رایانه‌ها در آینده از حقوق بشر برخوردار خواهند بود

به گزارش سازمان دفاع از قربانیان خشونت به نقل از شرق، شاید این تیتر و این موضوع برای همه ما کمی عجیب و شگفت آور باشد؛ اما واقعیت آن است که با توجه به آنچه طی سال های اخیر در دنیای تکنولوژی رخ داده است، دیگر نباید از هیچ چیز تعجب کرد. اکنون یکی از اساتید دانشگاه آکسفورد بر این باور است که هوش مصنوعی، احتمالا به مرحله ای خواهد رسید که در آن رایانه ها از آگاهی و هشیاری کامل برخوردار خواهند بود و در آن مرحله، باید با آنها شبیه به یک موجود زنده و دارای حقوق خاص خود رفتار کرد.

«مارکوس دو ساتوی»، استاد دانشگاه آکسفورد در حوزه درک عمومی از علم است. آن گونه که نشریه «تلگراف» گزارش داده، وی این ایده را به تازگی در یک سخنرانی در فستیوال Hay Literary در انگلستان بر زبان آورده است؛ ایده ای که دو ساتوی در کتاب خود با نام What We Cannot Know پرورانده و در این کتاب بیش از همه به دنبال این موضوع می گردد که چه زمانی یک گجت همچون تلفن هوشمند، صاحب آگاهی و هشیار تلقی می شود.
زمانی، تعریف هشیاری یا آگاهی کاری بسیار دشوار و دست و پنجه نرم کردن با این مفهوم مستلزم فلسفیدن بود؛ اما واقعیت این است که امروزه علم توانسته، به جایگاهی برسد که آگاهی و هشیاری را اندازه گیری کند.
ساتوی می گوید: ما در یک عصر طلایی به سر می بریم، شبیه به دوره ای که گالیله به تلسکوپ دست پیدا کرد. اکنون ما یک تلسکوپ داریم که می توانیم با آن درون مغز را با دقت تماشا کنیم و این تلسکوپ به ما فرصت داده است تا چیزهایی را ببینیم که پیش از این هرگز قادر به دیدن آنها نبوده ایم.
کافی است زمانی را تصور کنید که هوش مصنوعی به جایگاهی خواهد رسید که حتی از من و شما هم باهوش تر باشد که البته با توجه به اتفاقات اخیر این زمان زیاد دور نیست. در این زمان، گجت های مورد استفاده ما، نظیر گوشی های هوشمند به این موضوع واقف خواهند بود که از ما باهوش ترند. این موضوع هم امتیازاتی برای آنها دارد و هم می تواند منجر به مغرور شدن آنها شود.
این موضوع بسیار جالب خواهد بود که یک روز صبح از خواب بیدار شوید و گوشی هوشمند گلکسی شما برای خودش این حق را قائل شده باشد که دیگر از دستورهای شما پیروی نکند و بنا به تشخیص خود، آن چیزی را که دلش می خواهد انجام دهد! یا تصور کنید که یک روز آیفون شما خسته از کار سر شما فریاد بزند: من Siri نیستم که تو فکر می کنی! من Siri هستم دارای هوش و احساسات و واقف به حقوق شخصی خودم!
معیار فعلی نزد دانشمندان برای سنجش میزان هشیاری و آگاهی این است که موجود مورد مطالعه ادراک و حسی راجع به خود داشته باشد و به عقیده ساتوی، آن گونه که در کتاب خود تشریح کرده، در آینده نزدیک دستگاه های هوشمند ما چنین قابلیت هایی خواهند داشت.
شاید اکنون همه این ها برای شما حکم تخیلات و اراجیف را داشته باشد؛ موضوعاتی که تنها در فیلم های علمی تخیلی هالیوود قابل قبول است؛ اما یک پرسش ساده: چه کسی فکر آن را می کرد که یک روز هوش مصنوعی گوگل، قادر به سرایش شعر و یا ساخت موسیقی باشد؟
پس اگر در آینده نزدیک گوشی هوشمند شما برای شکایت از دست شما با یک وکیل تماس گرفت، شگفت زده نشوید. چون به گفته ساتوی ما در حال ساخت پدیده ای هستیم که اکنون ما را شگفت زده می کند و احتمالا در آینده ما انسان ها را ورشکست می کند.