اثرگذاری اعطای مجازات های اجتماعی بیشتر از حبس است

به گزارش ایرنا، علی افتخاری جهان معاصر را آوردگاه ارتباطات پیچیده بشری دانست و افزود: در این میان، نرخ وقوع جرم نیز افزایش قابل توجهی داشته و این روند به عنوان اصلی ترین دغدغه اندیشمندان اجتماعی و متولیان امر پیشگیری از وقوع جرم بوده است.
این قاضی خاطرنشان کرد: در رهیافت های نوین جرم شناسی، اندیشه هایی با رویکرد حبس زدایی و جایگزین کردن مجازات های اجتماعی به جای حبس و زندان مطرح شده است.
به گفته وی، برخی بر این باورند که رفتارهای مولد بزه، ساخته و پرداخته کلاس های آموزشی غیر رسمی محافل خصوصی در زندان ها است.
مشاور قضایی پیشگیری قوه قضاییه ادامه داد: هم اندیشی مجرمان بار نخست با مجرمان پایدار و حرفه ای در زندان ها، شرایط مطلوبی برای دریافت آموزش های ارتکاب جرم را برای مجرمان بار نخست پدید آورده که نتیجه آن بازگشت تعداد قابل ملاحظه ای از زندانیان به زندان بوده است.
افتخاری تصریح کرد: واضح است که نشست ها، تعاملات و معاشرت های داخل زندان علاوه بر قبح زدایی اعمال مجرمانه برای سایر مجرمان، آنها را برای ارتکاب مجدد جرایم آماده می کند.
به گفته وی، اندیشمندان جرم شناسی معتقدند که خرده فرهنگ های بزهکاری، بستر مناسب را برای ارتکاب بزهکاری اعضای خود فراهم می سازد و از این رو باید بر تشکیل این چنین اجتماعاتی بویژه در داخل زندانها تمرکز و دقت کرد.
این قاضی دادگستری با بیان اینکه قانونگذاری کشورمان در مواد مختلف از قانون مجازات اسلامی و سایر مقررات موضوعه کشور بر حبس زدایی و مجازات های جایگزین حبس تاکید داشته است، با ذکر مثالی اظهار داشت: به طور مثال هر گاه مرتکب به موجب قانون مرتکب جرمی می شود، تا حد امکان و بنابر شرایط قانونی باید مجازات اجتماعی مانند محدودیت از برخی حقوق اجتماعی برای او در نظر گرفته شود.
وی افزود: اعطای مجازات های اجتماعی که فرد را در ورطه ای از محرومیت ها، انزوا و آزردگی روحی و روانی و حتی مالی قرار می دهد، اثرگذاری بیشتری دارد؛ هرچند شایسته است در این میان به نکات مهمی توجه کرد.

** مجازات اجتماعی منجر به برچسب اجتماعی نامناسب برای بزهکاران نباشد
افتخاری با ذکر مثالی ادامه داد: مثلا باید درنظر گرفت که مجازات اجتماعی منجر به برچسب اجتماعی نامناسب برای افراد بزهکار نباشد تا او را برای همیشه از حقوق دیگر اجتماعی مانند اشتغال محروم سازد؛ یا اینکه فرد را به سوی گروه های مجرمانه و خرده فرهنگ های بزهکار خارج از زندان سوق دهد.
مشاور معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه تاکید کرد، بلکه هدف غایی این مجازاتها را باید اصلاح وضعیت، حالت و شخصیت مجرمانه شکل گرفته در کیان افراد دانست.
افتخاری، این موضوع را در خصوص مجرمان حرفه ای نیز کاملا صادق دانست و گفت: چون استفاده به جا و مناسب از مجازات های جایگزین حبس در خصوص این افراد نیز فرصت بزه پروری و بزهکار آموزی در زندان را از آنها سلب و بلکه آنها را در شرایط نظارتی و امنیتی ویژه ای قرار می دهد که از هر حیث آثار مطلوب تری را برای جامعه به ارمغان خواهد آورد.
افتخاری تصریح کرد: تلاش اندیشمندان، محققان و مفسران جرم شناسی و جامعه شناسی جنایی، مبنی بر بیان اهمیت حبس زدایی، کیفر زدایی و توجه به بایسته های نظام عدالت ترمیمی، می تواند به مسئله مهم و خطیر پیشگیری از وقوع جرم کمک قابل توجهی می کند.
مدیر کل پیشگیری های قضایی قوه قضاییه یادآور شد، هرگاه به نکات اشاره شده در تدابیر قضایی و حاکمیتی توجه شود، می توان در آینده نزدیک شاهد کاهش چشمگیر جمعیت کیفری، آمار مجرمانه و پرونده های محاکم قضایی کشور بوده و این همانا خواسته و مطالبه به حق مقام معظم رهبری و ریاست عالیه قوه قضاییه است.