سلب حضانت از خانواده‌های سوء استفاده‌کننده از کودکان

طرح جمع‌آوری کودکان کار و خیابان بار دیگر اجرایی می‌شود. سال پیش بود که با اجرای این طرح، این کودکان شناسایی شدند و به گفته مسوولان بهزیستی، کودکانی که از کشورهای دیگر به ایران آورده شده بودند، به کشورشان برگردانده شدند. همین موضوع هم جزو حواشی پر سر و صدای این طرح بود. گرچه اجرای طرح شناسایی و جمع‌آوری کودکان کار و خیابان در سال گذشته موثر نبود و حالا تعداد بیشتری از این کودکان در سطح شهر یا در حاشیه شهر کار می‌کنند. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به آغاز طرح جمع‌آوری کودکان کار و خیابان گفت: براساس آخرین گزارش‌ها تاکنون ۸۲ کودک کار و خیابان در استان تهران جمع‌آوری شده‌اند. حبیب‌الله مسعودی‌فرید با بیان اینکه طرح جمع‌آوری کودکان کار و خیابان در استان تهران آغاز شده و طی یکی، دو ماه آینده در استان البرز نیز اجرا می‌شود، گفت: فرمانداری، وزارت کشور، نیروی انتظامی، دانشگاه علوم پزشکی و سازمان‌های مردم نهاد در همکاری با سازمان بهزیستی در این خصوص وارد عمل شده‌اند.

او با اشاره به اجرای طرح مذکور بر اساس آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان اظهار کرد: جذب کودکان کار و خیابان توسط NGOها صورت می‌گیرد و سپس این کودکان به مرکز فوریت‌های اجتماعی که وابسته به فرمانداری و شهرداری است، منتقل می‌شوند. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در خصوص وضعیت استاندارد بودن این مراکز برای کودکان نیز اظهار کرد: تاکنون چند مرتبه از این مراکز بازدید داشته‌ام و تمام استانداردهای محیطی برای نگهداری این کودکان در آنجا فراهم است. کودکان با انتقال به مراکز، ارزیابی اولیه و احراز هویت می‌شوند و سپس به دو مرکز وابسته به شهرداری منتقل خواهند شد. هر دو مرکز به سازمان‌های مردم نهاد که با سازمان بهزیستی همکاری می‌کنند، سپرده شد است. مسعودی فردید با اشاره به اینکه یکی از این مراکز برای کودکان غیر ایرانی و دیگری برای کودکان ایرانی است، به ایسنا گفت: با همکاری اداره اتباع و استانداری اقدامات لازم برای کودکان غیر ایرانی انجام می‌شود، اما در هر صورت سازمان بهزیستی به موضوع مناسب بودن فضای نگهداری کودکان نظارت دارد.او با اشاره به اینکه انجام فرایندهای حقوقی مربوط به کودکان غیرایرانی برعهده سازمان بهزیستی نیست، گفت: انجام اقدامات مربوط به کودکان ایرانی نیز بر عهده یکی از سازمان‌های مردم نهاد است. بعد از پذیرش این کودکان گزارش مددکاری برای آنها تهیه کرده و سپس بر اساس وضعیتی که دارند برنامه کمک به آنها را طراحی می‌کنیم. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی با بیان اینکه متناسب با وضعیت خانوادگی این کودکان، رویکردهای ما نیز متفاوت خواهد بود، توضیح داد: اگر خانواده نیازمند و دچار فقر مالی باشد اقدامات حمایتی برای آنها انجام داده خواهد شد. این حمایت‌ها با اعتبارات بهزیستی کشور و اعتباراتی که وزارت کشور در این خصوص در نظر گرفته است انجام داده می‌شود. با این حال اگر متوجه شویم که خانواده مذکور کودک را کرایه داده‌ یا سوءاستفاده‌های دیگری از کودک می‌کنند، برخورد قضایی با آنها صورت گرفته و حتی با دستور دادستان از خانواده سلب حضانت می‌شود.

مسعودی‌فرید با اشاره به اینکه نامه‌نگاری‌های متعددی با دادستانی کل کشور و دادستان تهران انجام دادیم، اظهار کرد: قوه قضاییه این امکان را دارد که به‌طور قانونی تحت عنوان بدسرپرست از خانواده مذکور سلب حضانت کند. به این دلیل می‌توان گفت حمایت ما از خانواده‌های تحت حمایت‌های مشروط است. به عبارت دیگر به شرطی به خانواده‌ای کمک می‌کنیم که دیگر کودک را برای کار به خیابان نفرستند. اگر قرار باشد اقدامات حمایتی را انجام دهیم و بازهم شاهد حضور کودک را خیابان باشیم، این حمایت‌ها امکان پذیر نیستند و شامل مصادیق بد سرپستی خواهند شد. او در پاسخ به سوالی در خصوص تأثیرگذاری جمع‌آوری کودکان کار و خیابان در ریشه کن کردن این آسیب اجتماعی به کودکان نیز توضیح داد: این سیاست در همه جای دنیا و دست‌کم در ۱۰ تا ۱۵ کشوری که بررسی کردیم، اجرا می‌شود. در کدام کشور است که کودک به هر دلیلی سر چهارراه بیاید و چیزی را بفروشد؟ در دنیا با این پدیده مخالف هستند و به ویژه نهادهای محافظ حقوق کودک در این خصوص مداخله می‌کنند. با این حال زمانی که این کودکان در خیابان هستند، هیچ‌کس نمی‌گوید چرا در خیابان هستند، اما وقتی می‌خواهیم آنها را از خیابان جمع‌آوری کنیم عده‌ای می‌گویند چرا آنها را جمع می‌کنید که البته جای تعجب دارد. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی افزود: اگر بهزیستی نسبت به این کودکان بی‌تفاوت باشد برخی نهادها و اقشار ما را به بی‌تفاوتی نسبت به مسائل کودکان متهم می‌کنند. به همین دلیل این طرح چیزی است که باید خیلی با قدرت در آن جلو برویم و آن را انجام دهیم. ما نهاد حامی کودک هستیم و این کار را انجام می‌دهیم و اعتقاد داریم که اولویت اول و آخرمان مصلحت کودک است.

منبع: روزنامه تعادل