خنده های تلخ ازدواج های کودکانه

به گزارش ایرنا، در ماده 1041 جلد دوم قانون مدنی ایران مصوب سال 1313سن ازدواج دختران و پسران در دهه های مختلف تغییراتی صورت گرفته اما در دهه اخیر این قانون هیچ تغییری نداشته است.
در سال 1313 قانون گذار حداقل سن ازدواج برای دختران را 15 سال تمام شمسی و برای پسران 18 سال تمام شمسی در نظر گرفته بود.
در همان قانون با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی آن زمان ایران، تدابیری اندیشیده شده بود که در شرایط استثنایی، دختران 13 ساله و پسران 15 ساله نیز قادر به ازدواج باشند.
در اواخر دهه 40 شمسی تلاش هایی صورت گرفت تا برخی از قوانین ایران پیرامون مسائل خانواده تغییر یابد که این تلاش ها منجر به تصویب قانون حمایت از خانواده در سال 1346 گردید اما در این قانون سن ازدواج تغییری نیافت.
در سال 1353 نیز قانونی دیگر با همان عنوان 'قانون حمایت از خانواده' تصویب شد و حداقل سن ازدواج در ایران را به صورت چشمگیری افزایش داد و تمامی قوانین مغایر با خود را نیز منسوخ اعلام کرد.
در این قانون، حداقل سن ازدواج برای دختران 18 سال تمام شمسی و برای پسران 20 سال تمام شمسی در نظر گرفته شد و تنها استثنائی که برای دختران قائل شد در شرایطی خاص دادگاه ها مجاز دانسته شدند تا به دخترانی که به 15 سال تمام شمسی رسیده اند، اجازه ی ازدواج دهند.
در این قانون هیچ استثنایی برای پسران در نظر گرفته نشده بود و شاید بتوان گفت از این منظر قانون گذاران آن زمان به بافت مناطق روستایی ایران در دهه ی 50 توجه چندانی نکرده بودند.
در سال 1361 بار دیگر قانون گذاران اقدام به تغییر ماده 1041 قانون مدنی نموده و ناگهان حداقل سن ازدواج را از 18 و 20 سال تمام شمسی به 9 و 15 سال تمام شمسی کاهش دادند.
این اقدام آنان از دید برخی حقوقدانان و فعالان اجتماعی، اقدامی شتابزده و مغایر با قانون مدنی بود و پس ازآن سن ازدواج دختران به 13 سال تمام شمسی و سن ازدواج پسران به 15 سال تمام شمسی تبدیل شد.
در واقع حداقل سن ازدواج برای دختران افزایش قابل ملاحظه ای یافت ولی برای پسران تغییر چندانی نداشت.
البته باید به این نکته ی مهم توجه داشت که در سال 1381 ازدواج اطفال زیر 13 و 15 سال به کلی منع نشد بلکه قانون گذاران برای تامین نظر شورای محترم نگهبان، متن ماده را این چنین تنظیم نمودند:' عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن 13 سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به 15 سال تمام شمسی منوط است به اذن ولیّ، به شرط رعایت مصلحت و با تشخیص دادگاه صالح.'
همان طور که ملاحظه می شود در حال حاضر با سه شرط می توان دختران و پسران زیر 13 و 15 سال را آماده ازدواج دانست، امری که از دید بسیاری از صاحب نظران غیر منطقی است.
این سه شرط عبارتند از: اذن ولیّ طفل، رعایت مصلحت طفل و تشخیص دادگاه،که در واقع در سال 1381 قانون گذار به نوعی به قانون سال 1313 باز گشته و دامنه شمول استثنایی موجود در آن زمان در خصوص ازدواج اطفال را، وسیع تر نیز کرده است.
از سال 1381 تا کنون ماده 1041 قانون مدنی بدون تغییر باقی مانده است و این در حالیست که جامعه ی ایران در یک دهه ی گذشته شاهد تغییرات قابل ملاحظه ای بوده است.
در کشوری که میانگین حداقل سن ازدواج در پسران و دختران آن به ترتیب به بیش از 26 و 23 سال رسیده است، به نظر می رسد حداقل سن قانونی ازدواج باید تغییر پیدا کند.
اما ازدواج های زود هنگام و زیر سن قانونی این روزها در برخی مناطق توسعه نیافته کشور به یک معضل تبدیل شده است.
مدرس مرکز طراحی زندگی سالم دانشگاه شهرکرد با اشاره به مشکلات پیش روی ازدواج های دختران و پسران زیر18سال در کشور به عنوان یک معضل و زنگ خطری برای ادامه زندگی این گروه سنی گفت: براساس مباحث روان شناسی ازدواج زیر 18ساله ها ازدواجی زود هنگام است.
دکتر محمد ربیعی ،به اعتقاد سنتی در زمینه اینکه فردی که به سن بلوغ رسیده و تمایل به جنس مخالف پیدا می کند باید ازادواج کند، افزود:ازدواج های زود هنگام زیر 18سال علاوه بر مشکلات عاطفی، مشکلات جسمی و خانوادگی را نیز برای زوجین به وجود می آورد.
به گفته وی، ازدواج های به سه دسته زودهنگام، دیرهنگام و به هنگام تقسیم می شود که در ازدواج های زودهنگام سن دخترزیر 18تا 20سال و پسر22تا 23سال است و برای مناطق و فرهنگ های مختلف متفاوت است.
رئیس مشاوره‌ دانشگاه شهرکرد افزود:ازدواج های گروه سنی 22تا 28 سال برای دختران و پسران ازدواج های به هنگام و ازدواج های بالای 28تا 30 سال ازدواج های دیر هنگام است.
ربیعی اظهار داشت: در ازدواج های زود هنگام بیشتر افراد براساس عواطف و هیجان ها، شریک زندگی خود را انتخاب و ازدواج می کنند و یا براساس فشارهای خانواده ها و برخی سنت های نامتعارف در بین خانواده ها ازدواج می کنند که این ازدواج ها مشکلات زیادی را برای زوجین بوجود می آورد.
به گفته وی،در ازدواج های زود هنگام که براساس عواطف و هیجانات است پس از گذشت چندین ماه و یا چندین سال این عواطف و هیجانات فروکش کرده و روی دیگر زندگی نمایان می شود که بیشتر این ازدواج ها منجر به بروز مشکلات و از هم پاشیدگی است.
وی گفت: در ازدواج زودهنگام ممکن است، بعد از ازدواج به دلیل رشد عقلی و فکری، تفکر و برداشت از زندگی مشترک و همچنین ملاک انتخاب همسر، موجب بروز مشکلات جدیدی در زندگی زوجین شود.
رئیس مرکز مشاوره طراحی زندگی گفت: در این ازدواج ها که جنبه هیجانی و نیازهای جنسی بر عقل و منطق غلبه دارد، بعد از ازدواج به دلیل کاهش نیازهای جنسی و فروکش کردن هیجانات عاطفی، جنبه های عاطفی شناختی و تمایزات افزایش پیدا کرده و این امر زمینه شکست در زندگی را افزایش می دهد.
وی، با اشاره به اینکه بهترین گروه سنی ازدواج 22تا 28سال است افزود: دراین گروه سنی هیجانات اولیه و احساسات فروکش کرده و انسان از نظر عقلی، فکری، جسمی آمادگی لازم برای زندگی مشترک را دارد.
ربیعی افزود: در ازدواج های به هنگام هیجانات وعواطف و احساسات فروکش کرده و انتخاب همسر براساس عقل، تفکر و استدلال است.
به گفته وی، در ازدواج های دیرهنگام نیز افراد به مسایل ریز خیلی توجه کرده و همین امر باعث می شودکه ازدواج خیلی سخت صورت گیرد.
ربیعی به برگزاری دوره های آموزش مهارتهای زندگی برای جوانان در شرف ازدواج اشاره کرد و گفت: برگزاری دوره های آموزش قبل از ازدواج در زمینه همسریابی و آمادگی برای انتخاب همسر نیز در استان با همکاری ادارات درگیر با این گروه سنی از جمله ورزش و جوانان، سپاه و بسیج، آموزش و پرورش ضروری است.
استاد دانشگاه و مدرس دوره های آموزش مهارت های زندگی در چهارمحال وبختیاری نیز گفت:سن طلایی ازدواج در بین جوانان، 18 تا 25 سال برای دختران و 25تا 30سال برای پسران است.
فرزاد رحیمی افزود: هم اکنون سن طلایی ازدواج در کشور و استان بالا رفته به طوری که برای دختران به 25سال به بالا و برای پسران به 30تا 35 سال رسیده است.
وی با اشاره به اینکه لازمه ازدواج و زندگی مشترک ایجاد پختگی و یا بلوغ اقتصادی، اجتماعی، فردی و شرایط جسمی است ، افزود: قبل از ایجاد این پختگی و بلوغ اگر ازدواجی صورت گیرد، ناامنی در زندگی افراد به وجود می آورد.
رحیمی افزود:هم اکنون یکی از دلایل بالا رفتن آمار ایجاد ناسازگاری در بین خانواده ها به دلیل ازدواج ناآگاهانه است.
به گفته وی، ازدواج ناآگاهانه فقط مختص گروه سنی زیر 18 سال نیست، بلکه در ازدواج های بهنگام و دیرهنگام نیز این ازدواج انجام می شود.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان چهارمحال وبختیاری افزود::گروه سنی زیر 18سال به عنوان گروه سنی نوجوان و جوان است که افراد در این گروه سنی سیر تکاملی خود را طی می کنند.
رحیمی اظهار داشت:در این گروه سنی به دلیل بی بهره گی از مهارت های زندگی و همچنین ناتوانی در رویارویی با موقعیت ها و مشکلات زندگی زناشویی با آسیب های فراوان مواجه می شوند.
به گفته وی، این ازدواج ها که برخی به دلیل مشکلات مالی و اقتصادی خانوادها، برخی به دلیل تمایل وخواسته خود زوجین رخ می دهد با مشکلات و ناهنجاری هایی مواجه می شود.
مدیرکل ثبت احوال استان چهارمحال وبختیاری نیز گفت:در سه ماهه نخست امسال دو هزار و 387 واقعه ازدواج در این استان ثبت شده و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که دو هزار و 624 واقعه بوده، 9 درصد کاهش داشته است.
محمدعلی رفیع پور به ثبت 9 هزار و780 واقعه ازدواج طی سال گذشته در این استان اشاره کرد و گفت: این آمار در مقایسه با سال 1393 معادل 3.3درصد کاهش داشته است.
وی اظهار داشت: در سه ماهه نخست سالجاری 255 واقعه طلاق در استان ثبت شد و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که 319 واقعه بود، 20 و یک دهم درصد کاهش داشته است.
وی تصریح کرد: در سال گذشته یک هزار و 319 واقعه طلاق در چهارمحال و بختیاری ثبت شد که در مقایسه با سال 1393 معادل 6 دهم درصد افزایش نشان می دهد.
رفیع پور افزود: در سه ماهه نخست سالجاری، میانگین سن ازدواج زوج های این استان 28.4 سال و در مدت مشابه سال گذشته 28.5سال بوده است.
به گفته وی ،سال گذشته 9هزار و 780واقعه ازدواج در استان به ثبت رسیدکه از این تعدادهشت هزار و 75واقعه مربوط به ثبت ازدواج در مناطق شهری و تعداد یکهزار و 705واقعه مربوط به ازدواج در مناطق روستایی می باشد.
وی گفت: سال گذشته یکهزار و 319واقعه طلاق در استان به ثبت رسیده است که از این تعداد یکهزار و 189واقعه مربوط به نقاط شهری و تعداد 130 واقعه مربوط به نقاط روستایی می باشد.
مدیرکل ثبت احوال استان گفت:بیشترین درصد ازدواج ثبت شده سال گذشته مربوط به مردان گروه سنی 25تا 29سال بود که دراین مدت چهارهزار 198ازدواج صورت گرفته و 42 درصد ازدواج مردان در این گروه سنی بوده است.
به گفته وی، کمترین درصد ازدواج مردان متعلق به گروه سنی کمتر از 15 سال با چهار واقعه ازدواج چهار دهم درصد بوده است.
وی اظهار کرد: بیشترین درصد ازدواج ثبت شده زوجه مربوط به زنان گروه سنی 20 تا 24 سال 34.91 درصد بوده است.
وی گفت: در این گروه سنی سه هزار و414واقعه ازدواج ثبت شده است.
به گفته وی، در گروه سنی زیر 15سال ازدواج دختران 292واقعه بود که 2.99درصد ازدواج های دختران در استان است.
رفیع پور اظهار داشت: در گروه سنی 15 تا 19 سال نیز 2.20درصد ازدواج ها پسران با 214واقعه و دختران نیز با 28.55درصد دوهزار و 792درصد ثبت شده است.
وی، میانگین طول مدت زندگی مشترک دراستان را 7.20سال عنوان کرد وگفت: این میانگین در نقاط شهری 7.42سال و روستایی5.20سال بوده است.
به گفته وی ،14.8درصد زوجین در استان وام زندگی کمتر از یکسال داشتند و 58.6درصد طلاق ها مربوط به پنج سال اول زندگی بوده است.
به گزارش ایرنا، با آگاهی بخشی رسانه ای می توان از بروز ازدواج های زودهنگام در مناطق کمتر توسعه جلوگیری کرد و ازدواج آسان و به هنگام را ترویج داد.