اجرای برنامه‌های مقابله با مصرف مواد مخدر در مدارس

مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که برای پیشگیری از اعتیاد دانش‌آموزی کتاب پیشگیری از اعتیاد در مدارس توزیع شده است تا دانش‌آموزان و معلمان با اثرات زیانبار مصرف مواد مخدر آشنا شوند. گرچه دو سالی می‌شود که کارشناسان اعتیاد زنگ خطر مصرف ماده مخدر گل بین دانش‌آموزان را به صدا در آورده و اعلام کرده‌اند که این مخدر روز به روز در بین دانش‌آموزان بیشتر و بیشتر می‌شود در سوی دیگر چندی پیش سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر از افزایش مصرف ماده مخدر گل در بین دانش‌آموزان و کاهش سن اعتیاد به این ماده مخدر به ۱۵ سالگی خبر داد. موضوعی که البته مسئولان آموزش و پرورش درباره آن بیشتر کتمان کاری می‌کنند.

سال 87 بود که موضوع اعتیاد دانش‌آموزی برای اولین بار مطرح شد. در آن سال آمار دانش‌آموزان معتاد کشور ۳۵هزار نفر اعلام شد و مسئولان وقت آموزش و پرورش از برنامه‌های فوق العاده برای پیشگیری و رفع این معضل خبر دادند. درست زمانی که انتظار می‌رفت برنامه‌های فوق العاده آموزش و پرورش برای پیشگیری از اعتیاد به ثمرنشسته باشد و آمار اعتیاد این قشر نیمکت نشین در مدارس کنترل و کاهش یافته باشد، اعلام آمار ۷۵هزاری دانش‌آموزان معتاد در سال ۹۲ از رشد غیر قابل باور آن حکایت داشت. این آمار به روشنی نشان داد که در بازه زمانی ۵ سال نه تنها سیاست‌های آموزش و پرورش و دستگاه‌های ذیربط مؤثر واقع نشده است، بلکه حتی این معضل رشد صددرصدی داشته است.

از سال ۹۲، ‌نگاه آموزش و پرورش هم به موضوع اعتیاد دانش‌آموزان تغییر کرد، به‌طوری که بهمن سال ۹۲، ‌علی‌اصغر فانی، ‌وزیر وقت آموزش و پرورش، ‌درباره رشد اعتیاد در بین دانش‌آموزان گفت: باید در برخورد با اعتیاد دانش‌آموزان هم به مسأله پیشگیری بپردازیم و هم به مسأله درمان آن‌ها. البته وزیر وقت اعلام کرد که ما دانش‌آموز معتاد نداریم بلکه معتاد دانش‌آموز داریم. در نهایت علیرضا جزینی قائم مقام سابق ستاد مبارزه با مواد مخدر با اعلام آمار ۱۳۰هزار نفری دانش‌آموزان معتاد عملاً زنگ خطر را به صدا در آورد؛ موضوعی که مسئولان آموزش و پرورش را وا داشت تا نسبت به آن چاره اندیشی کنند اما آنطور که کارشناسان اعتیاد می‌گویند مسئولان آموزش و پرورش در پیشگیری از آسیب‌ها در مدارس موفق عمل نکردند موضوعی که هومان نارنجی‌ها کارشناس اعتیاد به آن اشاره کرد: تا قبل از سال 92 تلاش‌های جدی برای پیشگیری از اعتیاد در مدارس نمی‌شد. هم‌اکنون هم بودجه آموزش و پرورش در زمینه آسیب‌های اجتماعی 5 میلیارد تومان است که اگر بخواهیم بر 13 میلیون دانش‌آموز تقسیم کنیم چیزی در حدود 300 تومان می‌شود با 300 تومان پول چه اقدامی می‌توانیم انجام دهیم. پیشگیری از آسیب‌ها نیاز به اعتبار دارد.این‌که فقط چند کتاب در مدارس ارائه کنیم دلیل نمی‌شود بگوییم موفق عمل کردیم. موفقیت زمانی است که بتوانیم بگوییم دانش‌آموزان مهارت نه گفتن را یاد گرفته و وقتی از مدرسه بیرون می‌آیند رفتار خطایی انجام نمی‌دهند.
وی با اشاره به این‌که موضوع اعتیاد دانش‌آموزی را باید آموزش و پرورش جدی‌تر ببیند تأکید کرد: مسئولان آموزش و پرورش هم می‌دانند که این روزها مصرف ماده گل بین دانش‌آموزان بیشتر از قبل شده است و البته با کمبودهایی که دارند در حال پیشگیری در این خصوص هستند. نارنجی‌ها در زمینه شیوع ماده ترامادول در بین دانش‌آموزان گفت: ماده ترامادول در چند سال گذشته به دلیل ارائه بدون نسخه دارو از سوی داروخانه‌داران بین سربازان، دانش‌آموزان و دانشجویان رواج داشت. اما در دو سال گذشته وزارت بهداشت تولید این دارو را محدود کرده است و حالا دارو از طریق پاکستان قاچاقی وارد کشور می‌شود و ماده پرطرفدار دانشجویان است.

کتاب پیشگیری از اعتیاد در مدارس توزیع شد
در سوی دیگر این مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش است که می‌گوید برای مقابله با مصرف مواد مخدر در مدارس در هر سه دوره تحصیلی، برنامه‌های پیشگیری ارائه می‌شود. دکتر منصور کیایی با اشاره به کاهش سن سوء مصرف مواد در کشور گفت: عوامل مخاطره‌آمیز روانی و بهداشت روان کودکان و نوجوانان از دلایل گرایش سنین پائین به مصرف مواد است. متأسفانه در گزارش‌هایی که منتشر شده است، «اضطراب» یکی از عمده‌ترین دلایل مخاطره‌آمیز گزارش شده است. شاید دلیل این‌که در بین نوجوانان مصرف داروهایی مانند ترامادول افزایش پیدا کرده است، مربوط به متغیرهای بهداشت روان است. دومین دلیل کاهش سن مصرف مواد، متغیرهای اجتماعی هستند که بعضی از آنها مانند فقر، طلاق والدین، اعتیاد والدین و بدسرپرستی بیشترین تأثیر را دارند و اساساً این موارد جزو مخاطرات زمینه‌ای برای گرایش دانش‌آموز و نوجوان به مصرف مواد گزارش شده است. واضح است وقتی عوامل مخاطره‌آمیز اجتماعی در خانواده گزارش و تشدید می‌شود، گرایش به مواد نیز بیشتر می‌شود.
مدیر کل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش از خرده فرهنگ‌ها به عنوان دلیل دیگری برای گرایش نوجوانان به سمت مصرف مواد و اعتیاد یاد و اظهارکرد: گرایش به مصرف ماده مخدر «گل» می‌تواند به جز دلایل اجتماعی و خانوادگی، دلایل خرده فرهنگی نیز داشته باشد. از گذشته مصرف حشیش یک رفتار خرده فرهنگی بود و رواج گل بخصوص در کلانشهرها نیز نشان می‌دهد باید به دلایل خرده فرهنگی بویژه در میان جوانان و تأثیرش به گرایش به مصرف توجه کنیم.
وی درباره دیگر دلایل کاهش سن سوء مصرف مواد در کشور بیان کرد: گسترش شبکه‌های اجتماعی از دلایل رشد مصرف مواد هستند این شبکه‌ها سواد خطر پذیری کودکان و نوجوانان را افزایش داده‌اند زیرا با کودکان و نوجوانانی روبه‌رو هستیم که از آگاهی و سواد بیشتری درباره انواع مواد و رفتارهای مخاطره‌آمیز آن در مقایسه با نسل گذشته شان برخوردار هستند یعنی نوجوانان امروز از چگونه مصرف کردن مواد آگاهی بیشتری دارند. شبکه‌های اجتماعی اگر با نظارت والدین نباشند، زمینه ساز این هستند که کودکان و نوجوانان، بدون طرح پرسش بتوانند اطلاعات مربوط به مصرف مواد را به دست بیاورند. کیایی که در برنامه‌ای رادیویی صحبت می‌کرد، به اقدام‌های آموزش و پرورش برای مقابله با مصرف مواد در مدارس و دانش‌آموزان اشاره کرد و گفت: در مدارس در هر سه دوره تحصیلی آموزش پیشگیری ارائه می‌شود. از سال تحصیلی جاری کتاب‌های مربوط به راهنمای پیشگیری اولیه از اعتیاد و رفتارهای پرخطر در اختیار همه مدارس کشور قرار گرفته است و به سمتی داریم می‌رویم تا همه معلمان کشور از کتاب‌ها استفاده کنند.

منبع: روزنامه ایران

عکس: ایسکانیوز