بخش بزرگی از قلب من در ایران خواهد ماند

دهلی نو، بانکوک، تهران و حالا نایروبی! کنیا قرار است مقصد بعدی گری لوئیس هماهنگ‌کننده سازمان ملل در تهران باشد. با پایان یافتن مأموریت پنج ساله لوئیس در ایران ، حالا نماینده محبوب سازمان ملل در ایران که چهره‌ای نام آشنا برای رسانه‌ها و حتی مردم محلی در دورافتاده‌ترین نقاط ایران از هامون و ارومیه گرفته تا هورالعظیم و هویزه و... بود، بزودی ایران را به مقصد نایروبی پایتخت کنیا ترک می‌کند. گری لوئیس ایرانیان را مردمی قدرتمند توصیف می‌کند که می‌توانند در آینده بشریت نقش مهمی ایفا کنند و به ایرنا می‌گوید: «من در حالی کشور شما را ترک می‌کنم که فرهنگ، تاریخ غنی و زبان شما همیشه با من خواهد بود؛ ایران بخش خیلی بزرگی از قلب من است.... اما می‌خواهم اطمینان دهم اصلاً نیاز نیست نگران باشید برنامه‌ام هست باز هم ایران بیایم. در واقع بخش بزرگی از قلبم در ایران خواهد بود.»
اما آنچه لوئیس را از بسیاری از همتایانش متمایز می‌کرد، برخورداری از دانش بالای ارتباطات و عشق بی‌پایانش به فرهنگ و هنر و طبیعت و تاریخ ایران بود که باعث شد پیوندی عمیق با ایران و ایرانی پیدا کند و همین امر او را به چهره‌ای صمیمی و مردمی برای همه تبدیل کرد. وقتی به میان مردم مناطق محروم و مرزی سیستان رفت ساعت‌ها با کودکان وقت گذراند و با زنان و مردان سیستانی که فریادشان برای نابودی هامون به جایی نمی‌رسید همکلام شد و صدای آنها شد تا شاید بتواند توجهات ملی و جهانی را به بحران نابودی دریاچه هامون جلب کند.
گری لوئیس در جریان سفرش به سیستان گفت: «نمی‌دانم چرا اینقدر موضوع هامون زمان برده و صداهای مردم شنیده نشده است. شاهد بودیم که مردم برای ارومیه سر و صدا کردند ولی نمی‌دانم چرا برای هامون سر و صدایی نشد. وظیفه ما این است که روی راه حل فکر کرده و راهکار بیابیم، اما اگر بخواهیم صادق باشیم، واقعاً معلوم نیست که نتیجه این مأموریت چه خواهد بود...» حالا هماهنگ‌کننده سازمان ملل در تهران با بیان اینکه فرهنگ، تاریخ، معماری، ایرانشناسی و ادبیات شما همیشه با من و بخشی از من خواهد بود، به ایرنا می‌گوید: ایران همان طور که خیلی از افراد قبل از من را تحت تأثیر قرار داده من را هم بشدت جذب کرده و تحت تأثیر خود قرار داده است. لوئیس با بیان اینکه در خلال 15 سال گذشته تلاش کردیم دریاچه ارومیه را نجات دهیم، گفت: اگر امیدی به احیای ارومیه، بختگان، هامون و شادگان وجود نداشت من پنج سال در ایران نمی‌ماندم و وقت خودم را صرف این کار نمی‌کردم. او معتقد است که همه باید در حالت آماده به جنگ باشیم تا بتوانیم مشکلات محیط زیست را حل کنیم؛ تأکید می‌کند: الان وقت آن نیست که در مبارزه با خشکسالی تسلیم شویم.
گری لوئیس می‌افزاید: «بخشی از کارهای سازمان ملل مسائل محیط زیست است اما تنها محیط زیست نیست. ما به دولت ایران در زمینه مراقبت‌های پله‌ای در بهداشت و درمان کمک می‌کنیم. همچنین به دولت کمک می‌کنیم اقتصاد سبز را بیشتر ترویج کند یا در زمینه مقابله با مواد مخدر و آموزش و سلامت پناهندگانی که سی تا چهل سال است میهمان کشور شما هستند کمک می‌کنیم. کارهایی که در ایران انجام شد و من در واقع صدای سازمان ملل بودم حاصل تلاش 430کارمند سازمان ملل است که بیشتر در تهران و در شهرهای دیگر حضور دارند.»
اما نحوه ورود گری لوئیس به موضوع محیط زیست در ایران در تمام 5 سال گذشته به گونه‌ای بود که گویی او یک کارشناس محیط زیست است! در حالی که تحصیلات او در زمینه ارتباطات بین‌الملل بوده است. لوئیس در این باره می‌گوید: این موضوع اهمیت شخصی بسیار بالایی برای من دارد به چند دلیل؛ جدا از اینکه علاقه دارم آبشارها و دریاها را ببینم و به کویر و جنگل سفر کنم، در واقع دلیل مهمتری که وجود دارد این است که اگر همین طور به استفاده از زمین ادامه دهیم و محیط زیست را تخریب کنیم نسل‌های آینده جایی برای زندگی نخواهند داشت. ما در حال حاضر روزانه 110 میلیون تن دی اکسید کربن وارد جو زمین می‌کنیم که خیلی بیشتر از ظرفیت‌هایی است که سیاره ما دارد چون دمای زمین را بالا می‌برد و باعث می‌شود زمین تب دار شود.همه ما یا فرزند داریم یا فرزند دار خواهیم شد.اگر شرایط به همین نحو ادامه یابد در نیمه دوم قرن حاضر سیاره زمین جای مناسبی برای زندگی نخواهد بود.این مقام سازمان ملل تأکید می‌کند: ایران در حال حاضر یکی از ده کشور بزرگ تولید‌کننده گازهای گلخانه‌ای است و دولت باید در این بخش سرمایه‌گذاری کند تا تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد. در واقع کاری که ما به‌عنوان ساکنان ایران می‌توانیم انجام دهیم این است که آموزش‌های لازم در زمینه محیط زیست را به کودکان بدهیم و تخریب‌های محیط زیست و نحوه جلوگیری از این تخریب‌ها را به آیندگان یاد دهیم.

خواسته من جلوگیری از ورود آلودگی به تالاب شادگان است
لوئیس به احیای دریاچه ارومیه هنوز امید دارد و می‌گوید: سال گذشته همین موقع‌ها بود که از ارومیه بازدید کردم با چشمان خود دیدم که شرایط در حال بهبود است.این بهبود شرایط دریاچه ارومیه به خاطر تلاش‌های جوامع محلی، مقامات استانی و کشوری و کشور ژاپن به‌عنوان کمک‌کننده مالی بود. ما در حال بهبودی شرایط بودیم اما متأسفانه در شش هفت ماه گذشته با خشکسالی بسیار بدی مواجه شدیم و این خشکسالی باعث شد خیلی از آب‌هایی که وارد دریاچه شده بود و خیلی از دستاوردهای ما از بین برود ولی الان وقت آن نیست که تسلیم شویم. می‌خواهم از دولت و مردم ایران خواهش کنم روی آبیاری زمین‌های کشاورزی حاشیه دریاچه ارومیه بیشتر تمرکز کرده و نحوه آبیاری خود را عوض کنند، چرا که اگر شرایط به همین شکل ادامه یابد تغییری رخ نخواهد داد. علاوه بر این، من از دولت و مردم خواهش می‌کنم ورود آلاینده‌ها به تالاب شادگان را متوقف کنند؛ نکته دیگر این است که باید توجه ویژه‌ای به شرایط واقعاً دردناک و اسفبار مردمی که در حاشیه هامون زندگی می‌کنند، داشته باشند. به خاطر اینکه زندگی آنها وابسته به آب بود اما طی سال‌های گذشته هیچ آبی در آنجا وجود ندارد و معیشت و زندگی آنها نابود شده است.

آب هیرمند به جای هامون به چاه نیمه ها می رود
گری لوئیس می‌افزاید: باید توجه ویژه‌ای به «توزیع عادلانه آب» داشته باشیم. حتی آب کمی هم که وارد ایران می‌شود در«چاه نیمه‌ها» تقسیم شده و بخش زیادی از آب هم همین جا به هدر می‌رود و باید برای آن هم فکری شود.همه اینها را گفتم تا به این نکته اشاره کنم که باید توجه ویژه‌ای به منابع آبی که وارد مشهد می‌شود، داشته باشیم، رودخانه کشف رود کاملاً دارد خشک می‌شود. منابعی که کشف رود را تغذیه می‌کردند و آب‌های زیرزمینی این حوزه هم بسرعت در حال تمام شدن هستند. همچنین آب هریرود هم که از افغانستان وارد ایران می‌شود روز به روز کاهش می‌یابد به خاطر اینکه در سمت افغانستان روی این رودخانه سد ساخته می‌شود.
لوئیس در پایان خاطرنشان کرد: خیلی از مردم بر این باورند تمدن ایران از پنج هزار سال گذشته آغاز شده است؛ در واقع افراد زیادی بر ایران حکمرانی کرده‌اند اما فردی که مورد علاقه من است و می‌خواهم از آن یاد کنم کورش است. نمی دانم چقدر آدم‌ها از این مطلع هستند اما ایده‌ها، تفکرات و کارهایی که کورش برای حکمرانی انتخاب کرده بود بعدها الهام بخش توماس جفرسون برای تهیه قانون اساسی امریکا شد. این مثال خیلی کوچک است که چگونه ایران توانسته در قرون گذشته تفکرات بقیه کشورهای جهان را تحت تأثیر قرار دهد. ایران همان‌طور که خیلی از افراد قبل از من را تحت تأثیر قرار داده من هم جزو این افراد بودم و من هم تحت تأثیر قرار گرفتم.من ایران را در حالی ترک می‌کنم که یک تأثیر و نفوذ خیلی قوی از تمدن شما درون من رخنه کرده است. امیدوارم شرایط به نحوی تغییر کند که تمام مردم دنیا بتوانند با فرهنگ ایران بیشتر آگاه و مطلع شوند.

منبع: روزنامه ایران

عکس: تسنیم