١١ درصد کودکان جهان، «کودک کار»اند

در سراسر جهان کار کودکان از مظاهر معمول است؛ کاری که ممکن است در ازای آن دستمزدی دریافت کنند یا نه و البته همیشه این کار برای کودکان طاقت‌فرسا و ناخوشایند نیست. درهرحال هنگامی که این کودکان برای انجام کار کذایی زیاده کوچک باشند یا این کار آنها را از رشد اجتماعی، جسمی، روانی و آموزش بازدارد، در دسته «کودکان کار» طبقه‌بندی می‌شوند. بیشترین میزان کودکان کار در صحرای آفریقا دیده می‌شوند. در کشورهایی که کمتر توسعه ‌یافته‌اند، از هر چهار کودک بین پنج تا ١٤ساله به کار مشغولند که این کار به شکلی مشخص به سلامت و رشد جسمی و اجتماعی آنها آسیب می‌رساند.

به نقل از روزنامه شرق، پیمان‌نامه‌های متعددی به مسئله کودکان کار می‌پردازند. یکی از این پیمان‌نامه‌ها، پیمان سازمان جهانی کار در این حوزه است. در این پیمان‌نامه کمترین سن برای پذیرفتن کودکان به‌عنوان کارگر مورد تأکید قرار گرفته است. در بخشی از این پیمان‌نامه در مورد اقدامات اولیه برای حذف شکل‌های ناخوشایند و سخت کار کودکان تأکید شده است. پیمان‌نامه سازمان ملل در مورد حقوق کودک نیز به فقر کودکان کار پرداخته است. کشورهایی که این پیمان‌نامه‌ها را امضا کرده‌اند موظفند آنچه در آنها آمده را در مورد کودکان کار در کشور خود رعایت کنند.
در حدود ١٣ درصد کودکان در کشورهای درحال‌توسعه، کودکان کار هستند. صحرای آفریقا بیشترین جمعیت کودکان کار را در خود جای داده است. آمارها حاکی از آن است که در حدود ٢٥ درصد کودکان بین چهار تا ١٥ساله این کشور به کار مشغولند. در شرق آسیا، ١٢ درصد کودکان بین چهار تا ١٥ساله، در رده کودکان کار قرار می‌گیرند. در منطقه اروپای‌مرکزی و شرقی، در حدود پنج‌درصد کودکان به کار اشتغال دارند. به نظر می‌رسد در فقیرترین کشورهای جهان، از هر چهار کودک، یکی در حال کار است.
به‌طور تقریبی در همه‌جای دنیا تفاوت جنسیتی در مورد کار کودکان وجود ندارد به این معنا که هم دختران و هم پسران به کار گمارده می‌شوند اما در مناطق خاورمیانه، آفریقای‌شمالی و آمریکای‌جنوبی شمار پسربچه‌هایی که کار می‌کنند، بیش از دختربچه‌هاست. البته باید این نکته را در نظر گرفت که در برخی از این مناطق به دلیل آنکه دختربچه‌ها به کارهای خانگی گمارده می‌شوند، کار دختران چندان قابل‌مشاهده نیست.
درحالی‌که تصور عمومی بر آن است که بیشترین تعداد کودکان کار در کارخانه‌ها کار می‌کنند، اما آمارها نشان می‌دهد بیشترین تعداد کودکان کار در بخش کشاورزی مشغولند. آمارهای سازمان جهانی کار حاکی از آن است که ٥٨,٦ درصد کودکان پنج تا ١٧ساله در زمین‌های کشاورزی کار می‌کنند. ٦.٩ درصد کودکان کار به کار خانگی اشتغال دارند و ٧.٢درصد آنها در بخش‌های صنعتی مانند معادن، کارخانجات و ساخت‌وساز به کار گمارده شده‌اند. ٢٥.٤درصد کودکان کار نیز به دست‌فروشی و کار در رستوران‌ها و بخش‌های حمل‌ونقل اشتغال دارند.
بیشترین تعداد کودکان کار در آسیا و اقیانوسیه دیده می‌شوند. آمارها نشان می‌دهد ٧٧,٧‌میلیون کودک در این مناطق به کار مشغولند. صحرای آفریقا با آماری در حدود ٢١ درصد کودک کار بین پنج تا ١٧ ساله، بیشترین شیوع کار کودک را به خود اختصاص داده است. گفته می‌شود از حدود ١٦٨‌میلیون کودک کار، ١٢‌میلیون آنها در کشورهایی با درآمد سرانه پایین یا متوسط زندگی می‌کنند.
١٠,٥‌میلیون‌نفر از کسانی که به کار خانگی اشتغال دارند، کودک هستند. نگرانی برای این کودکان از این بابت است که فعالیت آنها دیده نمی‌شود و به دشواری می‌توان آن را رصد کرد. اما به نظر می‌رسد کار این کودکان در اقتصاد منطقه‌ای‌شان تا حد زیادی تأثیرگذار است، بااین‌حال کارشناسان سازمان جهانی کار معتقدند این شیوه از کار، یکی از معضلات در راستای رشد کشورهای درحال‌توسعه است. آنها می‌گویند برای رشد اقتصادی این کشورها، نیروی کار متخصص و توانا لازم است که این کودکان به‌هیچ‌وجه نمی‌توانند مهارت‌های لازم را داشته باشند.