در اسپانیا بسیار بالاتر از آمار اعلامی توسط وزارت کشور است. زنان مسلمان از جمله گروه هایی هستند که توسط دولت مورد تبعیض و بی عدالتی قرار می گیرند. بر اساس خبر منتشره توسط عفو بین الملل در اسفند 93، علیرغم رأی دیوان عالی اسپانیا درخصوص غیرقانونی بودن ممنوعیت حجاب صورت برای زنان در اماکن عمومی در شهر "لدیا"، پس از صدور این حکم شهرداری های بسیاری از دیگر شهرهای اسپانیا با بی توجهی به حکم دیوان عالی به ممنوعیت استفاده از حجاب کامل صورت توسط زنان در اماکن عمومی ادامه دادند.

•5. خشونت علیه زنان

بر اساس گزارش وزارت بهداشت اسپانیا، 45 زن در طول سال 2014 بر اثر خشونت خانوادگی به دست اعضای خانواده خود به قتل رسیدند. در آگوست 2014 (مرداد 93)، کمیته حذف تبعیض علیه زنان سازمان ملل با محکوم نمودن دولت اسپانیا در نقض تعهداتش تحت کنوانسیون "حذف تبعیض علیه زنان"، عنوان داشت که دولت این کشور در اعاده حق و محافظت از زنی به نام "آنجلا" و دخترش در برابر خشونت خانوادگی کوتاهی نموده است. آمارهای منتشره در طول سال 2014 حاکی از کاهش رسیدگی به پرونده های مربوط به خشونت علیه زنان بوده است، به طوریکه از سال 2005 تا 2014 تعداد پرونده هایی که به علت نبود مستندات کافی مختومه اعلام شده اند، 158 درصد افزایش داشته است.

•6. نقض حقوق پناهندگان و پناهجویان

برخورد غیرقانونی با مهاجران، پناهجویان و پناهندگان از جمله اخراج غیرقانونی آنان به مراکش و همچنین استفاده بیش از حد خشونت توسط پلیس علیه آنان، از جمله مواردی است که بارها توسط رسانه ها گزارش می شود. بسیاری از آوارگان سوری کماکان در بازداشت گاههای موقت و در شرایط اسفناک منتظر تعیین تکلیف خود هستند. پارلمان این کشور نیز با تصویب قانونی در اکتبر 2014 (آبان 93) دست دولت را در اخراج پناهجویان بازتر نمود. در فوریه 2014 (بهمن 92)، پلیس با پرتاب گاز اشک آور و همچنین شلیک گلوله های پلاستیکی به سمت گروهی از پناهجویان که در حال شناکردن به سمت سواحل اسپانیا بودند، سبب غرق شدن 15 نفر از آنان گردید. وضعیت بهداشت و غذا در کمپ های پناهجویان نیز بسیار اسفناک می باشد. بر اساس گزارش عفو بین الملل، بسیاری از پناهجویان بایستی جهت درمان خود (حتی بیماری های ساده) هزینه های هنگفتی را پرداخت نمایند که این مسئله برای مهاجرینی که هیچ منبع درامدی ندارند، بسیار سخت بوده و باعث می شود اکثر آنان جهت مداوای خود اقدام نکنند که همین امر سلامت بسیاری از آنان را به خطر انداخته است.

ملاحظات

1. دولت اسپانیا قصد دارد مستند کردن خشونتهای پلیس علیه معترضان و قراردادن فیلم و عکس این خشونت ها در شبکه های اجتماعی را ممنوع اعلام کند که این مسئله مخالفت فعالان و حقوقدانان این کشور را به دنبال داشته است. ممنوعیت عکس برداری از اعتراضات مردمی در اسپانیا، اختلافات جنجال برانگیزی را ایجاد کرده و خاطرات حکومت دیکتاتوری ژنرال فرانکو را برای مردم اسپانیا زنده کرده است.
2. کمیسیون اروپا در 2014 اعلام کرد که برنامه در حال اجرای ریاضت اقتصادی در اسپانیا، فقر را در این کشور گسترش داده است. سازمان خیریه "کاتولیک کاریتاس" نیز خبر داد که 3 میلیون شهروند اسپانیائی زیر خط فقر به سر می برند و این رقم 2 برابر آمار مربوط به سال 2008 میلادی است. این سازمان، درآمد ماهانه کمتر از 307 یورو را زیر خط فقر تعریف می کند. بر اساس گزارش های موجود، حقوق بشر برخی از گروه ها از جمله کودکان و معلولان با بیشترین خطر آسیب پذیری مواجه است.
3. اسپانیا از جمله کشورهایی است که به قطعنامه های حقوق بشری علیه جمهوری اسلامی رأی مثبت می دهد.
تهیه و تنظیم: معاونت امور بین الملل ستاد حقوق بشر- مرکز پایش