آسیب‌های جبران ناپذیر داعش به محیط زیست عراق و سوریه

مقام‌های آمریکایی که ناظر بر این اقدامات تخریبی بوده‌اند می‌گویند این اتفاقات یادآور آسیب‌های زیست محیطی است که حکومت صدام در سال 1991 به هنگام حمله به کویت در این کشور ایجاد کرد و تعداد زیادی از چاه‌های نفت کویت را به آتش کشید. با این حال در شمال عراق و قیاره بر خلاف کویت مواد سمی به روی مناطق مسکونی و مزارع کشاورزان نشسته‌اند. این در حالیست که شهر قیاره و روستاهای اطراف آن که در بر دارنده چندین چاه نفت هستند، میزبان حدود 100 هزار نفر خانواده عراقی بر اساس آخرین سرشماری مربوط به سال 2011 هستند. آتش سوزی‌های شهر قیاره در استان نینوی با وجود آنکه یکی از بارزترین موارد مربوط به تاثیرات زیست محیطی اقدامات گروه تروریستی داعش است اما دامنه تخریب‌ها و آسیب‌های زیست محیطی که داعش در عراق ایجاد کرده، وسیع‌تر از آن است و حتی به مناطق کوهستانی "همرین" و به سمت غرب و میادین نفتی و مزارعی که در طول رودخانه فرات هستند تا نزدیکی شهر دیرالزور سوریه می‌رسند. یک مقام آمریکایی که در سه سال گذشته این اقدامات تخریبی داعش را تحت نظر گرفته، می‌گوید: آسیب‌های زیست محیطی که داعش در سمت خاک سوریه ایجاد کرده اغلب مزارع حاصلخیز این کشور را هدف قرار داده‌اند و گروه داعش تعداد زیادی از این زمین‌های کشاورزی را از طریق خرابکاری‌های عمدی مسموم و لم یزرع کرده است.

این مقام که نام خود را فاش نساخت، اصرار داشت از جمله این اقدام این است که شما می‌بینید آنها خندق‌های وسیعی را با نفت پر کردند، حجم زیادی نفت وارد آب رودخانه‌ها کردند و همچنین حجم زیادی دوده ناشی از چاه‌های نفت به آتش کشیده شده زمین‌های کشاورزی را پوشانده و مسموم کرده است. همه این اتفاقات سبب می‌شود که رهبران بعدی خیلی کار دشواری برای رهبری و اداره کشور داشته و یا حتی نتوانند برخی نیازهای اساسی نظیر آب و غذای پاک را برای مردم تامین کنند. 

روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی بر اساس گزارش سازمان ملل با استناد به آمارهای وزارت نفت عراق نوشته است: در فاصله ژوئن 2016 تا مارس 2017 بالغ بر دو میلیارد بشکه از ذخایر نفت عراق به سبب اقدامات گروه تروریستی داعش چه از طریق آتش زدن چاه‌های نفت و چه از طریق نشتی پیدا کردن از بین رفته است. کارشناسان محیط زیست اظهار نگرانی کرده‌اند که حجم بالایی از نفت نیز در عراق احتمالا به ذخایر آب زیرزمینی و جریان آبی نزدیک رودخانه دجله، یکی از اصلی‌ترین منابع تامین آب میلیون‌ها عراقی در طول 1000 مایل از طول این رودخانه نفوذ کرده است. در عین حال شبه نظامیان داعش در یک اقدام تخریبی دیگر یک انبار سولفور را در شمال شهر قیاره به آتش کشیدند که منجر به پراکنده شدن بالغ بر 35 هزار تن از این ماده در هوا شد.

بر اساس گزارش‌ها این انبار سولفور که یکی از بزرگترین ذخایر این ماده در جهان بوده است، به این منظور از سوی داعش به آتش کشیده شد تا جلوی پیشروی نیروهای امنیتی عراق را بگیرند. با این حال هنوز هم ابعاد کامل این اتفاق مشخص نشده است. مطالعاتی که در مورد تاثیرات بلندمدت این اتفاق در سلامتی در جریان بود، متوقف شده‌اند و دولت عراق اولویت خود را بر بازسازی و اسکان مجدد مردم آواره و پاکسازی مواد منفجره گذاشته است. عبدالمنیم تابور، رئیس اداره بهداشت شهر قیاره گفت: تاثیر اتفاقی که اینجا افتاد قطعا تا چند سال و حتی چند دهه احساس خواهد شد و هنوز بدترین تاثیرات آن خود را نشان نداده است. از طرف دیگر دولت هم اولویت‌های دیگری دارد.

احمد جاسم، پسربچه 15 ساله در حالی در خانه کوچک خانواده‌اش دراز کشیده است که مشغول بازی با تلفن همراهش است اما خانواده‌اش می‌گویند او مثل هم سن و سال‌هایش نمی‌تواند برای بازی فوتبال یا بادبادک هوا کردن از خانه خارج شود. آنها می‌گویند او از جمله قربانیان این تخریب‌های زیست محیطی ایجاد شده از سوی داعش است. احمد جاسم به دلیل استنشاق گاز و دود ناشی از به آتش کشیده شدن چاه‌های نفت اطراف خانه‌اش توسط تروریست‌های داعش قلبش آسیب دائمی دیده است و فعالیت‌های ساده خیلی زود او را خسته می‌کند.

رهاب فیاض، مادر او می‌گوید: او به جایی رسیده که از زندگی متنفر شده است و این اتفاقات صرفا بر او تاثیر جسمانی نداشته بلکه روح و روان او را نیز از بین برده است. پیشتر گزارش شد که شبه نظامیان داعش در برخی مناطقی که در شمال عراق از دست دادند از فرط استیصال و درماندگی اقدام به منفجر کردن 25 چاه نفت کردند تا به این طریق جلوی پیشروی نیروهای امنیتی عراق را بگیرند اما تنها تاثیر این اقدامات آنها تخریب دارایی‌های ملی ارزشمند عراق بود. بعد از این اقدامات داعش، برای مدت 9 ماه یک لایه ضخیم دود شهر قیاره و روستاهای اطراف آن را در بر گرفته بود و همواره روی پوست مردم و احشام در این منطقه دوده می‌نشست.

منبع: خبرگزاری ایسنا

عکس: خبرگزاری ایسنا