جامعه سالم با رعایت حقوق کودکان

به گزارش ایرنا، حقوق خردسالان به خاطر وضعیت و ناتوانی جسمی بیشتر از سایر افراد در معرض تهدید است و به همین دلیل وضع قوانین و مقررات در حمایت از آنان یک ضرورت محسوب می شود.
حقوق کودکان می تواند در تمام اشکال جامعه از جمله خانواده مورد تهدید قرار گیرد. مهمترین کانون حمایت کودکان، خانواده است و چنانچه خردسالان در این مکان احساس امنیت و آرامش نکنند نسلی فاقد اعتماد به نفس کافی ببار آمده و در آینده در برابر مصائب و مشکلات ضعیف و ناتوان نشان خواهند داد.
کودکان در همه جوامع از حقوق متناسب با شرایط آن جامعه برخوردارند اما این حقوق در برخی جوامع و مناطق نادیده گرفته می شود که این مساله صدمات فراوانی به آنان وارد می کند.
اسلام نسبت به رعایت حقوق کودکان تاکید فراوانی دارد و از مسلمانان می خواهد این حقوق را در هر شرایطی برای آنان تامین کنند.
انتخاب نام نیکو، تغذیه مناسب، حق تحصیل و تفریح، پرهیز از خشونت جسمی و روحی علیه کودک و احترام به حقوق کودکان از جمله حقوق کودک است که در اسلام به آن تاکید شده است.
امسال شعار هفته ملی کودک در ایران«کودک، نیایش و مهر» نامگذاری شده است. با توجه به نقش مهم کودکان به عنوان نسل آینده و لزوم شناخت صحیح از وضعیت کودکان در جامعه، ایرنا در گفت و گو با کارشناسان از دو منظر حقوقی و روانشناختی به موضوع کودک پرداخته است.
دکتر حسین احمدی نیاز حقوقدان و وکیل دادگستری از دیدگاه حقوقی به موضوع حقوق کودک می پردازند و دکتر مهدی اسماعیل تبار روانشناس فرهنگی از دیدگاه روانشناسی و مشاوره به وضعیت کودکان را مورد بررسی قرار می دهند.
در گفت و گوی خبرنگار اجتماعی ایرنا با احمدی نیاز درباره مقوله حقوق کودک، وی با اشاره به همایش شیرخوارگان حسینی، می گوید: امام حسین علیه السلام آزادگی و حریت را سرلوحه خود قرار داده بودند و رفتار ایشان با کودکان باید مورد توجه قرار گیرد؛ ضمن اینکه رفتار حضرت محمد (ص) نیز در برخورد با کودکان قابل تامل و ارزشمند است و در آموزه های دینی نیز به لزوم توجه به حقوق کودک تاکید شده است.

** سند ملی حقوق کودک در حال تدوین است
احمدی نیاز می گوید: در ایران کنوانسیون حقوق کودک پذیرفته شده است و در قوانین و مقرارات هم روز به روز موفقیت های خوبی بدست آمده است. همچنین سند ملی حقوق کودک در حال تدوین است. اما نظام حقوق کودک در ایران بیشتر جنبه تنبیهی دارد تا ارشادی و این موضوع مهمی است که باید بازنگری و اصلاح شود. به طوری که متاسفانه زندان کودکان و کانون های اصلاح و تربیت درمانگر نیست و و بازپروری کودکان بزه دیده باید به درستی انجام شود.
وی در ادامه اظهار می کند: متاسفانه هنوز مشکل کودکان کار، کودکان پناهنده، کودکان طلاق و کودکان آسیب دیده همچنان باقی است و در این زمینه ها نیز باید اقدامات موثر انجام شود.

**درک دنیای کودکانه بچه ها مهم است
احمدی نیاز می افزاید: کودکان ما در جامعه حق بازی کردن، شادی کردن و کودکانه رفتار کردن دارند و والدین نباید انتظار داشته باشند که کودکان مثل بزرگترها فکر کنند، رفتار کنند و عمل کنند. بنابراین درک دنیای کودکانه بچه ها مهم است. این در حالی است که متاسفانه جامعه ما در حال حاضر به علت آسیب های اجتماعی، ناهنجاری های موجود و مشکلات اقتصادی ظلم و ستم مضاعفی در حق کودکان صورت می گیرد.
وی بیان می دارد: بر اساس بررسی های موجود، بسیاری از آلام و دردهایی که در جامعه وجود دارد ریشه در دوران کودکی افراد دارد. و این مشکلات بلافاصله به کودکان جامعه نیز منتقل می شود. و در واقع این گردش مشکلات و آسیب ها از این طریق ادامه می یابد.

**باید فاصله بین نسلی را به حداقل رساند
احمدی نیاز با بیان اینکه والدین باید انسانیت را به کودکان خود بیاموزند، می گوید: در حال حاضر افراد با نقش های اجتماعی که دارند با کودکان برخورد می کنند. فاصله بین والدین و کودک به دلیل عدم درک بزرگترها از نیازها و شرایط دنیای کودکانه است و هر قدر فاصله میان کودکان و والدین بیشتر باشد، آسیب های بیشتری برای کودک بوجود خواهد آمد. لذا باید کودکان را فهمید و درک کرد و شعور کودکی را آموخت و فاصله بین نسلی را به حداقل رساند.
احمدی نیاز معتقد است: والدین باید استانداردها و ملاک ها و معیارهای صحیح زندگی را به کودکان بیاموزیم. معیارهایی که در کنوانسیون حقوق کودک ذکر شده است و یکی از حقوق کودکان بر والدین تربیت صحیح است و این مسئله مهمی است که باید به درستی صورت بگیرد.
وی می افزاید: مهمترین گام در جهت احقاق حقوق کودکان برگزاری همایش ها و کنفرانس ها، فعالیت نهادهای مدنی، تدوین و اصلاح قوانین مربوط به کودک، شکل گیری رشته های آکادمیک و علمی در مورد کودکان است.

**فرهنگ عاشورایی باید به درستی به نسل های بعدی منتقل شود.
مهدی اسماعیل تبار، روانشناس فرهنگی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا در مورد کودکان می گوید: در واقعه عاشورا جدایی کودک از آغوش مادر حاوی پیام های اخلاقی بسیاری است و معصومیت کودکانه که نماد آرامش و صلح می تواند باشد نیز رحم نمی شود، همچنان که امروز هم این نوع اقدامات وجود دارد و کودک که نمادی از آینده و تمامی عناصر مثبت است مورد تعرض قرار می گیرد. و هر دنیا هر روز شاهد ظلم و ستمی است که نسبت به کودکان در یمن و بحرین و سوریه و فلسطین روا داشته می شود.
وی می افزاید: واقعه عاشورا براساس کرامت های انسانی شکل گرفته و فرهنگ عاشورایی باید به درستی به نسل های بعدی منتقل شود.
اسماعیل تبار با اشاره به اهمیت دوران کودکی در نظریات مختلف روانشناسی می گوید: همه روانشناسان در مورد تاثیرگذاری دوران کودکی اجماع نظر دارند و معتقدند که بسیاری از مشکلات و آلام بشری در زندگی، ریشه در دوران کودکی آنها دارد.
وی بیان می کند: اقتضای دنیای کودکی پاکی، معصومیت، شاد بودن، کینه نداشتن، نشاط، سرزندگی و امید به آینده است و شناخت صحیح از نیازهای کودک امروز بسیار مهم است چرا که کودک امروز با کودک نسل های پیش تفاوت های زیادی دارد.
اسماعیل تبار می گوید: وقتی صحبت از سلامت می شود تنها به بعد سلامت جسمی پرداخته می شود و در این میان هم به حوزه های ظاهری بیشتر توجه می شود مانند سلامت تناسب اندام، پوست و مو ولی سلامت ذهن و روان کمتر مورد توجه قرار می گیرد. و در مورد کودکان همانطور که به نیازهای اولیه کودکان توجه می شود، باید به اندیشه و خرد آنها نیز توجه شود.
این روانشناس ادامه می دهد: والدین از سنین پایین کودکان را با تبلت، گوشی های هوشمند و بازی های رایانه ای سرگرم می کنند. که این مسئله باعث افزایش پرخاشگری و انزواطلبی در کودکان شده است و درپی آن، فرزندسالاری به عنوان چالش در بسیاری از خانواده ها بروز پیدا کرده است.
وی می گوید: ارتقای سواد رسانه ای والدین به ویژه مادران به عنوان افرادی که نقش اولیه در تربیت فرزندان دارند بسیار مهم است و والدین باید استفاده صحیح از وسایل ارتباط جمعی و فناوری های نوین ارتباطی را به فرزندان خود بیاموزند.

**برای تربیت فرزندان وقت بگذارند.
اسماعیل تبار معتقد است که وقت گذاشتن و اختصاص دادن زمان به کودکان در خانواده ها از نکات کلیدی در تربیت و پرورش کودکان است و می گوید: متاسفانه والدین به دلیل گرفتاری ها و مشکلاتی که دارند، معمولا زمانی را برای در خانواده بودن نمی گذارند.
این روانشناس پیشنهاد می دهد: برای شناخت و درک بهتر نیازهای کودک، باید افراد بزرگسال کودک دورن خود را بشناسند و به آن رجوع کنند.

** ضرورت رسیدگی به حقوق کودکان
کودکان امروز آینده سازان فردا هستند و هر جامعه ای برای رشد و تعالی باید به پرورش این گروه سنی توجه ویژه داشته باشد از این رو رسیدگی به وضعیت حقوق کودکان یک ضرورت انکارناپذیر است.
کودکان سالم جامعه سالم را می سازند و چنانچه به این اصل خدشه وارد شود جامعه از سلامت و آرامش فاصله خواهد گرفت و در این وضعیت کودکان نخستین قربانیان جامعه خواهند بود.
در سال 1946 بعد از جنگ جهانی دوم در اروپا، مجمع عمومی سازمان ملل به منظور حمایت از کودکان، انجمن بین المللی ویژه کودکان سازمان ملل را ایجاد کرد و در سال 1953، یونیسف به عنوان یکی از بخش های دائمی سازمان ملل متحد تشکیل شد و روز 8 اکتبر روز جهانی کودک نامگذاری شد. در ایران نیز همه ساله با شروع روز جهانی کودک هفته ملی کودک آغاز می شود. هفته ملی کودک از 8 اکتبر ( شنبه 17 مهر) آغاز و تا جمعه (23 مهرماه) ادامه دارد.