«123» صدای یاری رسان کودکانه با تلفن

برخی مطالعات، نشان دهنده آن است که کودکان همنوایی بیشتری با همسالان خود دارند و هنگام وقوع مشکلات، بیشتر از همدلی و حتی مشاوره همسالان خود تاثیر می پذیرند و همین مساله موجب شده تا برخی کشورهای پیشرفته از کودکان در ارائه خدمات ویژه به همسالان خود استفاده کنند.  خط تلفن 123 اورژانس اجتماعی نیز سالهاست که در ایران فعالیت دارد و مردم می توانند موارد کودک آزاری را به آن گزارش دهند اما برخی از صاحبنظران حوزه اجتماعی کشور بر این باورند که این خدمات کافی نیست و لازم است که یک خط ویژه تلفنی برای کودکان راه اندازی شود که حتی پرسنل آن را کودکان تشکیل دهند. یکی از خدماتی که از طریق این خطوط تلفنی می تواند به کودکان ارائه شود، شنیده شدن دردهای آنان از طریق همسالان است؛ همسالانی که از مهارت همدلی بالایی برخوردارند.

مهارت همدلی یعنی اینکه فرد بتواند زندگی دیگران را حتی زمانی که در آن شرایط قرار ندارد، درک کند و قدرت همدلی کودکان با همسالان می تواند اثربخشی فزاینده ای داشته باشد. از سوی دیگر ، مشاوره تلفنی ، راهی ایده آل برای بسیاری از افراد به ویژه کودکانی است که دسترسی آنان در شرایط بحرانی به مشاور ، کم است یا اینکه می خواهند مشکلاتشان به هر دلیل محرمانه باقی بماند چراکه قادر نیستند به صورت چهره به چهره مشکلات خود را بیان کنند یا اینکه نمی دانند مشکلات را باید با چه کسانی در میان بگذارند.

**خط کودکان در ایران نداریم
معاون اجتماعی بهزیستی استان تهران می گوید: ما در ایران 'خط کودکان' نداریم. در بسیاری از کشورهای دنیا، خط کودکان وجود دارد و مشاوره کودکان انجام می شود. احمد خاکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می افزاید: خط کودکان به آن معنا است که همسالان یا مشاوران همتا به کودکان مشاوره دهند چون قدرت آموزشی همسالان نسبت به یکدیگر خیلی بالاتر است و همسالان برای یکدیگر جاذبه ایجاد می کنند.
وی تاکید می کند: امروزه یادگیری همسالان از یکدیگر، خیلی مطرح است. ما باید حتما در این زمینه اقدامی انجام دهیم و بهزیستی استان تهران این آمادگی را دارد که با همکاری سازمان های مردم نهاد، چنین خط مشاوره ای برای کودکان ، راه اندازی کند.

**غیرحرفه ای ها بهتر کار می کنند!
مشاوره کودکان از سوی همسالان البته با نقدهایی نیز روبرو است بطورمثال این سئوال مطرح می شود که آیا کودکان که مشاور حرفه ای نیستند می توانند ، مشاوران خوبی باشند یا اینکه مهم ترین تجربه بین المللی در این زمینه چیست. کارشناس مسئول امور آسیب دیدگان بهزیستی استان تهران در این باره می گوید: اطلاعات در خط کودکان یا از طریق حرفه ای ها یا غیرحرفه ای ها ارائه می شود که در دنیا این دو دسته با یکدیگر کار می کنند و بسیاری از خطوط کودکان childline در دنیا توسط افراد غیرمتخصص اداره می شود، البته سوپروایزرها بر کار آنان نظارت دارند.
سعید نوروزی می افزاید: تجربه نشان داده است که غیرمتخصص ها مداخلات بهتری انجام می دهند چون اسیر تئوری ها نیستند و همدلی بیشتری دارند و دغدغه کار دارند . وی ادامه می دهد: مداخلات غیرمتخصص ها در مقایسه با حرفه ای ها سودمندتر هم هست. بخش عمده ای از افراد در دنیا که در این زمینه کار می کنند غیرحرفه ای ها هستند. به گفته وی، گروه های همتا در زمینه های دیگر مانند خودکشی نیز وجود دارد که بخشی از بهبودی آنها مستلزم کمک به دیگران است. کارشناس مسئول امور آسیب دیدگان بهزیستی استان تهران در پاسخ به این شائبه که آیا کودکانی که در خط کودکان، کار می کنند، کودکان کار نمی شوند، می گوید:زمانی به کودکی ، 'کودک کار' گفته می شود که کار آنها ، اولیت های زندگی و تحصیلی آنان را کنار بگذارد. نوروزی یادآور می شود: در برنامه های ایدز برنامه یونیسف از مشاوره های همسالان استفاده می کنند.

**ضرورت استفاده از افراد داوطلب در موارد کودک آزاری
کارشناس مسئول امور آسیب دیدگان بهزیستی استان تهران در ادامه به ضرورت استفاده از افراد داوطلب در موارد کودک آزاری اشاره می کند و می گوید: کودکان در موضوع کودک آزاری، سه دسته می شوند، یا آزار دیدند یا در حال آزار هستند یا در معرض خطر آزار قرار دارند که این موارد، جمعیت مخاطب ما را زیاد می کند. نوروزی می افزاید: این مساله مستلزم این است که مداخلات ما زیاد شود و زیاد شدن مداخلات ، مستلزم این است که مداخله گرهای زیادی، وجود داشته باشند. وی ادامه می دهد: در حال حاضر ، مداخله درکودک آزاری ، هم از نظر بودجه و مسائلی از این دست ، بودجه های زیادی می طلبد و مستلزم این است که سازمان های متولی به این فکر بیفتند که از افراد داوطلب برای انواع مداخلات استفاده کنند.
وی اضافه می کند: بایدخط هات لاین hotline طراحی کنیم که افراد داوطلب پشت این خط ها باشند، چون افراد پشت خط نمی خواهند درمان کنند بلکه کار آنها کاهش تنش، خبرگیری و ارجاع است پس نیازی به مدارک لیسانس و فوق لیسانس روانشناسی ندارند. کارشناس مسئول امور آسیب دیدگان بهزیستی استان تهران می گوید: به همین دلیل بهترین گزینه برای افراد شاغل در خط های ویژه مانند همه جای دنیا، افراد داوطلب است. اتفاقا این افراد در بسیاری از جاها نیز کارآمدی بیشتری دارند. نوروزی می افزاید: پیشنهاد می کنم که این خط هرچه زودتر در کشور راه اندازی شود ، هم احتمال بروز کودک آزاری کمتر می شود و هم وصل شدن کودکان به درمان های متعارف بیشتر می شود و از سوی دیگر باری از لحاظ مالی از دوش دولت برداشته می شود.

منبع: خبرگزاری ایرنا

عکس: ایرنا