پژوهش‌های اعتیاد دانش‌آموزی نداریم

حمید صرامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری‌ها، نسبت به افزایش قابل توجه مصرف ماری جوانا در میان نوجوانان و جوانان هشدار داده و گفته است: تمرکز و هماهنگی دستگاه‌ها در اثربخشی اقدامات مؤثر است اما با وجود این موفقیت، متأسفانه دغدغه اخیر کشور مصرف ماده گل، ماری‌جوانا و حشیش در میان نوجوانان و جوانان است و انتظار می‌رود دستگاه‌های اطلاعاتی، انتظامی و قضایی همان‌طور که درباره ماده شیشه، توانستند مصرف این ماده را کنترل کنند و قیمت این ماده از 5 میلیون تومان برای هر کیلو به 51 میلیون تومان رسید، اقدامی عاجل و جدی درباره گل، حشیش و ماری‌جوانا نیز انجام دهند. مسئولان حوزه مبارزه با مواد مخدر در حالی مدام از افزایش گرایش نوجوانان و جوانان به ماری‌جوانا و گل هشدار می‌دهند که هنوز هیچ آمار رسمی و غیر‌رسمی درباره اعتیاد نوجوانان به این ماده مخدر وجود ندارد. کارشناسان حوزه آسیب‌های اجتماعی معتقدند، تعریف اعتیاد دانش‌آموزی از دیدگاه آموزش و پرورش همان است که از 20 سال پیش مطرح شده است. یعنی باید یک دانش‌آموز حتماً وافور یا پایپ به دست به مدرسه برود تا به او معتاد اطلاق کنند. آنها یک نظر واحد دارند؛ اینکه مصرف‌کنندگان حشیش، گل و ماری جوانا همگی معتاد حساب می‌شوند و اتفاقاً هم خطرناک‌تر هستند ولی هیچ آمار رسمی و غیر رسمی از تعداد دانش‌آموز مصرف‌کننده نداریم چرا که درهای پژوهش‌های اعتیاد دانش‌آموزی به روی پژوهشگران بسته است. بنابراین در چنین شرایطی و با نداشتن آمار با وهم و خیال نمی‌توان برای اعتیاد دانش‌آموزی برنامه‌ریزی کرد. پژوهشگران البته این سؤال مشترک را هم مطرح می‌کنند که چرا ما آمار دقیق اعتیاد دانش‌آموزی را نداریم و چگونه می‌خواهیم برای مقابله با آن برنامه‌ریزی کنیم؟ ماری جوانا از خانواده گیاهی به نام کانابیس یا شاهدانه است که پدربزرگ آن حشیش، پدرش گراس و نوه‌اش گل است. یعنی نسل جدید آن را به نام گل می‌شناسند. میلاد مشایخی کارشناس آسیب‌های اجتماعی از رویکرد مقابله‌ای دستگاه‌های قضایی با مصرف ماری جوانا، گل و حشیش در بین نوجوانان و جوانان انتقاد می‌کند. او معتقد است، بزرگ‌ترین معضل ما شناخت ماری جوانا است که در کشور ما به نام «گل» مصرف می‌شود. به عبارتی چیزی به نام ماری جوانا در کشور نداریم. گل را می‌کشند و به آن ماری جوانا می‌گویند. در فضای مجازی هم به «وید» یا بنگ معروف است‌.بنابراین ماری جوانا جزو مواد دروازه‌ای اعتیاد است‌.یعنی فرد با مصرف این ماده وارد دروازه اعتیاد می‌شود.
او درباره اینکه چرا آماری از تعداد مصرف‌کنندگان ماری‌جوانا در کشور نداریم، پاسخ می‌دهد: آمارهای اعتیاد مربوط به مواد پایه‌ای مانند شیشه و هروئین است که نیاز به درمان دارد. چون کسی برای درمان گل یا ماری جوانا اقدام نمی‌کند‌.آمار مشخصی از تعداد مصرف‌کننده‌ها نداریم. با این حال نرخ میزان شیوع اعتیاد در مدارس بشدت رو به افزایش است و به اعتقاد آموزش و پرورش فرد معتاد باید علائم خماری و نشئگی نشان دهد. در حالی که این علائم در مصرف‌کنندگان ماری جوانا بسیار کم است. مشایخی به نکته دیگری اشاره می‌کند: «با این شیوع مصرف شیشه در کشور باید گفت که کسی مستقیم از مصرف شیشه شروع نکرده و از ماده دروازه‌ای شروع کرده است. گل و شیشه جزو گروه مواد محرک طبقه‌بندی می‌شوند به این خاطر کسانی که شیشه می‌کشند معمولاً تجربه مصرف گل را هم داشته‌اند.» به گفته این کارشناس آسیب‌های اجتماعی، مخاطب اصلی مواد دروازه‌ای مثل گل افراد 12 تا 19 ساله هستند. گل برای این گروه جذابیت‌هایی دارد. از جمله فرم کشیدن، وسیله مصرف، قیمت ارزان، نداشتن قبح شدید اجتماعی اعتیاد، احساس شادی کاذب و قطع ارتباط با آینده که در روان فرد مصرف‌کننده لذت بخش است. بنابراین چرخه قاچاق همه تبلیغاتش را به‌ کار می‌گیرد تا ماری جوانا و گل را در این سن به فروش برساند.
اما معضل بعدی و مهم نحوه مقابله با ماری جوانا است. مشایخی تأکید کرد که با ماده‌ای مثل شیشه تاکنون نتوانسته‌ایم مقابله کنیم.بهترین راهکار در این باره کاهش تقاضا است. در شرایطی که ماری جوانا در کشور خودمان تولید می‌شود چطور همه تکالیف را گردن مقابله بیندازیم؟ وقتی کاشت شاهدانه در آپارتمان منع قانونی ندارد چگونه قوه قضائیه و پلیس می‌تواند با این مواد مقابله کند؟

منبع: فریبا خان احمدی، روزنامه ایران